Πόλεμος στην Ουκρανία: Η παραδοχή Ζελένσκι για τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία, η ώρα της αλήθειας για την ΕΕ και ο παράγοντας Τραμπ

Ο Ζελένσκι από σήμερα, βρίσκεται στις Βρυξέλλες για να έχει γύρο επαφών τόσο με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, όσο και με σειρά ευρωπαίων ηγετών, όπως επίσης και με αντιπροσωπεία της Βρετανίας, ενώ θα συμμετάσχει στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 10 λεπτά ┋

Μπορεί η δολοφονία του ρώσου στρατηγού, ειδικού στα χημικά όπλα, μέσα στη Μόσχα να προκάλεσε χαμόγελα στις δυτικές πρωτεύουσες και την Ουκρανία – το Κίεβο έσπευσε άμεσα να αναλάβει την ευθύνη για το χτύπημα – ωστόσο το γεγονός αυτό δεν μπορεί να κρύψει τη ζοφερή πραγματικότητα στα πεδία των μαχών.

Η Ρωσία συνεχίζει την ασφυκτική πίεση τόσο στο Κουρσκ, όσο και στην ίδια την ουκρανική επικράτεια, με την κατάσταση για το Κίεβο να επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο και χωρίς να υπάρχει η πιθανότητα αλλαγής της κατάστασης στο αμέσως προσεχές διάστημα. Και καθώς όλοι εκτιμούν πως με την έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, εάν δεν υπάρξει κάποια δραματική ανακατάταξη, το Κίεβο θα κάτσει στο τραπέζι με εμφανώς πιο αδύηναμη θέση.

Ενδεικτική είναι και η παραδοχή του Βολοντιμίρ Ζελένσκι στην εφημερίδα LeParisien ότι η Ουκρανία δεν είναι σε θέση να ανακτήσει όλα τα εδάφη που απώλεσε κατά τη διάρκεια του πολέμου. «Αν σήμερα δεν έχουμε τη δύναμη να ξανακερδίσουμε όλη την επικράτειά μας, ίσως η Δύση βρει τη δύναμη να βάλει τον Πούτιν στη θέση του… στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αντιμετωπίσει διπλωματικά αυτόν τον πόλεμο», πρόσθεσε, ενώ εξέφρασε για μία ακόμη φορά το… παράπονό του, ότι η Ουκρανία θα βρισκόταν σε διαφορετική κατάσταση σήμερα αν η Δύση είχε δώσει στο Κίεβο όλα όσα ζήτησε νωρίτερα.

Ο Ζελένσκι από σήμερα, βρίσκεται στις Βρυξέλλες για να έχει γύρο επαφών τόσο με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, όσο και με σειρά ευρωπαίων ηγετών, όπως επίσης και με αντιπροσωπεία της Βρετανίας, ενώ θα συμμετάσχει στην αυριανή Σύνοδο Κορυφής.

Politico: Πλησιάζει η στιγμή της αλήθειας για την ΕΕ

Σε κάθε περίπτωση, όπως σχολιάζει σε εκτενή ανάλυσή του το Politico, η ώρα της αλήθειας για την Ευρώπη, αναφορικά με το ουκρανικό πλησιάζει, ενώ όλοι φοβούνται για το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης για την οποία πιέζει ο Ντόναλντ Τραμπ.

«Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο είναι τώρα το κύριο θέμα που απασχολεί τις ηγεσίες στις πρωτεύουσες της Ευρώπης - και δικαίως. Η επιστροφή του Τραμπ, δημιουργεί κινδύνους για την ΕΕ σε μια σειρά θεμάτων, όπως η ασφάλεια, το εμπόριο και η στάση του μπλοκ απέναντι στην Κίνα. Αλλά η άμεση ανησυχία είναι το τι θα συμβεί με την Ουκρανία, ιδίως με δεδομένο τον διακηρυγμένο στόχο του Τραμπ να τερματίσει τη σύγκρουση σε «24 ώρες», σχολιάζει το Politico χαρακτηριστικά και συνεχίζει:

«Στο πλαίσιο αυτό, το μπλοκ έχει ήδη συμφωνήσει σε μια πρώτη προτεραιότητα: Πρέπει να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να πείσει τον Τραμπ ότι η Ουκρανία πρέπει να εισέλθει σε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση από θέση ισχύος και ότι μια κακή συμφωνία για την Ουκρανία θα τον έκανε να φανεί αδύναμος στη διεθνή σκηνή - όπως το Αφγανιστάν για τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ή η Συρία για τον πρώην πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα».

