Θαύμα τα Χριστούγεννα: Πώς η ρωσική εισβολή βοήθησε Ουκρανό να βρει ξανά την όρασή του μετά 36 χρόνια!

Το θαύμα των Χριστουγέννων ήρθε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία! Πώς;  Διαβάστε και μην πάει ο νους σας σε σενάριο ταινίας με Νίκο Ξανθόπουλο και φτωχολογιά και θαύματα κατασκευασμένα από το σελιλόιντ. Το θαύμα της Ιατρικής και οι συμπτώσεις της ζωής έδωσαν το φως ξανά σε ένα Ουκρανό, μετά 36 χρόνια!

Ήταν μια εβδομάδα πριν από τα περυσινά Χριστούγεννα, όταν ο Σέρχι Σιντορένκο υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση κερατοειδούς στο δεξί του μάτι- μια πολύπλοκη επέμβαση που, αν είχε επιτυχία θα έδινε τέλος στο σκοτάδι που είχε βυθιστεί επί τρεις δεκαετίες ο 56χρονος άνδρας. Όταν οι νοσοκόμες αφαίρεσαν τους επιδέσμους, λίγες ώρες μετά την επέμβαση, ο Σιντορένκο το μόνο που μπορούσε να διακρίνει ήταν φως· οδυνηρά έντονο φως, σαν κάποιος να κατηύθυνε μια δέσμη ακριβώς στο πρόσωπό του. Οι νοσοκόμες του έβαλαν σταγόνες στα μάτια και του έδεσαν ξανά τους επιδέσμους.

Κάποιες ώρες αργότερα οι επίδεσμοι  αφαιρέθηκαν και πάλι και ο Σέρχι μπόρεσε να διακρίνει το θολό περίγραμμα του προσώπου μιας νοσοκόμας. Το επόμενο πρωί, ο καθηγητής που τον είχε χειρουργήσει επισκέφτηκε τον ασθενή και οι επίδεσμοι βγήκαν για άλλη μια φορά. Ο Σέρχι κάθισε στο κρεβάτι και προσπάθησε να σύρει το βλέμμα του στον χώρο του δωματίου· είδε τον χειρουργό και για πρώτη φορά αντίκρισε τη γυναίκα του, την Ταμάρα! Η ψυχή του πλημμύρισε από συγκίνηση και κατάφερε να ψελλίσει: «Μπορώ και βλέπω!»· ήταν η στιγμή που ονειρευόταν 36 χρόνια!

Ο Σέρχι είχε χάσει έχασε την όρασή του σε ένα ατύχημα κατά τη στρατιωτική του εκπαίδευση στον σοβιετικό στρατό το 1986. Παντρεύτηκε την Ταμάρα το 1991· αργότερα, έγινε επιτυχημένος αθλητής τζούντο, κερδίζοντας χάλκινο μετάλλιο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008. Κι όλα αυτά τα χρόνια, ο Σέρχι εισέπραττε αγάπη και υποστήριξη, αλλά κάτι σπουδαίο έλειπε από τη ζωή του: η όραση.

Ουδέν κακόν αμιγές καλού

Ο Σέρχι και η Ταμάρα έκαναν έναν γιο και μια κόρη, αλλά ο πατέρας δεν είχε δει ποτέ τα πρόσωπά των παιδιών του. Όταν η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία, το ζευγάρι εγκατέλειψε την πόλη τους το Ζίτομιρ, δυτικά του Κιέβου, και εγκαταστάθηκε στο Πόζναν της Πολωνίας έχοντας μαζί την κόρη τους, Μαργαρίτα. Εκεί, ο Σέρχι άκουσε για έναν καθηγητή Ιατρικής, οφθαλμίατρο που έκανε μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς, στο Κατοβίτσε· ήρθαν σε επαφή μαζί του και στα μέσα του Δεκεμβρίου, ο Ουκρανός χειρουργήθηκε. Έπειτα από αρκετές ημέρες ανάρρωσης στο νοσοκομείο, ο Σέρχι πήρε εξιτήριο το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων με την όραση στο δεξί του μάτι να έχει αποκατασταθεί πλήρως!

