Economist: Το πυρηνικό χαρτοφυλάκιο του Ιράν και η απόφαση του Ισραήλ για επίθεση

Το Ισραήλ επιτέθηκε πριν από μερικές ημέρες στο Ιράν, αυξάνοντας επικίνδυνα την ένταση στη Μέση Ανατολή, με το Τελ Αβίβ να έχει αποκτήσει στοιχεία για την Τεχεράνη.

Τα στοιχεία που προσκόμισε το Ιράν

Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Economist, το Ισραήλ ξεκίνησε τις συγκρούσεις με το Ιράν στις 13 Ιουνίου, έχοντας -όπως αναφέρει το Τελ Αβίβ- αποκτήσει πληροφορίες για την προσπάθεια της Ισλαμικής Δημοκρατίας να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Τα παραπάνω στοιχεία φέρονται να έχουν κοινοποιηθεί στις ΗΠΑ και σε χώρες της Δύσης, κάτι που αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην οριστική απόφαση υποστήριξης ή συμμετοχής στον πόλεμο.

Ο Economist υπογραμμίζει ότι δεν έχει δει το υλικό, ωστόσο οι πληροφορίες προέρχονται από μια έγκυρη πηγή, το οποίο δίνει μια εικόνα των στοιχείων που έχει στη διάθεσή του το Ισραήλ, εντός των οποίων υπάρχουν ισχυρισμοί για εμπλουτισμένο ουράνιο και επιτάχυνση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Κάποιες λεπτομέρειες που περιέχονται στους φακέλους ήταν γνωστές από πριν, ωστόσο εμπεριέχονται και νεότερα δεδομένα. Σημειώνεται ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών ορισμένων δυτικών χωρών είναι επιφυλακτικές, αφού οι ισχυρισμοί του Ισραήλ κρίνονται αμφιλεγόμενοι, ενώ διίστανται οι απόψεις και στον Λευκό Οίκο.

Τι περιλαμβάνουν οι νέες λεπτομέρειες

Οι πληροφορίες που παρουσίασε το Ισραήλ περιέχουν λεπτομερή περιγραφή μιας πρόσφατης, πιο επείγουσας, προσπάθειας Ιρανών επιστημόμων προς την «οπλοποίηση» ή τη δημιουργία μιας πυρηνικής συσκευής που μπορεί να εκραγεί. Ο ισχυρισμός αυτός έχει δύο βασικά στοιχεία, με το πρώτο να είναι ότι μια ιρανική επιστημονική ομάδα έχει αποκρύψει ποσότητα πυρηνικού υλικού, με ασαφή κατάσταση εμπλουτισμού, η οποία μάλιστα είναι άγνωστη στους παρατηρητές του Διεθνού Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) που αποτελεί εποπτικό φορέα του ΟΗΕ.

Το δεύτερο στοιχείο αφορά την επιτάχυνση της εργασίας των επιστημόνων, προκειμένου να συναντηθούν με τους υπεύθυνους αξιωματούχους για το πυραυλικό πρόγραμμα, για να είναι έτοιμοι να «παντρέψουν» μια πυρηνική κεφαλή με έναν πύραυλο.

Προηγουμένως, ένα μεγάλο μέρος της ενασχόλησης του Ιράν με την έρευνα και τη δραστηριότητα γύρω από τα πυρηνικά όπλα ήταν γνωστό, με την ΙΑΕΑ να έχει δημοσιεύσει αρκετές εκθέσεις προς τεκμηρίωση αυτής της άποψης, αντλώντας πληροφορίες από το Ισραήλ και άλλες χώρες. Μάλιστα, το 2018 το Πανεπιστημίο του Χάρβαρντ δημοσίευσε τη δική της ανάλυση των ιργανικών εγγράφων, τα οποία είχαν κλαπεί από το Ισραήλ.