Φόβος για μίνι Μόναχο

«Ενώ αυτή η επιχειρηματολογία προωθείται από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και αρκετούς ηγέτες της ΕΕ, το να παρουσιαστεί στον Τραμπ αυτή η οπτική γωνία από μόνη της είναι απίθανο να τον μεταπείσει. Ως εκ τούτου, το μπλοκ έχει επίσης αρχίσει να συζητά μια "προσφορά" που ελπίζει ότι μπορεί να κάνει τον Τραμπ πιο συμπαθή. Ωστόσο, αν η ΕΕ θέλει να επηρεάσει σοβαρά τις διαπραγματεύσεις της Ουκρανίας, θα πρέπει να είναι διατεθειμένη να πληρώσει γι' αυτό», συνεχίζει το Politico στην ανάλυσή του και προσθέτει:

«Η μεγαλύτερη ανησυχία του μπλοκ είναι ότι οι διαπραγματεύσεις για το μέλλον της Ουκρανίας μπορεί να μετατραπούν σε ένα "μίνι Μόναχο". Ότι δεν θα συνεπάγονται μόνο άμεσες εδαφικές απώλειες για την Ουκρανία, αλλά θα διακινδυνεύσουν περαιτέρω ρωσικές προόδους στα ανατολικά της χώρας, ένα μεγάλο κύμα ουκρανών προσφύγων προς την ΕΕ και μια νοοτροπία κατευνασμού που θα αποκλείσει την ένταξη του Κιέβου στο ΝΑΤΟ και ενδεχομένως θα θέσει σε κίνδυνο την προσπάθειά του να ενταχθεί και στην ΕΕ».

«Μια τέτοια στροφή θα αποτελούσε μεγάλο στρατηγικό πλήγμα για την ΕΕ και θα δοκίμαζε σε μεγάλο βαθμό τη συνοχή της. Είναι επίσης πολύ πιο πιθανό να συμβεί αν η Ουκρανία ξεκινήσει τις συνομιλίες από θέση αδυναμίας - και γι' αυτό είναι σημαντικό να βάλει πολύ περισσότερα χρήματα στο τραπέζι», αναφέρει το ευρωπαϊκό μέσο και συνεχίζει σε αυτό το πλαίσιο:

«Οι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι το δάνειο ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ που μεσολάβησε πρόσφατα η G7 θα διαρκέσει για την Ουκρανία μέχρι το τέλος του 2025. Έτσι, ο σκοπός οποιουδήποτε νέου χρήματος θα ήταν να σηματοδοτήσει τη στήριξη της Ουκρανίας το 2026 και ενδεχομένως το 2027. Στα μάτια της ΕΕ, μια τέτοια προσφορά θα μπορούσε επίσης να δώσει στον Τραμπ τη "νίκη" που χρειάζεται - την αμερικανική πίεση που θα ανάγκαζε το μπλοκ να επωμιστεί μεγαλύτερο μέρος του οικονομικού βάρους για την Ουκρανία, καθώς και για τη δική του ασφάλεια και άμυνα».

Ωστόσο, κάτι τέτοιο, σύμφωνα με το Politico είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση: «Η κυβέρνηση της Γαλλίας έπεσε πρόσφατα καθώς προσπαθούσε να περάσει έναν προϋπολογισμό για το 2025. Οι επερχόμενες εκλογές του Φεβρουαρίου στη Γερμανία και οι επακόλουθες διαπραγματεύσεις συνασπισμού θα περιπλέξουν την ικανότητα του Βερολίνου να υπογράψει αποφάσεις με σημαντικές δημοσιονομικές συνέπειες. Επιπλέον, επτά χώρες-μέλη βρίσκονται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος- στον υφιστάμενο προϋπολογισμό της ΕΕ έχουν απομείνει μόνο περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα- και δεδομένου ότι ο επόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ θα διαρκέσει μόνο από το 2028 και μετά, δεν μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του τι μπορεί να γίνει τώρα. Ωστόσο, το μπλοκ διερευνά μια σειρά διαφορετικών επιλογών για την αποστολή περισσότερων χρημάτων για την Ουκρανία».

«Μια ιδέα είναι απλώς να δανείσει το Κίεβο χρήματα με ευνοϊκά επιτόκια και μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής έναντι του λεγόμενου "headroom" του προϋπολογισμού της ΕΕ. Μια άλλη είναι να αυξηθεί η δυνατότητα της ΕΕ να δανείζεται έναντι αυτού του περιθωρίου, με τις χώρες μέλη να παρέχουν δημοσιονομική εγγύηση. Ένα τέτοιο πρότυπο θα μπορούσε να διαμορφωθεί με βάση τη διευκόλυνση SURE της ΕΕ ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, η οποία δημιουργήθηκε για να στηρίξει τα προγράμματα επιδότησης κατά τη διάρκεια του Covid-19», σημειώνει το Politico και αναφέρει:

«Άλλες δυνατότητες περιλαμβάνουν τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), ο οποίος διατηρεί δανειοδοτική ικανότητα 422 δισ. ευρώ. Ωστόσο, μια προηγούμενη προσπάθεια να καταστεί ο ΕΜΣ χρήσιμος στις χώρες μέλη κατά τη διάρκεια της πανδημίας απέτυχε, καθώς κανένα μέλος δεν άντλησε καθόλου από τα φθηνά μετρητά που προσφέρονταν».