Καθώς αυτός και η σύζυγός του πήγαιναν από το νοσοκομείο προς τον σιδηροδρομικό σταθμό, η Ταμάρα τον πίεσε να βιαστεί για να μην χάσουν το τρένο. Εκείνος όμως βάδιζε σαν χαμένος, εντυπωσιασμένος από ό,τι έβλεπε να κινείται πλάι του. Όταν μια γυναίκα προσπέρασε με ένα μικροσκοπικό, χνουδωτό σκυλάκι με λουρί, σάστισε· θυμόταν τα γιγάντια τσοπανόσκυλα στα νιάτα του, στη Σοβιετική Ένωση και δεν μπορούσε να καταλάβει πώς οι άνθρωποι κρατούσαν σκύλους-μινιατούρες που έμοιαζαν με παιχνίδια. Γοητεύτηκε από τον τρόπο που ντύνονταν οι άνθρωποι, εντυπωσιάστηκε από τα κτήρια και τα αυτοκίνητα του 2022. Την τελευταία φορά θυμόταν νε είχε δει αυτοκίνητο ήταν ένα χοντροκομμένο Lada...

Στην Πολωνία, η παραμονή των Χριστουγέννων γιορτάζεται το βράδυ την ώρα του δείπνου· όταν έφτασαν στο σπίτι το τραπέζι ήταν ήδη στρωμένο, γεμάτο με πλούσια εδέσματα. Στην είσοδο τους περίμενε η Μαργαρίτα, η κόρη του ζευγαριού. Ο Σέρχι έβλεπε το παιδί του για πρώτη φορά. Τα μάτια του δεν τον βοηθούσαν πια. Είχαν θολώσει από τα δάκρυα. Η φωνή του κόμπιαζε και το βλέμμα του είχε ξανά χαθεί, από τη συγκίνηση. «Ήταν ένα χριστουγεννιάτικο θαύμα», θα πει ένα χρόνο αργότερα, ενθυμούμενος εκείνο το δείπνο. Ο Σέρχι και η Ταμάρα ζουν ακόμα στο Πόζναν. Ο Σέρχι φοράει γυαλιά ηλίου· του είναι απαραίτητα όταν υπάρχει έντονο φως. 

Δεν μιλάει για το ατύχημα

Γεννημένος στο Ζίτομιρ από μια στρατιωτική οικογένεια, ο Σέρχι ήταν ένα άτακτο παιδί, που ασχολήθηκε με το τζούντο από τα χρόνια του σχολείου και ονειρευόταν να γίνει αξιωματικός του στρατού. Στα 18 του, μπήκε σε στρατιωτικό κολέγιο. Εκεί έμεινε τυφλός από κάποιο ατύχημα. Ο Σέρχι αρνείται να μιλήσει για το περιστατικό: «Είναι καλύτερα να τα ξεχνάς αυτά…», λέει. Μια έκρηξη τον άφησε χωρίς όραση. Από το αριστερό του μάτι μπορούσε να διακρίνει το φως και κάποιες φορές θολές σκιές. Από το δεξί του μάτι, τίποτα.

Τα πρώτα χρόνια μετά τον τραυματισμό ήταν εξαιρετικά δύσκολα. Ο Σέρχι παροπλίστηκε και ένιωθε σαν απόκληρος που του είχαν αρπάξει όλα τα σχέδια που είχε κάνει για τη ζωή του. Χρειαζόταν βοήθεια για να εκτελέσει ακόμα και τις απλές ανάγκες του. Έπασχε από αϋπνία και πέρασε μεγάλες περιόδους κατάθλιψης. 

