Ζητήσαμε από δύο δημοσιογράφους να πάρουν θέση στο δίλημμα: «Ελληνικό καλοκαίρι για πάντα, ή διακοπές στο εξωτερικό;».
Η κατάσταση με τις τιμές στην Ελλάδα δεν είναι απλά προβληματική. Είναι απαράδεκτη!
Γράφει ο Πασχάλης Γαγάνης, δημοσιογράφος - αρχισυντάκτης ethnos.gr
Μια αμμουδερή παραλία με τα γαλαζοπράσινα νερά του Ιονίου, ο καυτός ήλιος να λάμπει όσο κάνουμε βουτιές, μερικά ολόλευκα κυκλαδίτικα σπιτάκια με γαλάζιες πόρτες, ένα ούζο και μία τηγανητά καλαμαράκια στο τραπέζι μας. Αυτές είναι μερικές από τις εικόνες που έρχονται αβίαστα στο μυαλό μας όταν σκεφτόμαστε καλοκαίρι. Κάτι σαν τα καθιερωμένα σποτάκια του ΕΟΤ που οι δημοσιογράφοι έχουμε κάνει παράδοση να αποθεώνουμε κάθε χρόνο για την «πρωτοτυπία» και τις «μαγευτικές εικόνες» τους. Άλλωστε σαν το «summer in Greece» δεν έχει. Σωστά;
Ξεκαθαρίζεται από τώρα πως αυτό δεν είναι ένα κείμενο το οποίο θα υποβαθμίσει ή θα υποτιμήσει τις ομορφιές τούτης της χώρας. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, όταν ο «δημιουργός» του μεγάλωσε την δεκαετία των zeros με τις εικόνες που προαναφέρθηκαν και περίμενε τη μέρα που θα ανακοινωθεί το… φετινό νησί περισσότερο και από εκείνη που έκλειναν τα σχολεία. Άλλοτε θα ήταν η Κεφαλλονιά, άλλοτε η Κρήτη και κάποιες χρονιές ένα κυκλαδίτικο νησί… Δεν ξέρω αν τα παιδιά που φοιτούν σήμερα στο δημοτικό παίρνουν πλέον αυτή τη χαρά. Χλωμό!
Τα πανάκριβα ακτοπλοϊκά εισιτήρια σε τρισάθλιες συνθήκες
Τα τελευταία χρόνια τα ρεπορτάζ σε τηλεοράσεις, εφημερίδες και sites για τα πανάκριβα ακτοπλοϊκά εισιτήρια σηματοδοτούν την έναρξη του καλοκαιριού. Κάθε φορά η ίδια σκέψη περνά από το μυαλό μου… Δεν υπάρχει καλύτερος ρεπόρτερ από μία μάνα που σκέφτεται «μήπως αυτή τη χρονιά τα καταφέρουμε να πάνε σε κανένα νησάκι». Πρώτα ψάχνει τα εισιτήρια του πλοίου, έπειτα κοιτά για διαμονή και φυσικά απογοητεύεται. Επόμενη αναζήτηση στο Google: «οι καλύτερες παραλίες για μπάνιο κοντά στην Αθήνα».
Η κατάσταση με τις τιμές στην Ελλάδα είναι δεν είναι απλά προβληματική. Είναι απαράδεκτη! Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες ζητούν από μία οικογένεια περισσότερα από 600 ευρώ για να μεταφέρουν τέσσερα μέλη και το οικογενειακό αυτοκίνητο από τον Πειραιά στις Κυκλάδες. Ναι αλλά με τι ανέσεις ε; Ένα πλοίο σακαράκα με θερμοκρασία ψυγείου το οποίο τιγκάρει μέχρι να μην χωρά άλλο αυτοκίνητο. Όσο ο οδηγός περιμένει να βάλει το αυτοκίνητό του στο αμπάρι υπό τις αγριοφωνάρες του παρκαδόρου, ο αγώνας δρόμου ξεκινά. Η μάνα με τα παιδιά της πρέπει να προλάβουν να βρουν τρεις θέσεις στο σαλόνι, αλλιώς κατάστρωμα και λιοπύρι για κανένα 6ωρο. Άλλοι πιο «μάχιμοι» επιλέγουν να πάρουν τα sleeping bags τους για να «βολευτούν» μπροστά στις τουαλέτες, έχουν άλλωστε πληρώσει 600 και πλέον ευρώ. Αυτό τους αξίζει.
Το σκηνικό της υπέροχης εξυπηρέτησης συμπληρώνει το προσωπικό του πλοίου. Έχοντας -προφανώς- αντίστοιχες εντολές εκ της διοικήσεως ορισμένοι εξ’ αυτών αντιμετωπίζουν τους επιβάτες με ύφος χιλίων... καπεταναίων. Στο τελευταίο μου καλοκαιρινό ταξίδι θυμάμαι έναν εξ αυτών να φωνάζει σε επιβάτιδα «θα φωνάξω το λιμενικό να σε κατεβάσει», επειδή αντέδρασε -ομολογουμένως έντονα- στο ότι δεν είχε πού να καθίσει. Αν και δεν το άκουσα να βγαίνει από το στόμα του ήταν σαν να έλεγε: «Έχουμε μονοπώλιο κυρία μου τι δεν καταλαβαίνετε»; Λίγες ημέρες αργότερα η Ελλάδα θα έμενε παγωμένη από την δολοφονία του Αντώνη Καργιώτη που κάποιοι πέταξαν στη θάλασσα του Πειραιά. Σύμπτωση.