Αυτές οι πηγές περιέγραψαν μια ευρεία και συνεχή προσπάθεια από την Τεχεράνη για την κατασκευή ενός πυρήνα ουρανίου για μια βόμβα, καθώς επίσης και τα εκρηκτικά που απαιτούνται για κάτι τέτοιο, αλλά και ένα πρόγραμμα για την τοποθέτηση ενός σφαιρικού φορτίου στον βαλλιστικό πύραυλο Shahab-3 του Ιράν. Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε στα τέλη Μαΐου, η ΙΑΕΑ ανέφερε ότι το 2003 το Ιράν σχεδίαζε να διεξάγει μια «ψυχρή δοκιμή», μια προσομοίωση του πυρηνικού όπλου, το οποίο χρησιμοποιεί φυσικό ή απεμπλουτισμένο ουράνιο.

Τι εκτιμούν οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι μια ομάδα επιστημόνων από το Ιράν, εργάζεται σε φανερή και μυστική έρευνα, σχετικά με τα οπλικά συστήματα. Η προσπάθεια αρχικά ήταν μέρος του επίσημου προγράμματος έρευνας πυρηνικών όπλων, το οποίο η ονομάστηκε AMAD και έκλεισε το 2003, υπό τον φόβο αμερικανικής επίθεσης.

Είναι πιθανό το έργο των επιστημόνων να διεξάγεται στο πλαίσι του Οργανισμού Αμυντικής Καινοτομίας και Έρευνας του Ιράν, υπό την κάλυψη δραστηριότητας σε τομείς όπως τα εμβόλια κατά της Covid-19 και η τεχνολογία λέιζερ. Ο υποστράτηγος Μοχάμεντ Μπαγκέρι ανήκει στον μικρό αριθμό των μη επιστημόνων που γνώριζαν το έργο, καθώς είχε την εποπτεία τόσο των τακτικών ενόπλων δυνάμεων, όσο και του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης.

Στους φακέλους που έχει στη διάθεσή του το Ισραήλ, εμπεριέχονται πληροφορίες που φέρνουν νέα στοιχεία, σε σχέση με όσα ήταν γνωστά μέχρι πρότινος. Συγκεκριμένα, πριν από περίπου έξι χρόνια οι Ιρανοί επιστήμονες σχημάτισαν μια μυστική ομάδα, υπό την αιγίδα του πρώην διευθυντή της AMAD, Μοσχέν Φαχριζαντέχ, με στόχο την προετοιμασία του εδάφους για μια πολύ ταχύτερη διαδικασία οπλισμού, σε περίπτωση που ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έδινε εντολή για επίσπευση της κατασκευής βόμβας.

Ο Φαχριζαντέχ δολοφονήθηκε το 2020 από το Ισραήλ, με την κυβέρνηση της χώρας να δημοσιεύει στοιχεία από όσα συνέβησαν πριν από πέντε χρόνια. Πλέον, το Ιράν φέρεται να είχε μεγαλύτερο κίνητρο για να κατασκευάσει βόμβα, καθώς τον Οκτώβριο του 2024 το Ισραήλ κατέστρεψε την αεράμυνα της χώρας, ενώ οι πυραυλικές επιθέσεις της Τεχεράνης είχαν πολύ μικρό αντίκτυπο, ενώ ταυτόχρονα είχαν καταρρεύσει οι συμμαχικές δυνάμεις, όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, σε Γάζα και Λίβανο αντίστοιχα.

Το κρίσιμο σημείο που προκάλεσε την επίθεση

Από εκεί και πέρα, οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ αναφέρουν ότι είχε προγραμματιστεί συνάντηση μεταξύ των επιστημόνων και των διοικητών της αεροπορίας, που είναι υπεύθυνοι για τους βαλλιστικούς πυραύλους. Το Τελ Αβίβ υποστηρίζει ότι η προγραμματισμένη συνάντηση ήταν το «σημείο χωρίς επιστροφή».

