Γροιλανδία: Τεράστιος κρατήρας 31 χιλιομέτρων προκλήθηκε από πτώση μεγάλου μετεωρίτη πριν από 58 εκατ. χρόνια

Ένας γιγάντιος κρατήρας θαμμένος κάτω από τους πάγους της βορειοδυτικής Γροιλανδίας είναι πολύ παλαιότερος από ό,τι είχε υποτεθεί έως τώρα. Σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις Σκανδιναβών επιστημόνων, εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε από πτώση ενός μεγάλου μετεωρίτη διαμέτρου 1,5 έως 2 χιλιομέτρων πριν περίπου 58 εκατομμύρια χρόνια. Δηλαδή περίπου 8 εκατομμύρια χρόνια αφότου ένας ακόμη μεγαλύτερος μετεωρίτης 10-12 χιλιομέτρων είχε πέσει στη χερσόνησο Γιουκατάν του σημερινού Μεξικού πριν 66 εκατ. χρόνια, είχε δημιουργήσει έναν κρατήρα 200 χιλιομέτρων (τον Τσιξουλούμπ), 6,5 φορές μεγαλύτερο από εκείνον της Γροιλανδίας, και τελικά είχε οδηγήσει στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων.

Ο κρατήρας, διαμέτρου 31 χιλιομέτρων, ένας από τους 25 μεγαλύτερους που έχουν εντοπιστεί στη Γη, αρχικά είχε ανιχνευθεί το 2015 σε βάθος ενός χιλιομέτρου κάτω από τον γροιλανδικό παγετώνα Hiawatha, με τη βοήθεια ενός αερομεταφερόμενου ραντάρ που μπορούσε να δει γεωλογικούς σχηματισμούς ακόμη και κάτω από παχύ στρώμα πάγου. Αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι είχε ηλικία μόλις 13.000 ετών, αλλά η νέα εκτίμηση τον τοποθετεί πολύ πιο πίσω στο παρελθόν.

Όπως και οι άλλοι πλανήτες και δορυφόροι στο ηλιακό σύστημά μας, η Γη έχει πληγεί στο παρελθόν κατ' επανάληψη από διαστημικούς βράχους, αλλά τα «σημάδια» έχουν τις περισσότερες φορές διαγραφεί από την επιφάνεια λόγω των διαρκών τεκτονικών και άλλων αλλαγών (κάτι π.χ. που δεν ισχύει στη Σελήνη, η οποία είναι διάσπαρτη από ορατούς κρατήρες πρόσκρουσης).

Πριν δεκάδες εκατομμύρια χρόνια η Γροιλανδία και η γύρω αρκτική περιοχή δεν ήταν καλυμμένη από πάγους όπως σήμερα, αλλά είχε θερμοκρασίες 20 βαθμών Κελσίου, ήταν σκεπασμένη από βροχοδάση και φιλοξενούσε πολλά θηλαστικά ζώα. Η πρόσκρουση του αστεροειδούς εκτιμάται ότι απελευθέρωσε καταστροφική ενέργεια εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από μία ατομική βόμβα, δημιουργώντας έναν κρατήρα ικανό να χωρέσει μία ολόκληρη πόλη όπως η Ουάσινγκτον.

Οι ερευνητές από τη Σουηδία (Σουηδικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας) και τη Δανία (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Δανίας και Ινστιτούτο Globe Πανεπιστημίου Κοπεγχάγης), οι οποίοι έκαναν δύο ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες, πήραν δείγματα από τον κρατήρα και τα χρονολόγησαν με διαφορετικές μεθόδους, συγκλίνοντας στο συμπέρασμα ότι η πρόσκρουση έγινε πριν περίπου 58 εκατ. χρόνια. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον γεωλόγο Γκάβιν Κένι του Σουηδικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», εκτιμούν ότι η πρόσκρουση θα είχε επιφέρει πλήρη καταστροφή σε ένα μεγάλο μέρος της Γροιλανδίας. Το κρουστικό κύμα θα έριξε στο έδαφος και θα έκαψε τα περισσότερα δέντρα σε ακτίνα δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιομέτρων, καθώς λιωμένα πετρώματα θα εκτοξεύονταν στην ατμόσφαιρα και θα έπεφταν πυρακτωμένα ξανά στη γη.

Παραμένει ασαφές κατά πόσο η πρόσκρουση είχε μακρόχρονες επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα ή μόνο πρόσκαιρες. Ο Κένι δήλωσε ότι «προσκρούσεις τέτοιου μεγέθους συμβαίνουν μόνο κάθε λίγα εκατομμύρια χρόνια, συνεπώς δεν είναι ανάγκη να ανησυχούμε πολύ ότι κάτι παρόμοιο θα συμβεί σύντομα».