«Η επαναχρησιμοποίηση αχρησιμοποίητων κονδυλίων του NextGen της ΕΕ είναι μια άλλη επιλογή, δεδομένου ότι μόνο το 41% του ποσού των 650 δισεκατομμυρίων ευρώ της διευκόλυνσης για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα μετά την covid έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι στιγμής. Αλλά ενώ ο στόχος είναι 300 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, η διευκόλυνση λήγει στο τέλος του 2026 και είναι απίθανο να παραταθεί», αναφέρει εν συνεχεία το Politico και αναφέρει πως «το κύριο ζήτημα, ωστόσο, είναι ότι όλες αυτές οι επιλογές είναι τεχνικά και πολιτικά περίπλοκες, καθώς απαιτούν τη συμμετοχή των 27 εθνικών κοινοβουλίων της ΕΕ - τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό».

«Επιπλέον, καθώς τα ολοένα και μεγαλύτερα χρηματικά ποσά για την Ουκρανία θα συνεπάγονται αναπόφευκτα περισσότερες αγορές όπλων από τις ΗΠΑ, θα αντιμετωπίσουν αναπόφευκτα αντιδράσεις σε ορισμένες πρωτεύουσες της ΕΕ, ακόμη και αν αναγνωρίζουν την ανάγκη για περισσότερο ρεαλισμό βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα» εκτιμά το Politico το οποίο εν συνεχεία σημειώνει:

«Ένας διαφαινόμενος συμβιβασμός σχετικά με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας, ο οποίος θα επέτρεπε τη χρήση μεγαλύτερου ποσοστού ευρώ για στρατιωτικές προμήθειες εκτός ΕΕ, καταδεικνύει αυτόν τον αυξανόμενο πραγματισμό. Και ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις Βρυξέλλες θέλουν να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο, αναφέροντας το σχέδιο "δανεισμού" του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο ως πιθανό μοντέλο προς μίμηση. Ένα τέτοιο σχέδιο θα επέτρεπε στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δισεκατομμύρια ευρώ για να δανειστεί αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό χωρίς περιορισμούς.

Ακόμη περισσότερο, ορισμένες χώρες-μέλη θέλουν να δημιουργήσουν ένα συνολικό πακέτο που θα συνδυάζει δισεκατομμύρια για την Ουκρανία με παραχωρήσεις της ίδιας της ΕΕ σε θέματα ασφάλειας και άμυνας και εμπορίου - όπως η αγορά περισσότερου αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου και γεωργικών προϊόντων, καθώς και μεγαλύτερη ευθυγράμμιση με την αυστηρότερη στάση των ΗΠΑ έναντι της Κίνας.

Ένα τέτοιο πακέτο είναι μια χρήσιμη ιδέα. Όχι μόνο θα έστελνε ένα ισχυρότερο μήνυμα τόσο στον Τραμπ όσο και στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, αλλά θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη διατήρηση της συνοχής εντός της ΕΕ, παντρεύοντας τις ανησυχίες των χωρών μελών που ανησυχούν περισσότερο για το εμπόριο με εκείνες που αγωνιούν περισσότερο για την ασφάλεια. Η λογική είναι απλή: Οι ακόμη μεγαλύτερες δαπάνες για την ασφάλεια και την άμυνα της ΕΕ θα είχαν ως αποτέλεσμα ακόμη μεγαλύτερες δημοσιονομικές μεταβιβάσεις προς τις ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας έτσι ακόμη περισσότερες παραχωρήσεις όσον αφορά τους δασμούς.

Συνολικά, τα θεσμικά όργανα και οι χώρες μέλη της ΕΕ έχουν σαφώς αντιληφθεί την πρόκληση που συνιστά μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ. Περισσότερα χρήματα για την Ουκρανία φαίνονται πλέον αναπόφευκτα, και αναμφίβολα θα αποτελέσουν το μέτωπο της ευρύτερης προσέγγισης του μπλοκ. Όπως δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ: "Η επιλογή είναι η εξής: Το σχέδιο του Τραμπ ή το σχέδιο του Πούτιν - εκτός αν έχουμε τα κότσια να προτείνουμε μια εναλλακτική λύση για την οποία πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε". Και η στιγμή της αλήθειας για την ΕΕ πλησιάζει γρήγορα».

Διαβάστε ακόμη