Οι γονείς του τον εμπόδισαν να το «βάλει κάτω». Η Ταμάρα ήταν φοιτήτρια και σε ένα πικνίκ, το ζευγάρι γνωρίστηκε· σύντομα, άρχισαν να βγαίνουν· παντρεύτηκαν το 1991, τη χρονιά που η Ουκρανία ανεξαρτητοποιήθηκε. Ο Σέρχι ασχολήθηκε με το τζούντο και έβαλε στόχο τους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Μέχρι το 1996, προπονούνταν με την εθνική ομάδα τζούντο της Ουκρανίας και είχε αρχίσει να ταξιδεύει παίρνοντας μέρος σε διεθνείς αγώνες. Ο Σέρχι κατέκτησε την 4η θέση στους  Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000 και στην Αθήνα το 2004 και το 2008, κατέκτησε το Χάλκινο. Η άλλη μεγάλη στιγμή στην αθλητική καριέρα του ήταν η νίκη το 2003 επί ενός βρετανού τζουντόκα, του Σάιμον Τζάκσον, με την οποία κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αθλητισμού Τυφλών στο Κεμπέκ.

Οι βομβαρδισμοί οδήγησαν στο θαύμα... 

Ο Σέρχι γνώριζε ότι υπήρχε, θεωρητικά, η πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης για την αποκατάσταση της όρασής του, αλλά όχι στην Ουκρανία. Και ακολούθησε η ρωσική εισβολή. Ο Σέρχι και η σύζυγός του δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους, αλλά η κόρη τους τρομοκρατήθηκε από τις σειρήνες και τις αεροπορικές επιδρομές και αποφάσισαν να φύγουν στην Πολωνία· αυτή ήταν η απόφαση ζωής που τελικά οδήγησε στον Σέρχι να ξαναβρεί την όρασή του!

Ο κερατοειδής χιτώνας είναι μια διαυγής μεμβράνη σε σχήμα θόλου· προστατεύει το μάτι και πρέπει να είναι διαφανής, ώστε οι ακτίνες του φωτός να μπορούν να τον διαπεράσουν και να φθάσουν στον αμφιβληστροειδή. Εάν ο κερατοειδής χάσει αυτή τη διαφάνεια, ο άνθρωπος δεν μπορεί πλέον να δει. Στην περίπτωση του Σέρχι, η υψηλή θερμότητα και οι χημικές ουσίες που απελευθερώθηκαν κατά την έκρηξη είχαν προκαλέσει τεράστια φλεγμονή, με ένα παχύ στρώμα αιμοφόρων αγγείων να σχηματίζεται στον κερατοειδή χιτώνα του. «Όταν εξέτασα για πρώτη φορά τα μάτια του, είδα δυο βαριές κουρτίνες», είπε ο καθηγητής Έντβαρντ Βιλενγάουα.

Ο Βιλενγάουα, επικεφαλής της οφθαλμολογικής κλινικής στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Σιλεσίας, διέγνωσε αμέσως ότι ο Σέρχι χρειάζεται ένα εμφύτευμα του τεχνητού κερατοειδούς της Βοστώνη, που επινοήθηκε και κατασκευάστηκε στη δεκαετία του 1960 από τον Κλάες Ντόλμαν, οφθαλμίατρο στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Ο Ντόλμαν- σήμερα 102 χρονών- αρνήθηκε να πουλήσει την ιδέα του για εμπορικούς σκοπούς και το πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ παραμένει ο μοναδικός κατασκευαστής του κερατοειδούς της Βοστώνης. 

Το 2010, έπειτα από χρόνια προσπάθειας, ο Βιλενγκάουα έπεισε τον Ντόλμαν να δωρίσει πέντε συσκευές παραγωγής κερατοειδούς στο νοσοκομείο του και με την ομάδα του έκανε τις πρώτες χειρουργικές επεμβάσεις στην Πολωνία, όλες επιτυχημένες. Περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως χρειάζονται μεταμόσχευση κερατοειδούς, σύμφωνα με έρευνα του 2015.