Κάτι αντίστοιχο είχε κάνει και στο παρελθόν το Ιράν, καθώς το 2011 η ΙΑΕΑ ισχυρίστηκε ότι η Ισλαμική Δημοκρατία είχε κάνει μελέτες μοντελοποίησης υπολογιστών, για να δει πώς το ένα σφαιρικό ωφέλιμο φορτίο, όπως είναι η κεφαλή, θα αντέξει στις πιέσεις της εκτόξευσης με έναν βαλλιστικό πύραυλο. Η σμίκρυνση και η σύνδεση μιας κεφαλής με έναν πύραυλο είναι εξαιρετικά πολύπλοκες διαδικασίες, που θα μπορούσαν να χρειαστούν αρκετό χρόνο για να τις κάνει πραγματικότητα το Ιράν.

Παράλληλα, τον Μάρτιο η Τούλσι Γκάμπαρντ, διευθύντρια των εθνικών πληροφοριών των ΗΠΑ, επανέλαβε την άποψη ότι το Ιράν δεν κατασκευάζει όπλα. Τις τελευταίες ημέρες, Wall Street Journal, New York Times, CNNi υπογραμμίζουν ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες σημειώνουν την επιφύλαξή τους στους νέους ισχυρισμούς του Ισραήλ και στις 17 Ιουνίου ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής της ΙΑΕΑ, αέφερε ότι η υπηρεσία δεν είχε λάβει «απόδειξη συστηματικής προσπάθειας για την κατασκευή πυρηνικών όπλων», αν και νωρίτερα αυτόν τον μήνα η υπηρεσία επιβεβαίωσε ότι το Ιράν «δεν δήλωσε πυρηνικό υλικό και δραστηριότητες που σχετίζονται με τα πυρηνικά» σε τρεις μη δηλωμένες τοποθεσίες της χώρας.

Τι ενέργειες κάνει ο Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πιθανό να επηρεάστηκε από τους ισραηλινούς ισχυρισμούς, τονίζοντας πως «δεν με νοιάζει τι είπε (η Γκάμπαρντ), Νομίζω ότι ήταν πολύ κοντά στο να έχουν μια βόμβα». Ο Ντέιβιντ Όλμπραϊτ, πυρηνικός φυσικός και ειδικός σε όπλα, δήλωσε πως οι περισσότεροι από τους ισχυρισμούς εμπεριέχονται στους φακέλους του Ισραήλ και είναι γενικά αποδεκτοί μεταξύ των κοινοτήτων πληροφοριών της Δύσης.

Παράλληλα, δέχεται ότι υπάρχουν ισχυρισμοί που είναι καινούριοι για τον ίδιο, σχετικά με την εκτροπή του πυρηνικού υλικού και την υπόνοι επικείμενης σύνδεσης με πυραυλικές δυνάμεις. Αν οι Αμερικανοί αναλυτές δεχτούν ότι το Ιράν έχει π-ρόθεση να επιδιώξει να κατασκευάσει μια βόμβα και επιταχύνει τη διαδικασία, είναι πιθανό να υπάρξει διαφωνία ότι υπάρχει πραγματική απειλή.

Διαβάστε ακόμη

«Ήρθαμε για να μείνουμε»: Αμετακίνητοι οι αγρότες – Συντονίζουν τις επόμενες κινήσεις, αποφασισμένοι για μπλόκα μέχρι τις γιορτές

«Μου χαμογέλασε και έκλεισε τα μάτια»: Ραγίζει καρδιές ο πατέρας του 2χρονου που πέθανε μετά την επίθεση σκύλου

«Δεν υπάρχει καλύτερος από αυτόν»: Το τηλεφώνημα του Ρονάλντο που ενθουσίασε τον Τραμπ

Μουντιάλ 2026: Ανακοινώθηκε το αναλυτικό πρόγραμμα των ομίλων - Οι μέρες και οι ώρες των αγώνων