Πώς η κλιματική κρίση συνδέεται με τις πιέσεις του Τραμπ σε Γροιλανδία και Παναμά

Πιθανό να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην Αρκτική και στη διώρυγα του Παναμά

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Ο Ντόναλντ Τραμπ τις τελευταίες ημέρες αφήνει ξεκάθαρες υπόνοιες περί «προσάρτησης» της Γροιλανδίας και απόκτησης ελέγχου στη διώρυγα του Παναμά, με την κλιματική κρίση να παίζει καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, παρότι ο ίδιος υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με το κλίμα.

Η «ανάγκη» του Τραμπ να κυριαρχήσει στη Γροιλανδία και τη διώρυγα του Παναμά

Είναι γεγονός ότι ο Τραμπ την περασμένη εβδομάδα γνωστοποίησε τις σκέψεις του για προσάρτηση της Γροιλανδίας και της διώρυγας του Παναμά, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν οικονομικές ή στρατιωτικές επεμβάσεις για να πετύχει τον στόχο του, κάνοντας «επίθεση» και στη Δανία, όπου και ανήκει διοικητικά το μεγαλύτερο νησί του βόρειου ημισφαιρίου.

«Τους χρειαζόμαστε για την οικονομική ασφάλεια. Η διώρυγα του Παναμά είναι ζωτικής σημασίας για τη χώρα μας, την οποία διαχειρίζεται η Κίνα. Η Κίνα! Δώσαμε τη διώρυγα του Παναμά στον Παναμά, όχι στην Κίνα. Η Δανία πρέπει να παραδώσει τη Γροιλανδία για λόγους εθνικής ασφάλειας», τόνισε χαρακτηριστικά ο Τραμπ. Είναι γεγονός ότι πολλοί ηγέτες ανά τον κόσμο έχουν καταγγείλει τη ρητορική του Ρεπουμπλικάνου πολιτικού, ωστόσο υπάρχουν αναλυτές που θεωρούν ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος της ισχυρότερης χώρας του πλανήτη έχει επεκτατικές τάσεις λόγω της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας, η οποία προκαλείται από τη χρήση ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με την ανάλυση του Guardian.

Η «γιγαντιαία απάτη» και ο ορυκτός πλούτος της Γροιλανδίας

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανήκει στην κατηγορία των πολιτικών που αρνούνται την «κλιματική αλλαγή», τονίζοντας ότι πρόκειται για μια «γιγαντιαία απάτη». Παρόλα αυτά, ο γιος Ντόναλντ Τζούνιορ, αναγνώρισε την αξία της εξόρυξης σπάνιων ορυκτών στη Γροιλανδία, τη στιγμή που οι πάγοι υποχωρούν γρήγορα στο τεράστιο νησί της Αρκτικής.

Εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, η Γροιλανδία χάνει κατά μέσο όρο 30 εκατ. τόνους πάγου την ώρα, με τη στάθμη της θάλασσας να ανεβαίνει. Μάλιστα, ο γιος του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ επισκέφθηκε το νησί και σε δηλώσεις του ανέφερε ότι θέλει «να κάνει τη Γροιλανδία ξανά μεγάλη», ασκώντας σφοδρή κριτική στη Δανία ότι εμποδίζει την εξόρυξη των «σπουδαίων φυσικών πόρων, όπως ο άνθρακας, το ουράνιο, ο χρυσός, τα διαμάντια ή άλλα ορυκτά».

Από εκεί και πέρα, όσο μειώνονται οι θαλάσσιοι πάγοι στον Αρκτικό Ωκεανό, δημιουργούνται νέες ναυτιλιακές διαδρομές, οι οποίες είναι ολοένα και πιο βιώσιμες. Στη Γροιλανδία υπάρχει στρατιωτική βάση των ΗΠΑ από το 1941, με τον πρώην σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Ρόμπερτ Ο' Μπράιαν, υποστήριξε ότι το νησί αποτελεί «κλειδί» για την αντιμετώπιση των απειλών από την Κίνα και τη Ρωσία, ενώ ισχυρίστηκε ότι το λιώσιμο των πάγων θα κάνει την Αρκτική «μια οδό που θα περιορίσει τη χρήση της διώρυγας του Παναμά».

Η ξηρασία στον Παναμά

Στη Γροιλανδία λιώνουν οι πάγοι και στον Παναμά, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, υπάρχει έντονη ξηρασία από το 2023, με τις συνέπειες να είναι πολύ σοβαρές. Η τεχνητή λίμνη Γκατούν (παρέχει νερό για τη διώρυγα) παρουσιάζει μειωμένη στάθμη, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η κυκλοφορία των πλοίων μέσω της δημοφιλούς ναυτιλιακής οδού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της περασμένης χρονιάς, τα πλοία που πέρασαν από τη διώρυγα μειώθηκαν κατά 30% περίπου, με τις ΗΠΑ να θέλουν τον έλεγχο της ναυτιλιακής οδού, την οποία παρέδωσαν στον Παναμά το 1999.

