ΕΥΔΑΠ: Οριζόντιες αυξήσεις στο πάγιο εν μέσω λειψυδρίας - Το νέο τιμολόγιο και οι αντιφάσεις του

Με μια οριζόντια επιβάρυνση που μεταφράζεται σε περίπου 7,5 ευρώ σε κάθε λογαριασμό καθώς εκδίδεται ανά τρίμηνο για κάθε οικιακό μετρητή, η ΕΥΔΑΠ προχωρά σε αναπροσαρμογή των τιμολογίων της με σταδιακή εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του 2026 υπό την προυπόθεση ότι η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) θα κάνει αποδεκτή την πρόταση που υπέβαλε.

Οι αυξήσεις που θα ισχύσουν έως το 2029, αν και έχουν τεθεί στο τραπέζι εδώ και περίπου μία διετία από την εταιρεία, έρχονται τελικώς την ώρα που η πρωτεύουσα έχει τεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της λειψυδρίας από τα τέλη του περασμένου μήνα και με αρχική διάρκεια τριών μηνών. Δεδομένης της κατάστασης αυτής, ωστόσο η φιλοσοφία των αυξήσεων προκαλεί προβληματισμό καθώς αυτές επιβάλλονται με οριζόντιο τρόπο στο πάγιο και όχι στις χρεώσεις της κατανάλωσης ώστε να έχουν έναν προσανατολισμό μείωσης της σπατάλης στη χρήση νερού εν μέσω πίεσης στα υδατικά αποθέματα.

Η ΕΥΔΑΠ από την πλευρά της επιμένει ότι ακολουθεί ήδη μία αυστηρή πολιτική για τις μεγάλες καταναλώσεις. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του «ethnos.gr» κατά τη διάρκεια ενημερωτικής συνάντησης ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης υποστήριξε ότι η στόχευση στο πάγιο εξηγείται από το γεγονός ότι το ελληνικό σύστημα τιμολόγησης«τιμωρεί» ήδη τις υψηλές κλίμακες. «Στις άλλες χώρες η τιμολόγηση στις υψηλές κλίμακες προς τις χαμηλές καταναλώσεις είναι είναι δύο προς ένα ή και τρία προς ένα, δηλαδή η υψηλή κλίμακα πληρώνει έως και τρεις φορές παραπάνω από τη χαμηλή. Στην Ελλάδα ήδη από την προ λειψυδρίας εποχή είμαστε 10 φορές παραπάνω γιατί στη χαμηλή κλίμακα η χρέωση είναι 35 σεντς ανά κ.μ. κι αυτό δεν αλλάζει ούτε τώρα, ενώ στην υψήλή κλίμακα είναι 3,2 ευρώ. Αρα είμαστε ήδη στο δεκαπλάσιο», ανέφερε ο κ. Σαχίνης.

Εφερε μάλιστα ως παράδειγμα την αντιδιαστολή με το κόστος ενός μικρού μπουκαλιού νερού, τονίζοντας ότι με 35 σεντς ο καταναλωτής αγοράζει από την ΕΥΔΑΠ ένα κ.μ νερό που ισοδυναμεί με 2.000 μπουκαλάκια νερού: «Αρα με 50 σεντς που είναι το κόστος από το μπουκαλάκι νερό από την ΕΥΔΑΠ πρακτικά παίρνει 3.000 μπουκαλάκια νερού».

Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο, που εφαρμόζεται για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια σχεδόν αμετάβλητων τιμολογίων, εισάγει ενιαία μεθοδολογία ανάκτησης κόστους και υπολογισμό επιτρεπόμενου εσόδου. Η ΕΥΔΑΠ υποστηρίζει ότι ακόμη και μετά την αναπροσαρμογή, το μέσο μηνιαίο κόστος νερού παραμένει το χαμηλότερο μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, αλλά και μικρότερο από άλλες ελληνικές πόλεις, όπως η Θεσσαλονίκη αν και αναπροσαρμοζόμενο στα 17,4 από 15,4 ευρώ τον μήνα χωρίς τους φόρους.

Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Σαχίνη, οι αυξήσεις αυτές είναι κάτω από το μισό της αύξησης του πληθωρισμού της περιόδου μετά το 2008 όσον αφορά τα οικιακά τιμολόγια.

Οι αυξήσεις

Υπενθυμίζεται ότι βάσει του προτεινόμενου τιμολογίου, το πάγιο ύδρευσης αυξάνεται κατά 1 ευρώ τον μήνα και φτάνει τα 2 ευρώ, ενώ εισάγεται για πρώτη φορά πάγιο 1 ευρώ τον μήνα στην αποχέτευση, με τη συνολική μηνιαία επιβάρυνση συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ να φτάνει τα 2,48 ευρώ. Η ΕΥΔΑΠ διευκρινίζει ότι για τα ευάλωτα νοικοκυριά δεν θα υπάρχουν αυξήσεις, αντιθέτως θα μηδενιστεί το πάγιο της ύδρευσης και δεν θα εφαρμοστεί αυτό της αποχέτευσης εκτιμώντας ότι αυτό θα επιφέρει ακόμη και μείωση του λογαριασμού.

