Στο σφυρί για γιγαντιαίο ποσό ο αρχαίος σκελετός ενός Γοργόσαυρου – Γιατί αυτό ανησυχεί τους παλαιοντολόγους

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Ο αρχαίος σκελετός ενός Γοργόσαυρου βγήκε την περασμένη για πρώτη φορά σε δημοπρασία και πωλήθηκε για λίγο πάνω από 6 εκατομμύρια δολάρια. Όποιος τον αγόρασε - ο οποίος είναι προς το παρόν άγνωστος - έχει τώρα επίσης την ασυνήθιστη ευκαιρία να του δώσει… όνομα.

Συγγενής του Τυραννόσαυρου Ρεξ

Περίπου 77 εκατομμυρίων ετών, ο Γοργόσαυρος είναι συγγενής του θανατηφόρου Τυραννόσαυρου Ρεξ, αλλά πιο γρήγορος και με ισχυρότερη δύναμη δαγκώματος, σύμφωνα με τον οίκο Sotheby's, που διοργάνωσε την πώληση. Ο οίκος Sotheby's προσέφερε τον Γοργόσαυρο ως κορυφαίο στοιχείο στη δημοπρασία Φυσικής Ιστορίας που ξεκίνησε την Παρασκευή. Το σπάνιο απολίθωμα αναμενόταν να προσελκύσει προσφορές έως και 8 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών.

Το απολίθωμα ανακαλύφθηκε το 2018 σε ιδιωτική γη στο σχηματισμό Judith River, στην κομητεία Choteau της Μοντάνα, και έχει 79 οστικά στοιχεία, σύμφωνα με τον οίκο Sotheby's. Όλοι οι άλλοι γνωστοί σκελετοί του Γοργόσαυρου βρίσκονται σε συλλογές μουσείων, καθιστώντας το συγκεκριμένο δείγμα το μοναδικό του είδους του που προσφέρεται για ιδιωτική ιδιοκτησία - κάτι που ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν προβληματικό για την επιστημονική μελέτη.

«Στην καριέρα μου, είχα το προνόμιο να χειριστώ και να πουλήσω πολλά εξαιρετικά και μοναδικά αντικείμενα, αλλά λίγα έχουν την ικανότητα να εμπνέουν θαυμασμό και να αιχμαλωτίζουν τη φαντασία όπως αυτός ο απίστευτος σκελετός του Γοργόσαυρου», δήλωσε σε δελτίο τύπου η Cassandra Hatton, παγκόσμια επικεφαλής του Sotheby's για την επιστήμη και τον λαϊκό πολιτισμό.

«Έχοντας βρεθεί μόλις πριν από λίγα χρόνια, ένας Γοργόσαυρος δεν έχει προσφερθεί ποτέ στο παρελθόν σε δημοπρασία και η ευκαιρία να μοιραστώ αυτόν τον δεινόσαυρο με το κοινό για πρώτη φορά είναι μια τεράστια χαρά και μια κορυφαία στιγμή της καριέρας μου», ανέφερε.

Με ύψος λίγο πάνω από 2,8 μέτρα και μήκος 6,7 μέτρα, ο Γοργόσαυρος ήταν ένα κορυφαίο σαρκοφάγο που κατοικούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά κατά την ύστερη Κρητιδική περίοδο. Όπως και ο Ρεξ, ο Γοργόσαυρος είναι ένα μεγάλο θερόποδο και έχει παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως ένα τεράστιο κεφάλι με δεκάδες αιχμηρά, καμπυλωτά δόντια και δύο μικρά μπροστινά άκρα.

«Ως ο κύριος κυνηγός της εποχής του, στην οποία πιστεύεται ότι κυνηγούσε σε αγέλες των τεσσάρων, ο Γοργόσαυρος ήταν μια κυρίαρχη δύναμη και ένας μοναδικός θηρευτής», σύμφωνα με τον οίκο Sotheby's. Το όνομα του δεινόσαυρου προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις που σημαίνουν «άγρια σαύρα».

Δημοπρασίες ορυκτών και ηθική

Η πώληση του Γοργόσαυρου είναι η δεύτερη πώληση απολιθωμένου σκελετού δεινοσαύρου από τον οίκο Sotheby's. Το 1997, ο οίκος δημοπρασιών πούλησε το απολίθωμα του Τυραννόσαυρου Ρεξ με το ψευδώνυμο Sue, ένα από τα μεγαλύτερα και πληρέστερα απολιθώματα δεινοσαύρου που έχουν βρεθεί ποτέ, στο Μουσείο Field με έδρα το Σικάγο έναντι 8,36 εκατομμυρίων δολαρίων. Το δείγμα πήρε το όνομά του από τη συλλέκτρια Sue Hendrickson, η οποία ανακάλυψε το σημαντικό εύρημα. Ανασκαμμένο από τη Νότια Ντακότα, το Sue ήταν το πιο πολύτιμο απολίθωμα που πωλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία εκείνη την εποχή.

Η δημοπράτηση της Sue ήταν επίσης αμφιλεγόμενη και, εκείνη την εποχή, το τελευταίο παράδειγμα μιας νέας πρόκλησης για τη διαχείριση των απολιθωμένων πόρων: Ο John W. Hoganson, ομότιμος παλαιοντολόγος της Γεωλογικής Επισκόπησης της Βόρειας Ντακότα, έγραψε το 1998 σε μια έκδοση του ενημερωτικού δελτίου της επισκόπησης τις πιθανές επιπτώσεις στην επιστημονική πρόοδο από «μια ακμάζουσα διεθνή αγορά απολιθωμάτων και την επακόλουθη συλλογή και πώληση απολιθωμάτων από κερδοσκόπους».