«Η Γροιλανδία έχει χάσει τεράστιερς ποσότητες πάγου, καθιστώντας την πιο ελκυστική για εξόρυξη σπάνιων γαιών και γεωτρήσεις πετρελαίου, ενώ ήδη βλέπουμε μεγαλύτερη κυκλοφορία μέσω του Αρκτικού Ωκεανού, καθώς αυτός έχει μειωμένες ποσότητες πάγου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», σημείωσε η πρώην σύμβουλος του Μπαράκ Ομπάμα, Άλις Χιλ, η οποία πλέον είναι συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.

Στον Παναμά η κλιματική κρίση επηρεάζει τη λειτουργία της διώρυγας και ασκεί πίεση στις ΗΠΑ να βρουν διαφορετικές διαδρομές ή να προσπαθήσουν να αποκτήσουν προτεραιότητα έναντι της Κίνας στο σημείο. «Η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει τους θεμελιώδεις υπολογισμούς της στρατηγικής σημασίας της Αρκτικής, καθώς και της διώρυγας του Παναμά. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι έχουμε έναν πρόεδρο που αποκάλεσε την κλιματική αλλαγή "απάτη", αλλά τώρα εκφράζει ενδιαφέρον για την κατάληψη περιοχών που αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, λόγω της κλιματικής κρίσης», πρόσθεσε η Χιλ.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι συνέπειες

Οι επιπτώσεις ενός υπερθερμασμένου πλανήτη συμβάλλουν στην αναδιαμόρφωση της γεωπολιτικής με ποικίλους τρόπους, καθώς οι ξηρασίες και οι καταιγίδες αναγκάζουν τους ανθρώπους να μεταναστεύουν, οι συγκρούσεις ξεσπούν για πόρους όπως το νερό, ενώ τα σύνορα επαναπροσδιορίζονται μεταξύ ορισμένων χωρών, την ώρα που ο πάγος και το χιόνι μειώνονται.

Εκτός από τις ΗΠΑ, καθώς η Κίνα φέρεται να προετοιμάζει τον «πολικό δρόμο του μεταξιού» προκειμένου να συνδέσει τα λιμάνια της με την Ευρώπη, αλλά και πέρα από τη Γηραιά Ήπειρα, αφού η Αρκτική θα έχει λιγότερους πάγους. «Η κλιματική αλλαγή διαμορφώνει τη γεωπολιτική, ακόμα και αν οι ηγέτες δεν θέλουν να το παραδεχτούν. Η Κίνα έχει καθαρό μυαλό για την κλιματική απειλή και θα το εκμεταλλευτεί αυτό στην πρόσβαση σε πόρους και υποδομές. Αγνοούμε αυτή την κλιματική απειλή με δικιλα μας ευθύνη», ανέφερε η Σέρι Γκούντμαν, συγγραφέας και εμπειρογνώμονας για την πολική περιοχή στο Wilson Center.

Πολλές χώρες έχουν στο τιμόνι τους εθνικιστές ηγέτες, κάτι που ισχύει πλέον και στις ΗΠΑ, με την ανησυχία για «καταπάτηση» των ευάλωτων κρατών να αυξάνεται, την ώρα που οι κλιματικές καταστροφές κλιμακώνονται. «Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή που βλέπουμε την επιστροφή του νόμου του ισχυρότερου», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν - Νοέλ Μπαρό.

Οι απαντήσεις στις «επιθέσεις αγάπης» των ΗΠΑ

Οι ηγέτες της Γροιλανδίας, της Δανίας και του Παναμά απέρριψαν τις σκέψεις του Τραμπ για προσάρτηση από τις ΗΠΑ. «Η χώρα είναι δικιά μας, δεν πωλείται», τόνισε με νόημα ο 27χρονος ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας, Όλε Χορτ. «Ο Τραμπ λέει πολλά πράγματα που δεν είναι σοβαρά, αλλά τώρα έχει γίνει αρκετά τρομακτικό όλο αυτό», συμπλήρωσε ο Γροιλανδός.

«Δεν θέλουμε να είμαστε Αμερικανοί και αυτές οι απειλές σπρώχνουν τους ανθρώπους της Γροιλανδίας μακριά από την κυβέρνηση Τραμπ και τις ΗΠΑ. Ήταν αρκετά ασεβής ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το θέμα», σημείωσε η Άγια Χέμνιτς Λάρσεν, η οποία κατέχει τη μία από τις δύο έδρες της Γροιλανδίας στο κοινοβούλίο της Δανίας.

Παράλληλα, η ίδια υποστηρίζει την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας από τη Δανία και επισήμανε ότι υπάρχει ενθουσιασμός για νέες οικονομικές ευκαιρίες, όπως είναι ο τουρισμός και η εξόρυξη σπάνιων ορυκτών, προκειμένου να διαφοροποιηθούν οι κάτοικοι του νησιού από τις παραδοσιακές πηγές εισοδήματος, ωστόσο η κλιματική κρίση αποτελεί τροχοπέδη στην υλοποίηση αυτού του στόχου.

«Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τα πάντα στη Γροιλανδία. Βλέπουμε τι συμβαίνει. Για εμάς η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι εδώ και θα γίνει πιο δύσκολη με τον καιρό», ξεκαθάρισε η Λάρσεν.

Διαβάστε ακόμη