Επιστροφή στον Ψυχρό Πόλεμο – Πώς Πούτιν και Κιμ Γιονγκ-ουν αναταράσσουν τον Κόσμο

Ο Ψυχρός Πόλεμος αρχίζει να θερμαίνεται επικίνδυνα· Πούτιν και Κιμ Γιονγκ-ουν αναταράσσουν τα ήδη ταραγμένα νερά του Κόσμου.

Δεν πάνε 25 χρόνια από τότε που ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν, επισκέφθηκε την Πιονγιάνγκ, χαμογέλασε πλάι στον Κιμ Γιονγκ-ιλ, έφαγε ένα λαχταριστό πιάτο kimchi κι έφυγε, αφού όμως πρώτα υπέγραψε Σύμφωνο Φιλίας, που αναθέρμαινε τις σχέσεις της Ρωσίας με τη Βόρεια Κορέα, Σύμφωνο που δεν υποχρέωνε τις δύο πλευρές να βοηθήσουν η μία την άλλη σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης τρίτης χώρας.

Αν κάποιος αμφέβαλλε για τον βαθμό στον οποίο ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει γίνει ένα πραγματικά παγκόσμιο ζήτημα, την περασμένη εβδομάδα πήρε την οριστική απόδειξη του σχεδόν καθολικού αντίκτυπού του. Ο Πούτιν και ο δικτάτορας της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ-ουν, υπέγραψαν μια αμοιβαία αμυντική συνθήκη που δεσμεύει κάθε χώρα να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στην άλλη «με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της» σε περίπτωση επίθεσης.

Με την επίσκεψή του στην Πιονγίανγκ, την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν γύρισε ουσιαστικά πολύ πιο πίσω στο παρελθόν, υπογράφοντας μια Συμφωνία με τον Κιμ Γιονγκ Ουν που φέρνει στο νου το Σύμφωνο Ασφαλείας του 1961 που υπογράφτηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Άλλο δεκαετία του '60, άλλο τώρα...

Τα τελευταία δυο χρόνια η Ρωσία έχει αρχίσει έναν πόλεμο με την Ουκρανία στον οποίον ο Πούτιν έχει θέσει ως προτεραιότητά του την εξωτερική πολιτική και μια πυρηνική δύναμη, όπως η Βόρεια Κορέα, αποτελεί σημαντική αρωγός για τον στρατό του.
«Η συνθήκη που υπέγραψε ο Πούτιν με τον Κιμ Γιονγκ Ουν ήταν ουσιαστικά επιστροφή στον Ψυχρό Πόλεμο, όμως τότε, στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου η Βόρεια Κορέα δεν είχε πυρηνικά όπλα», δήλωσε ο Δρ Έντουαρντ Χάουελ, συνεργάτης του Ιδρύματος Κορέας στο πρόγραμμα Ασίας-Ειρηνικού στο Chatham House, και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Και ενώ η Σύνοδος Κορυφής για την Ουκρανία βρισκόταν ακόμα στο στάδιο της προετοιμασίας, η Δύση πήρε το μήνυμα για τις σχέσεις της Ρωσίας με τη Βόρεια Κορέα.

«Η Ρωσία, και με Συνθήκη πλέον, είναι απολύτως πρόθυμη και δεσμευμένη να εμβαθύνει και να επεκτείνει τη συνεργασία της με τη Βόρεια Κορέα», δήλωσε ο Τζέιμι Νογκ, συνεργάτης στο πρόγραμμα πυρηνικής πολιτικής στο Carnegie Endowment for International Peace.
Ο Κιμ θαύμαζε τη ρωσική διαστημική τεχνολογία και τα μαχητικά αεροσκάφη κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης πέρυσι με τον Πούτιν στα ανατολικά σύνορα της Ρωσίας και σίγουρα, τώρα, η λίστα επιθυμιών του θα μπορούσε να περιλαμβάνει τεχνολογίες που θα βοηθούσαν τα διαστημικά και πυραυλικά προγράμματα της Βόρειας Κορέας, καθώς και οικονομική και ενεργειακή υποστήριξη.

