Επιτρέπεται ο Τραμπ να αναπτύξει την Εθνοφρουρά; Το νομικό πλαίσιο και ο φόβος για κλιμάκωση στο Λος Άντζελες

Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την αποστολή 2.000 ανδρών της Εθνοφρουράς στο Λος Άντζελες, ως απάντηση στις σφοδρές συγκρούσεις που ξέσπασαν ανάμεσα σε διαδηλωτές και ομοσπονδιακούς πράκτορες της υπηρεσίας μετανάστευσης (ICE).

Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν ως αντίδραση στις συλλήψεις μεταναστών, αλλά σύντομα εξελίχθηκαν σε επεισόδια και οδήγησαν σε μαζικές συλλήψεις. Το γεγονός έφερε ξανά στο προσκήνιο τη σκληρή μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ. Παράλληλα, διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, μεταξύ των οποίων και το Associated Press, επιχειρούν να εξηγήσουν τη σημασία της προεδρικής εντολής.

Ο νόμος στον οποίο -μάλλον- βασίστηκε ο Τραμπ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η ομοσπονδιακή νομοθεσία απαγορεύει γενικά τη χρήση των ένοπλων δυνάμεων για επιβολή του νόμου, εκτός εάν υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο κύριος νομικός μηχανισμός που επιτρέπει κάτι τέτοιο είναι ο νόμος περί εξέγερσης, ένας νόμος του 18ου αιώνα που επιτρέπει στον πρόεδρο να ενεργοποιήσει στρατιωτικές δυνάμεις σε περιπτώσεις εσωτερικής αναταραχής. Ωστόσο, το Σάββατο, ο Τραμπ δεν επικαλέστηκε αυτόν τον νόμο.

Αντί γι’ αυτό, στηρίχθηκε σε έναν παρεμφερή ομοσπονδιακό νόμο, ο οποίος παρέχει στον πρόεδρο τη δυνατότητα να διατάξει την ενεργοποίηση μονάδων της Εθνοφρουράς υπό συγκεκριμένες συνθήκες.

Η Εθνοφρουρά αποτελεί έναν ιδιαίτερο θεσμό, καθώς έχει διπλό ρόλο: λειτουργεί τόσο υπό την πολιτειακή όσο και υπό την ομοσπονδιακή διοίκηση. Συνήθως τελεί υπό τον έλεγχο των πολιτειακών αρχών και χρηματοδοτείται από τους τοπικούς προϋπολογισμούς. Ωστόσο, μπορεί να τεθεί σε ομοσπονδιακή αποστολή, ακόμη και όταν διατηρεί την πολιτειακή της διοίκηση, αξιοποιώντας ομοσπονδιακή χρηματοδότηση.

Ο νόμος που επικαλέστηκε ο Τραμπ προβλέπει ότι τα στρατεύματα της Εθνοφρουράς μπορούν να τεθούν υπό ομοσπονδιακή διοίκηση σε τρεις περιπτώσεις: όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δέχονται ή απειλούνται από εισβολή, όταν υπάρχει ή διαφαίνεται εξέγερση κατά της κυβέρνησης, ή όταν ο πρόεδρος δεν μπορεί να εξασφαλίσει την εφαρμογή των νόμων.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Associated Press, παραμένει ασαφές κατά πόσο ο πρόεδρος μπορεί να ενεργοποιήσει δυνάμεις της Εθνοφρουράς χωρίς τη συναίνεση του κυβερνήτη της εκάστοτε πολιτείας.

Η διαταγή του Τραμπ αναφέρει ότι η αποστολή των στρατευμάτων είναι υποστηρικτική, με στόχο την προστασία των πρακτόρων της μεταναστευτικής υπηρεσίας κατά την επιβολή του νόμου. Δεν προβλέπεται ρητά συμμετοχή των στρατευμάτων σε επιχειρήσεις επιβολής του νόμου.

Η απόφαση αυτή του Τραμπ αυξάνει τον κίνδυνο χρήσης βίας από τα στρατεύματα

Ο Στιβ Βλάντεκ, καθηγητής στο Νομικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Georgetown με ειδίκευση στο στρατιωτικό και εθνικό δίκαιο ασφαλείας, επισημαίνει ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα στρατεύματα της Εθνοφρουράς δεν μπορούν νομίμως να εμπλακούν σε κοινές αστυνομικές επιχειρήσεις, εκτός και αν ενεργοποιηθεί ο νόμος περί εξέγερσης.

Ο ίδιος εκτιμά ότι αυτή η απόφαση του προέδρου αυξάνει τον κίνδυνο χρήσης βίας από τα στρατεύματα και ίσως να αποτελεί προπομπό για περαιτέρω επιθετικές κινήσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης το επόμενο διάστημα.

Ο νόμος περί εξέγερσης και συναφείς διατάξεις έχουν εφαρμοστεί στο παρελθόν. Για παράδειγμα, κατά την προεδρία του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, όταν ο κυβερνήτης του Αρκάνσας είχε χρησιμοποιήσει την Εθνοφρουρά για να εμποδίσει την είσοδο μαύρων μαθητών σε σχολεία, ο πρόεδρος παρενέβη ενεργοποιώντας τον στρατό.

Επίσης, ο Τζορτζ Μπους τον χρησιμοποίησε στις ταραχές του Λος Άντζελες το 1992, έπειτα από την αθώωση των λευκών αστυνομικών που είχαν καταγραφεί σε βίντεο να ξυλοκοπούν τον Αφροαμερικανό Ρόντνεϊ Κινγκ.

Τα στρατεύματα της Εθνοφρουράς έχουν επιστρατευτεί στο παρελθόν και για άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία του κορονοϊού, οι τυφώνες και φυσικές καταστροφές.

Το 2020, ο Τραμπ είχε απευθύνει έκκληση προς τους κυβερνήτες διαφόρων πολιτειών να στείλουν μονάδες της Εθνοφρουράς στην Ουάσινγκτον, με σκοπό την καταστολή των διαδηλώσεων που προκάλεσε η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό. Αρκετοί κυβερνήτες ανταποκρίθηκαν θετικά.

Αρκετά χρόνια αργότερα, σε ομιλία του στην Αϊόβα το 2023, ο Τραμπ ανέφερε πως κατά την πρώτη του θητεία δεν είχε τη νομική δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τον στρατό για να καταστείλει τη βία στις πόλεις, και προειδοποίησε πως αν προκύψει παρόμοια κατάσταση στη δεύτερη θητεία του, «δεν θα περιμένει».

Κατά την προεκλογική του εκστρατεία είχε επίσης δεσμευτεί να επιστρατεύσει την Εθνοφρουρά για την υποστήριξη των μεταναστευτικών του πολιτικών.

Αξιοσημείωτο είναι ότι μόλις χθες, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, δήλωσε ότι το Πεντάγωνο είναι έτοιμο να αναπτύξει πεζοναύτες στο Λος Άντζελες σε περίπτωση που συνεχιστούν τα βίαια επεισόδια.

Διαβάστε ακόμη

Επεισόδια με μολότοφ και χημικά στο κέντρο της Αθήνας στην πορεία στη μνήμη του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου

Τραγωδία ανοιχτά της Κρήτης: Ναυάγιο με 18 νεκρούς μετανάστες

«Η ΕΕ πρέπει να καταργηθεί»: Ο Έλον Μάσκ εκτοξεύει απειλές προς την Ευρώπη μετά το πρόστιμο μαμούθ στο Χ

Όταν μια cult μπύρα γίνεται ακριβή συνήθεια: Το φαινόμενο Guinness και ο παράγοντας Gen Z