Συγκεκριμένα, εξαιρούνται όλοι οι δικαιούχοι κοινωνικού τιμολογίου, στους οποίους χορηγείται Έκτακτο Ειδικό Τιμολόγιο, οι πολύτεκνοι και οι υπερήλικες άνω των 75 ετών με ετήσιο εισόδημα έως 8.000 ευρώ ετησίως, οι οποίοι απαλλάσσονται από την καταβολή παγίου ύδρευσης και αποχέτευσης.

Αυξήσεις προβλέπονται και για τα βιομηχανικά και επαγγελματικά τιμολόγια, στα οποία οι χρεώσεις διαμορφώνονται ως εξής: για καταναλώσεις μέχρι 1.000 κ.μ. η τιμή αυξάνεται από 0,83 στα 1,10 ευρώ ανά κ.μ., ενώ για καταναλώσεις άνω των 1.000 κ.μ. η τιμή αυξάνεται από 0,98 έστα 1,30 ευρώ.

Για τα τιμολόγια Δημοσίου, Δήμων και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) η τιμή ανεβαίνει από τα 0,98 στα 1,30 ευρώ ανά κ.μ.

Στο πλαίσιο ενίσχυσης των δικτύων ύδρευσης δήμων, κοινοτήτων και νησιών, καθώς και των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), η τιμή αυξάνεται από 0,488 στα 0,65 ευρώ ανά κ.μ.

Ο κ. Σαχίνης απέφυγε να δώσει σαφή εκτίμηση για την αποτύπωση της αύξησης στα οικονομικά της εταιρείας σημειώνοντας ότι επί του παρόντος η πρόταση δεν έχει γίνει αποδεκτή από τη ΡΑΑΕΥ. Σημείωσε ωστόσο πως από την αύξηση αυτή θα ενισχυθούν και τα ταμεία του Δημοσίου, καθώς εκεί θα καταλήγουν τα 48 λεπτά του ΦΠΑ που προκύπτει από τις αυξήσεις ανά ρολόι κάθε μήνα.

Να σημειωθεί ότι η ΕΥΔΑΠ σήμερα παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης σε 4,4 εκ. κατοίκους και αποχέτευσης σε 3,7 εκ. κατοίκους του λεκανοπεδίου, ενώ τα 2/3 του πελατολογίου της ανήκουν σε οικιακά τιμολόγια. Με την προσθήκη και των υπόλοιπων περιοχών της Ανατολικής Αττικής στο δίκτυό της θα προστεθούν ακόμα 13.000 πελάτες.

Συνεχίζεται η υδροδοτική πίεση στην Αθήνα

Η επιλογή της οριζόντιας αύξησης γίνεται σε μια περίοδο κατά την οποία η εταιρεία αναγνωρίζει ότι το υδροδοτικό σύστημα βρίσκεται σε συνθήκες αυξημένου κινδύνου, παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. Όπως ανέφερε και χθες ο κ. Σαχίνης, «από τον περσινό Οκτώβριο βρισκόμαστε στην κόκκινη γραμμή», προσθέτοντας ότι «μια μικρή αύξηση στις βροχοπτώσεις δεν σημαίνει ότι τελείωσε το θέμα της λειψυδρίας». Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας, το ετήσιο έλλειμμα τα τελευταία χρόνια φτάνει τα 250 εκατ. κυβικά μέτρα.

Η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ επισημαίνει ότι μέσω των έργων που είτε υλοποιεί ή σχεδιάζει με κυρίαρχο αυτό του Εύρυτου που θα θωρακίσει την πρωτεύουσα για 30 χρόνια, καταβάλλεται προσπάθεια να περιοριστεί το έλλειμμα και να ενισχυθούν τα αποθέματα με έως και 150 εκατ. κυβικά μέτρα επιπλέον νερού. «Στόχος μας είναι, αν συνεχιστούν οι ίδιες συνθήκες, να μιλάμε για έλλειμμα 100 εκατ. και όχι 250», ανέφερε ο κ. Σαχίνης, υπογραμμίζοντας ότι προτεραιότητα είναι να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη υδροδότηση της Αθήνας ακόμη και σε σενάρια παρατεταμένης ανομβρίας. Συμπλήρωσε πως εφόσον χρειαστεί, υπάρχει και plan b με αφαλατώσεις, αλλά και plan c - εάν το μεγάλο έργο του Ευρύτου προυπολογισμού μισού δισ. ευρώ, καθυστερήσει.