Οι στόχοι του Πούτιν

Ο άμεσος στόχος του Πούτιν είναι να αναπτύξει συνεργασία που θα του αποδώσει εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού, καθώς και βαλλιστικούς πυραύλους, που χρειάζεται απεγνωσμένα για τον πόλεμό του στην Ουκρανία. Όμως οι ρίζες της σχέσης των δύο χωρών είναι βαθύτερες: οι δύο ηγέτες έχουν ευθυγραμμιστεί σε έναν αυξανόμενο αντιδυτικό συνασπισμό και δείχνουν ολοένα και πιο αδιάφοροι και προκλητικοί στις δυτικές απειλές. Η εικόνα του Πούτιν- ο οποίος κάποτε συναντούσε τακτικά Αμερικανούς και Ευρωπαίους ηγέτες- όταν πετούσε στην Πιονγκγιάνγκ όπου τον υποδέχτηκε ο Κιμ, ήταν εντυπωσιακή. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους, ο Πούτιν χάρισε στον Κιμ μια ρωσικής κατασκευής λιμουζίνα Aurus και ο Κιμ χάρισε στον Πούτιν δυο κυνηγετικά σκυλιά τοπικής ράτσας.
«Οι δύο ηγέτες πραγματικά δεν νοιάζονται για τις κυρώσεις της Δύσης», είπε ο Δρ Έντουαρντ Χάουελ. «Αυτό που εκλαμβάνουμε τώρα, είναι πώς, ο Κιμ Γιονγκ-ουν , έχει έναν σύντροφο που είναι εξίσου παραβατικός και ακραίος με αυτόν»!
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έχουν εκφράσει ανησυχία για πιθανή τεχνική υποστήριξη και εκσυγχρονισμό στα πυραυλικά και πυρηνικά προγράμματα της Βόρειας Κορέας.

Τα... ψιλά γράμματα της Συνθήκης

Ένα αντίγραφο της Συνθήκης που δημοσίευσε η Βόρεια Κορέα αποκαλύπτει τη συνεργασία στην «ειρηνική πυρηνική ενέργεια», ενώ αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στο NBC News ότι η Ρωσία θα παρέχει επίσης τεχνολογία για να βοηθήσει το πρόγραμμα ατομικών υποβρυχίων της Βόρειας Κορέας. Ωστόσο, οι αναλυτές θεωρούν ότι το εύρος της υποστήριξης του στρατιωτικού πυρηνικού προγράμματος της Βόρειας Κορέας θα παραμείνει- πιθανότατα- περιορισμένο, εν μέρει επειδή η Ρωσία είναι φειδωλή στην ανταλλαγή ευαίσθητης τεχνολογίας και επίσης επειδή- το βασικό- η Μόσχα ήταν πάντα ανήσυχη για τα ατομικά όπλα της Πιονγκγιάνγκ.

Μερικές από τις πιο ανησυχητικές πτυχές της συμφωνίας είναι και πιο απλές: το φερόμενο ως αυξανόμενο εμπόριο όπλων μεταξύ των δύο χωρών, που θα μπορούσε να ενθαρρύνει τη Βόρεια Κορέα για να περιπλέξει τον δυτικό πολεμικό σχεδιασμό σε περίπτωση ανοιχτής σύγκρουσης στην κορεατική χερσόνησο.
Η Συμφωνία έχει ήδη οδηγήσει σε μια έντονη αντιπαράθεση μεταξύ Ρωσίας και Νότιας Κορέας. Η Σεούλ, την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ότι θα μπορούσε να παράσχει για πρώτη φορά στην Ουκρανία όπλα ως απάντηση στη Συνθήκη. Ο Πούτιν, με τη σειρά του, προειδοποίησε ότι αυτό θα ήταν ένα «μέγα λάθος» και ότι η Μόσχα, ως απάντηση, θα μπορούσε να πάρει «αποφάσεις που είναι πίθανο να δυσαρεστήσουν την ηγεσία της Νότιας Κορέας».

Ντόμινο ανησυχίας...

Η συμφωνία επίσης προκαλεί πονοκέφαλο στην Κίνα, η οποία παγιδεύεται ανάμεσα στις ανησυχίες για τον ανταγωνισμό για επιρροή στη Βόρεια Κορέα και τη δυνατότητα των ΗΠΑ να επεκτείνουν την υποστήριξή τους στη Νότια Κορέα. Ο Σι Τζινπίνγκ μπορεί να επιδιώξει μια συνάντηση με τον Κιμ μέχρι τέλους του έτους, λένε οι αναλυτές.
Ακόμη και το 2017, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και τις κατηγορίες για ρωσική παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές, οι ΗΠΑ κατάφεραν να πείσουν τη Ρωσία να ψηφίσει για νέες κυρώσεις του ΟΗΕ κατά της Βόρειας Κορέας- αν και στη συνέχεια τις αποδυνάμωσε. Εκείνες οι μέρες, ξεκάθαρα, έχουν παρέλθει.

«Η συμφωνία στέλνει ακόμη ένα μήνυμα ότι ο Πούτιν είναι πρόθυμος να θέσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας πάνω από όλα.
Παρ' όλα αυτά, οι αποφάσεις του Πούτιν δείχνουν και λίγη απόγνωση· θα μπορούσαν να του γυρίσουν μπούμερανγκ. Ο Κιμ είναι ένας απρόβλεπτος χαρακτήρας που μπορεί να κρατήσει τον λόγο του, μπορεί όμως και όχι. Ο νους του Κιμ είναι τρικυμισμένος... Δεν είναι απίθανο να παρακολουθήσουμε μια κατάσταση στην οποία η Ρωσία θα παρασυρθεί σε μια απρόβλεπτη σύγκρουση...