«Η επαγγελματική παλαιοντολογική κοινότητα περίμενε με αγωνία τη δημοπρασία του Ρεξ λόγω της αβεβαιότητας για το αν το σημαντικό δείγμα θα κατέληγε σε ιδιωτική συλλογή, καθιστώντας το έτσι μη διαθέσιμο για επιστημονική μελέτη και δημόσια έκθεση, ή σε δημόσιο αποθετήριο σε αυτή τη χώρα», έγραψε. «Η απόλυτη ανησυχία ήταν η επίδραση που θα είχε η πώληση στην επιστήμη της παλαιοντολογίας».

Ο Σταν, ο πιο πλήρης σκελετός του Τυραννόσαυρου Ρεξ στον κόσμο, σημείωσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ το 2020, όταν πωλήθηκε έναντι 31,8 εκατομμυρίων δολαρίων στον οίκο Christie's. Κατά τη στιγμή της πώλησης, οι παλαιοντολόγοι φοβόντουσαν ότι το απολίθωμα είχε χαθεί για την επιστήμη, αλλά τον Μάρτιο το Τμήμα Πολιτισμού και Τουρισμού του Άμπου Ντάμπι αποκάλυψε τα σχέδια για τον Σταν να αποτελέσει το κεντρικό αξιοθέατο σε ένα νέο μουσείο φυσικής ιστορίας, που αναμένεται να ανοίξει το 2025 στο Άμπου Ντάμπι, όπως είχε αναφέρει το CNN.

Καθώς η Sue παραμένει σε δημόσια έκθεση στο Μουσείο Φιλντ, ο Stan περιμένει μια μόνιμη κατοικία και ο Γοργόσαυρος έχει πωληθεί, ορισμένοι επιστήμονες δεν είναι ευχαριστημένοι που αυτή η τάση συνεχίζεται.

«Κατά τη δική μου γνώμη, υπάρχουν μόνο μειονεκτήματα», δήλωσε ο P. David Polly, καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος γεωεπιστημών και ατμοσφαιρικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Indiana Bloomington. «Αν και σίγουρα δεν υπάρχει νόμος στις ΗΠΑ που να υποστηρίζει κάτι τέτοιο για απολιθώματα που προέρχονται από ιδιωτική γη, είναι εύκολο για μένα ως επιστήμονα να υποστηρίξω ότι αυτό το απολίθωμα είναι σημαντικό για όλους μας και θα έπρεπε πραγματικά να πάει σε ένα δημόσιο αποθετήριο όπου μπορεί να μελετηθεί - όπου το ευρύ κοινό μπορεί να μάθει από αυτό και να το απολαύσει».

Τα απολιθώματα σε ιδιωτικές εκτάσεις ανήκουν σε ιδιώτες που μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν με αυτά, ενώ τα απολιθώματα σε δημόσιες εκτάσεις ρυθμίζονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και ουσιαστικά ανήκουν στην κυβέρνηση ή «στο λαό, αν θέλετε», δήλωσε ο Polly. «Όταν υπάρχει ένα απολίθωμα που βγαίνει σε δημοπρασία όπως αυτή και προβλέπεται να αποφέρει εκατομμύρια δολάρια, ένα από τα πράγματα που κάνει αυτό είναι ότι λέει στους ιδιώτες ιδιοκτήτες γης ότι τα απολιθώματα στη γη τους πρέπει πραγματικά να αξιοποιηθούν σε χρήμα».

Άλλοι επιστημονικοί εμπειρογνώμονες, ωστόσο, αναγνώρισαν ότι η συλλογή των μουσείων έχει ιστορικά συμπεριλάβει και αγορές από εμπορικές πηγές.

«Με στεναχωρεί το γεγονός ότι οι δεινόσαυροι έχουν τιμή», αλλά «δεν είναι ένα μαύρο ή άσπρο ζήτημα», δήλωσε ο Gregory Erickson, καθηγητής ανατομίας και παλαιοβιολογίας σπονδυλωτών στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Φλόριντα στο Ταλαχάσι. «Υπάρχει μια ιστορία με μουσεία που αγοράζουν εμπορικά δείγματα».

«Είναι ένας γενναίος νέος κόσμος για την επιστήμη μας», δήλωσε ο παλαιοντολόγος σπονδυλωτών Steve Brusatte, καθηγητής και προσωπική έδρα Παλαιοντολογίας και Εξέλιξης στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. «Σε έναν κόσμο όπου οι σκελετοί δεινοσαύρων πιάνουν εκατομμύρια, πού αφήνει αυτό τους επιστήμονες και τα μουσεία, που δεν μπορούν να αντέξουν τέτοιες διογκωμένες τιμές;»

Και ποια πιστεύει η Πόλυ ότι θα ήταν η καλύτερη δυνατή έκβαση αυτής της δημοπρασίας; «Ότι όποιος το πουλήσει θα ακούσει αυτά που μόλις είπα και θα έχει μια εμπειρία μεταστροφής και θα το δωρίσει σε ένα μουσείο», είπε. «Το δεύτερο καλύτερο θα ήταν ότι κάποιος πλούσιος άκουσε αυτό το είδος του μηνύματος και έδωσε πολλά χρήματα (σε ένα μουσείο), ώστε αυτό να αγοραστεί για ένα μουσείο».

ΌΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη