Ζαν Μπεντέλ Μποκάσα: Ο ανθρωποφάγος δικτάτορας που πρόσφερε δείπνο ανθρώπινο κρέας στον Ζισκάρ ντ’ Εστέν – Στο τέλος «έφαγε» και τον Πρόεδρο της Γαλλίας!

Κατηγορήθηκε για τα πιο φρικτά εγκλήματα που μπορεί να κάνει άνθρωπος: ανθρωποφαγία, ακρωτηριασμούς, σαδιστικά βασανιστήρια, οικονομικές καταχρήσεις και 38 ανθρωποκτονίες! Ο πρώην αυτοκράτορας της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας Ζαν Μπεντέλ Μποκάσα κάθισε στο εδώλιο του κατηγορουμένου τοn Δεκέμβριο του 1986, δύο μήνες μετά την επιστροφή του από την εξορία.

Hταν η ώρα της απόδοσης ευθυνών. O απόλυτος δικτάτορας μιας από τις φτωχότερες χώρες της Αφρικής θα ερχόταν επιτέλους πρόσωπο με πρόσωπο με τους ανθρώπους που είχε βασανίσει.

Ο Μποκάσα κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα του 1966, ανακηρύσσοντας «την απαρχή μιας νέας εποχής ισότητας» για αυτή την ηπειρωτική χώρα της Κεντρικής Αφρικής. Εννοούσε βέβαια ισότητα μόνο για έναν άνθρωπο, τον εαυτό του. Με τη βοήθεια της Λιβύης και της Γαλλίας αποδύθηκε σε ένα όργιο παρεκτροπών και καταχρήσεων που θα διαρκούσε 13 χρόνια.

Στη δίκη με κοστούμι και παντόφλα

Η δική του άρχισε στις 15 Δεκεμβρίου του 1986, στην αποπνικτικά ζεστή αίθουσα του δικαστικού μεγάρου της Μπανγκί, πρωτεύουσας της άλλοτε κραταιάς επικράτειάς του. Στο δικαστήριο είχαν συρρεύσει απεσταλμένοι από όλα τα διεθνή μέσα, αδημονώντας να καταγράψουν κάθε φρικιαστική λεπτομέρεια από τις τραγικές πράξεις κατά την περίοδο της ηγεμονίας του.
Ο Μποκάσα προσέλαβε για την υπεράσπιση του δύο γάλλους μεγαλοδικηγόρος, γνωρίζοντας πως για να γλιτώσει τη θανατική ποινή χρειάζονταν τις υπηρεσίες μιας κορυφαίας ομάδας συνηγόρων.
Ο 65χρονος πρώην αυτοκράτορας, έκανε μία γελοία εμφάνιση στο δικαστήριο φορώντας ένα υπέρκομψο κοστούμι σε χτυπητή αντίθεση με την πλαστική σαγιονάρα που φορούσε, στο πρησμένο από την ποδάγρα δεξί του πόδι.
Παρακολουθούσε με προσήλωση τα τεκταινόμενα, χάνοντας κατά καιρούς την ψυχραιμία του και παρεμβαίνοντας με παράταιρα σχόλια και δικαιολογίες. Μάρτυρες κατηγορίας έριξαν άπλετο φως στην κτηνώδη αγριότητα του καθεστώτος του. Ένας από τους πρώην μαγείρους του ο Φιλίπ Λινγκουΐσα κατέθεσε ότι του είχε ζητήσει να ετοιμάσει ένα ιδιαίτερο γεύμα με κυρίως πιάτο  ένα ανθρώπινο σώμα, που ο δικτάτορας διατηρούσε στο τεράστιο ψυγείο του.

Βρήκαν πτώματα στο ψυγείο!

Άλλοι μάρτυρες περιέγραψαν τη μέρα που παραβίασαν το ανάκτορο του Μποκάσα, λίγο αφού ανατράπηκε από την εξουσία. Αναζητούσαν χαμένους από χρόνια συγγενείς τους και έφριξαν όταν ανακάλυψαν πτώματα και ανθρώπινα μέλη αποθηκευμένα στα ψυγεία του παλατιού. Μία μάρτυρας κατέθεσε ότι ο Μποκάσα εκτέλεσε τον άντρα της, τον στρατηγό Μ’μπόνγκο, όταν εκείνος αρνήθηκε να επιτρέψει στο δικτάτορα να κοιμηθεί μαζί της. Την ώρα που κατέθετε η γυναίκα ο Μποκάσα επέδειξε ξαφνικά βαθιά μεταμέλεια: «Αναλαμβάνω την ηθική ευθύνη για το θάνατο του στρατηγού» είπε, ικετεύοντας τη συγχώρεση της χήρας.
Καταδικαστική μαρτυρία προήλθε και από μία ομάδα 27 μαθητών, των μοναδικών επιζώντων από τα 180 παιδιά που σκοτώθηκαν τον Απρίλιο του 1979 όταν πετροβόλησαν τη διερχόμενη rolls-royce του Μποκάσα.
Είχαν βγει στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν, επειδή τους υποχρέωναν να φορούν πανάκριβες σχολικές στολές που έπρεπε να αγοράζουν οι ίδιοι από τα εργοστάσια ιδιοκτησίας μιας από τις συζύγους του Μποκάσα.
Πολλά από τα παιδιά κατέθεσαν, ότι ο Μποκάσα επισκέφτηκε την πρώτη τους νύχτα στη φυλακή και διέταξε τους δεσμοφύλακες να τα ξυλοκοπήσουν μέχρι θανάτου. Ανέφεραν επίσης ότι είχε πάρει μέρος και αυτός στους ξυλοδαρμούς, τσακίζοντας με το εβένινο μπαστούνι περιπάτου του, το κρανίο πέντε παιδιών.
Ο Μποκάσα δεν σταμάτησε να παρεμβαίνει κατά τη διάρκεια της δίκης. Εξέφραζε την αγανάκτησή του για τα αποτρόπαια εγκλήματα που του απέδιδαν. Αρνήθηκε επίσης ότι διέταξε τον βασανισμό υπηκόων του καιο ύτε παραδέχτηκε ότι φύλαγε πτώματα στο ψυγείο του.