Η οικονομική κόλαση στα παραδεισένια νησιά και το τάργκετ γκρουπ των επιχειρηματιών
Στο νησί η κατάσταση δεν βελτιώνεται και πολύ. Το κόστος για να μείνει μία οικογένεια σε ένα απλό δωμάτιο των Κυκλάδων για τέσσερις μέρες ξεπερνά κατά πολύ τον κατώτατο μισθό. Τις περισσότερες φορές και τον μέσο. Αν λάβει κανείς υπόψει φαγητό, βενζίνες και ξαπλώστρες αντιλαμβάνεται απόλυτα ότι οι διακοπές στην Ελλάδα είναι πλέον ένα πολύ ακριβό σπορ που δεν απευθύνεται στον μέσο Έλληνα και πολύ περισσότερο στη μέση ελληνική οικογένεια. Και αν κάποτε αυτό το δεδομένο ίσχυε για τις Μυκόνους και τις Σαντορίνες μας, πλέον έχει επεκταθεί και στην συντριπτική πλειοψηφία των υπολοίπων νησιών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως οι περισσότερες παρέες που συναντάς πλέον στα πλοία είναι νεαροί εργαζόμενοι, που ακόμα μένουν στην οικογενειακή εστία και ακόμα έχουν το απαραίτητο «μπάτζετ» να διαθέσουν ή ζευγάρια που πλέον τα παιδιά τους έχουν δικές τους οικογένειες.
Αλλά ας μην γελιόμαστε. Η αγορά στην οποία απευθύνονται οι επιχειρηματίες των νησιών και οι ακτοπλοϊκές δεν είναι η ελληνική. Οι Βορειοευρωπαίοι είναι χρόνια τώρα το απόλυτο τάργκετ γκρουπ μας γιατί «αυτοί έχουν λεφτά», αλλά είναι ξεκάθαρο ότι το ελληνικό επιχειρηματικό μάτι «παίζει» για τα καλά προς τας Ανατολάς. «Κάποια στιγμή οι Άραβες μπορεί να βαρεθούν τη Μύκονο, ας έρθουν και από μας», σκέφτονται κάποιοι και αυτό αποτυπώνεται στο προϊόν που «πουλάνε».
Καλοκαίρι στα ξένα
Και ενώ το καλοκαίρι σε νησί για την ελληνική οικογένεια είναι για τα καλά «όνειρο θερινής νυκτός», η φράση «καλοκαίρι στα ξένα» δεν μοιάζει πια τόσο απόλυτη όσο ήταν κάποτε. Όλο και περισσότεροι Έλληνες ρίχνουν μια ματιά σε καλοκαιρινούς προορισμούς της Ευρώπης σαν ρεαλιστική εναλλακτική. Οι τιμές για το πακέτο «αεροπορικά και ενοικίαση αυτοκινήτου» είναι συχνά καλύτερες από τα ακτοπλοϊκά, ενώ μέσα από γνωστές πλατφόρμες μπορεί κάποιος να βρει αρκετά καλές τιμές για κατάλυμα. Δεν προσπαθώ να πω ότι το εξωτερικό αποτελεί μια προσιτή εναλλακτική για κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα, αλλά ότι οι διαφορές με τα ελληνικά νησιά είναι πλέον αχνές.
Αλβανία, Τουρκία, δαλματικές ακτές, Μάλτα και Ιταλία αποκτούν όλο και περισσότερους ψήφους εμπιστοσύνης από το ελληνικό κοινό και αν οι τιμές στα ελληνικά νησιά ανέβουν κι άλλο τα επόμενα χρόνια, τότε σίγουρα οι ψήφοι αυτοί θα αυξηθούν. Ορισμένοι αποφασίζουν ότι δεν χρειάζονται καν θάλασσα και μαγιό φέτος και επιλέγουν προορισμούς όπως η Ιρλανδία, η Σκανδιναβία ή η Ισλανδία που αυτή την περίοδο προσφέρουν οικονομικά πακέτα. Ίσως ξεκλέψουν κανένα τριήμερο τον Σεπτέμβρη για βουτιές στην Ελλάδα, όταν οι τιμές κάπως θα εκλογικευτούν. Ποιος μπορεί να τους ψέξει για αυτό;
Σίγουρα όχι ο υπογράφων, ο οποίος για τις φετινές διακοπές του επέλεξε την ιταλική ριβιέρα. Έχουν και εκεί μαγευτικά τοπία θάλασσες, ήλιο και μεσογειακή κουζίνα. Μπορεί να μην έχουν «greek kefi and hospitality» αλλά ποιος ξέρει, ίσως να μην έχουν ακτοπλοϊκές εταιρείες που ζητούν εκατοντάδες ευρώ για να σου προσφέρουν απαράδεκτες συνθήκες ταξιδιού εκμεταλλευόμενες το μονοπώλιο και ενώ έχουν λάβει δεκάδες εκατομμύρια από το κράτος σαν επιδότηση αλλά ούτε επιχειρηματίες που προσπαθούν να βγάλουν «από τη μύγα ξύγκι».