Τα έργα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας δεν εντάσσονται στο επενδυτικό πλάνο που έχει ανακοινώσει η ΕΥΔΑΠ προυπολογισμού 2,5 δισ. ευρώ σε ορίζοντα δεκαετίας, αλλά αποτελούν ξεχωριστές παρεμβάσεις που θα «τρέξει» για λογαριασμό του Δημοσίου με διαδικασίες fast track ύστερα και από την κήρυξη της πρωτεύουσας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ωστόσο και στο επενδυτικό σχέδιο της εταιρείας το οποίο περιλαμβάνει 167 έργα, συμπεριλαμβάνονται δράσεις μείωσης των διαρροών και αντικατάστασης αγωγών και μετρητών που συνδέονται άμεσα με την επάρκεια ύδατος στην Αθήνα. Από τα 2,5 δισ. του σχεδίου, 729 εκατ. ευρώ αφορούν εγκαταστάσεις και δίκτυα ύδρευσης, 1,6 δισ. ευρώ εγκαταστάσεις και δίκτυα αποχέτευσης και 193 εκατ. ευρώ ενεργειακή και ψηφιακή αναβάθμιση. Περίπου 1 δισ. ευρώ κατευθύνεται σε δράσεις που σχετίζονται άμεσα με την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μείωση των διαρροών. Ο γενικός διευθυντής της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Καραγιάννης, σημείωσε ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν εντοπίζεται τόσο στους κεντρικούς αγωγούς όσο στις υδροπαροχές των ακινήτων». Η Αθήνα διαθέτει περίπου 2,2 εκατ. ρολόγια τοποθετημένα στο πεζοδρόμιο, γεγονός που δημιουργεί ισάριθμες υδραυλικές συνδέσεις και αυξημένες πιθανότητες διαρροών λόγω παλαιότητας, καταπόνησης των πεζοδρομίων ή/και ανθρώπινων παρεμβάσεων.

Στο πλαίσιο αυτό, εγκρίθηκαν πρόσφατα έργα ύψους 90 εκατ. ευρώ, τα οποία προστίθενται σε ήδη εκτελούμενα, ενώ για την επόμενη τετραετία προβλέπεται αντικατάσταση 570 χιλιομέτρων αγωγών μέσα στον αστικό ιστό. Η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί ήδη παρεμβάσεις σε περιοχές όπως τα Πατήσια, το Ζωγράφου, το Ψυχικό και η Σαλαμίνα.

Σε αυτή τη συγκυρία, ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτούν και τα έργα στην Ανατολική Αττική, με δεκαετές πρόγραμμα ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει 1.500 χιλιόμετρα δικτύων, τρία νέα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων και 75.000 συνδέσεις για την εξυπηρέτηση 500.000 κατοίκων. Ήδη έχουν συμβασιοποιηθεί 900 χιλιόμετρα δικτύων, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται έργα σε πέντε δήμους με οκτώ εργολαβίες.

Παράλληλα, η ΕΥΔΑΠ αναπτύσσει σχέδια επαναχρησιμοποίησης και ενεργειακής αξιοποίησης. Στην Ψυττάλεια δρομολογείται μελέτη  για παραγωγή ανακτημένου νερού για βιομηχανική χρήση. Όπως αναφέρουν στελέχη της εταιρείας, «στόχος είναι να δημιουργηθούν πρόσθετα έσοδα, ώστε στο μέλλον να μειωθεί η ανάγκη χρηματοδότησης μέσω τιμολογίων που πλήττουν τους καταναλωτές».

Το Ελληνικό

Ενα από τα σημαντικά έργα που αναμένεται να «τρέξει» η ΕΥΔΑΠ το προσεχές διάστημα είναι ο νέος αγωγός για το παραλιακό μέτωπο, ο οποίος θα εξυπηρετήσει και την επένδυση του Ελληνικού όπου θα δημιουργηθεί ουσιαστικά ακόμα μια πόλη μέσα στην πόλη. Το κόστος που εκτιμάται στα 20 με 22 εκατομμύρια ευρώ θα αναλάβει η ΕΥΔΑΠ και όχι ο επενδυτής, καθώς όπως επεσήμανε ο κ. Καραγιάννης, πρόκειται για αγωγό για την ενίσχυση του συνόλου των νοτίων προαστίων και όχι αποκλειστικά για το Ελληνικό: «Το κάνουμε με αφορμή και το Ελληνικό καθώς απαιτούνται κάποιες ποσότητες πόσιμου νερού που δεν μπορεί να παράξει η υφιστάμενη υποδομή», τόνισε προσθέτοντας πως «κατασκευάζουμε αγωγό για επαρκή φορτία υδροδοτήσεων, καθώς αν τραβήξει το Ελληνικό όλο το νερό, κινδυνεύουμε να μας μείνει η Βάρκιζα ή η Βουλιαγμένη χωρίς νερό».

Εξήγησε πως το έργο θα περιλαμβάνει εκτός του τροφοδοτικού αγωγού και την αντικατάσταση όλων των επιμέρους δικτύων προκειμένου να αντιμετωπιστούν και τα γνωστά προβλήματα στην παραλιακή, υπογραμμίζοντας πως η ΕΥΔΑΠ, όπως και στην περίπτωση κάθε άλλης περιοχής που εντάσσεται στο δίκτυό της, είναι υποχρεωμένη να ενισχύει την υδροδότηση και να κατασκευάζει τις κατάλληλες υποδομές ύδρευσης.