«Δεν είμαι άγιος...»

Καθώς συσσωρεύονταν συντριπτικά στοιχεία εναντίον του, επιχείρησε να μετατοπίσει την ευθύνη από τον εαυτό του σε διάφορους υπουργούς της πρώην κυβέρνησης του. Όταν ήρθε η ώρα να πάρει το λόγο για την υπεράσπιση του έκανε την εξής απίστευτη δήλωση: «Δεν είμαι Άγιος είμαι ένας απλός άνθρωπος όπως όλοι»… Καθώς όλο και περισσότερα εγκλήματα έρχονται στην επιφάνεια ο Μποκάσα δεν μπορούσε να κρύψει την οργή του. Κάποια στιγμή πετάχτηκε όρθιος και επιτέθηκε στον εισαγγελέα: «Το εξοργιστικό με όλα αυτά είναι ότι για όλα φταίει ο Μποκάσα, ο Μποκάσα, ο Μποκάσα. Δεν φτάνουν τα εγκλήματα που μου αποδίδετε, τώρα μου ρίχνετε την ευθύνη για όλες τις ανθρωποκτονίες της τελευταίας εικοσαετίας».

Στις 12 Ιουνίου του 1987 ο Μποκάσα κρίθηκε ένοχος για όλες τις κατηγορίες εκτός από εκείνες που αφορούσαν την ανθρωποφαγία. Δεν υπήρξαν αρκετά στοιχεία για να καταδικαστεί ότι έτρωγε υπηκόους του. Ούτε και επιβεβαιώθηκε ποτέ αν είχε σερβίρει ανθρώπινο κρέας σε επίσημο δείπνο που παρέθεσε στο Γάλλο Πρόεδρο Ζισκάρ ντ’ Εστέν (φωτό πάνω). Ο πρώην αυτοκράτορας έκλαψε σιωπηλά όταν ο δικαστής ανακοίνωσε την καταδίκη του σε θάνατο.
Τελικά όμως δεν οδηγήθηκε στην αγχόνη γιατί η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη στην απομόνωση. Το 1989 η ποινή του μειώθηκε σε 20 χρόνια και το 1993 ο πιο διαβόητος ηγέτης της Αφρικής αφέθηκε ελεύθερος στο πλαίσιο γενικής αμνηστίας.
Το 1996, λίγο αφότου αυτοανακηρύχθηκε ο 13ος απόστολος, ο πρώην αυτοκράτορας πέθανε από καρδιακή προσβολή. Αφησε πίσω του 17 συζύγους και πάνω από 50 παιδιά.

«Έφαγε» τον Πρόεδρο της Γαλλίας...

Στις 10 Οκτωβρίου 1979, ξέσπασε στη Γαλλία η υπόθεση των «διαμαντιών του Ζισκάρ», η υπόθεση με τους πολύτιμους λίθους που είχε λάβει ως δώρο ο γάλλος πρόεδρος από τον προστατευόμενό του δικτάτορα Μποκάσα. Την αποκάλυψη έκανε πρώτη η σατιρική εφημερίδα Le Canard enchaine, και ακολούθησε λίγες μέρες μετά και η Le Monde.

Η σιωπή είναι... διαμάντια

Όταν ο επηρμένος ηγέτης ξόδεψε το 1/3 του ΑΕΠ της χώρας του για την τελετή της ανακήρυξής του σε αυτοκράτορα, στα πρότυπα του Μεγάλου Ναπολέοντα, ο Ζισκάρ ντ' Εστέν ήταν ο πρώτος ηγέτης που τον συνεχάρη! Ο Γάλλος πρόεδρος θεώρησε την τελετή «όμορφη» τονίζοντας την «αξιοπρέπειά της»... Συνέκρινε δε τη σύζυγο του Μποκάσα, την αυτοκράτειρα Αικατερίνη με την Ιωσηφίνα του Μεγάλου Ναπολέοντα, αποκαλώντας τους: Ενσαρκώσεις σεμνότητας και γοητείας! Έστειλε μάλιστα και υπουργό του για να την τιμήσει επίσημα!Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο στη Γαλλία, ο ντ' Εστεν δεν έκανε την παραμικ΄ρη δήλωση. «Ο Ντε Γκωλ έλεγε πάντα ότι δεν πρέπει να απαντάς στις ύβρεις», είπε με νόημα, όμως... Όμως αργότερα, το σκάνδαλο πήρε έκταση, ο πρόεδρος στριμώχτηκε και αναγκάστηκε μετά σχεδόν δυο μήνες, να προβεί σε διαψεύσεις και δικαιολογίες με μισόλογα που οδήγησαν τους Γάλλους να τον καταψηφίσουν στις εκλογές. Ο Μποκάσα τον είχε «φάει» κι αυτόν!

Πηγή: Giles Milton: Fascinating footnotes from history εκδ: John Murray