Η αγωνία στο κατακόρυφο! 

Λίγες ώρες πριν από την επέμβαση, ο Σέρχι είχε την αγωνία και το άγχος όπως όταν ήταν στο τατάμι πριν από έναν σπουδαίο αγώνα τζούντο: τα νεύρα του σε διαταραχή, το στομάχι του σφιγμένο, η προσμονή απροσμέτρητη, η αγωνία στο κατακόρυφο. Ο γιατρός μπήκε στο δωμάτιο και αγκάλιασε τον Σέρχι· οι νοσοκόμες του χάιδεψαν τα μαλλιά και αστειεύτηκαν για να τον ηρεμήσουν. Και η επέμβαση έγινε και ήταν επιτυχημένη! Ο Σέρχι, έναν χρόνο μετά, κι ακόμα δεν μπορεί να περιγράψει πώς ήταν οι πρώτες στιγμές που αντίκρισε ξανά εικόνες: «Απλώς συνέχισα να σκέφτομαι. Μα συνέβη πραγματικά το θαύμα, μονολογούσα»

Μετά την επέμβαση, όλα έχουν αποκτήσει μια νέα οπτική διάσταση για τον Σέρχι. Τον περασμένο Μάιο, αυτός και η Ταμάρα ταξίδεψαν πίσω στο Ζιτομίρ για να επισκεφτούν τη υπέργηρη μητέρα του, τον γιο του και τον μικρότερο αδερφό του, που πολεμά στον ουκρανικό στρατό. Έβλεπε παλιούς φίλους που τον αναγνώριζαν, αλλά εκείνος τους θυμόταν όπως πριν από 36 χρόνια… Όμως ο άνθρωπος που παλεύει να αναγνωρίσει περισσότερο από όλους, ο Σέρχι, είναι ο εαυτός του. Τον βλέπει που γερνάει… Όταν κοιτάζει στον καθρέφτη, βλέπει το πρόσωπο ενός 56χρονου Την τελευταία φορά που θυμόταν είχε απέναντί του έναν 19χρονο.

Ο Σέρχι ελπίζει ότι σύντομα θα υποβληθεί σε δεύτερη επέμβαση, για να αποκατασταθεί η όραση και στο αριστερό του μάτι. Στο μεταξύ, εξακολουθεί να ανακαλύπτει νέα πράγματα για να εκπλήσσεται. Πρόσφατα έκανε ένα σύντομο ταξίδι στο Σόποτ, στις ακτές της Βαλτικής και κυριεύτηκε από το θέαμα της θάλασσας. Είχε κολυμπήσει στον ωκεανό στη Βραζιλία και την Αυστραλία, αλλά χωρίς να έχει δει ποτέ το νερό.

Όταν το 1986 ο Σέρχι Σιντορένκο έχασε το φως μπρος από τα μάτια του, ακόμα η Σοβιετική Ένωση ήταν ισχυρή, αν και τρέκλιζε και μόλις είχε εκτοξεύσει τον διάσημο διαστημικό σταθμό Μιρ. Μπορεί να μην έβλεπε ο Σέρχι, αλλά άκουσε για πρώτη φορά τις λέξεις «γκλάσνοστ» και «περεστρόικα» τότε κι όταν είδε ξανά 36 χρόνια μετά, μπορεί Σοβιετική Ένωση να μην υπήρχε, αλλά υπήρχε πόλεμος, αίμα και θάνατος.     

Κάποια πρωινά, ξυπνάει τρομαγμένος και αναρωτιέται αν όλα αυτά είναι όνειρο κι όχι πραγματικότητα. Ανοίγει τα μάτια, κοιτάζει πλάι που αντανακλά η κόρη του και γαληνεύει: «δεν είναι όνειρο», λέει και πλημμυρίζει με φως η ψυχή του!

Και τώρα… «Ορά τα πέριξ και απορεί. Ορά τα εντός και κλαίει»… Καλά Χριστούγεννα!