┋ Απόψεις ┋ 07.10.2019 11:00

Τι θα σήμαινε για Ελλάδα και Κύπρο μια νέα τουρκική εισβολή στη Συρία

Ο Γιώργος Σκαφιδάς αναλύει τα νέα δεδομένα μετά το «πράσινο φως» των Αμερικανών στους Τούρκους για επέμβαση στη Συρία

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Εάν οι Τούρκοι κάνουν πράξη την απειλή τους και τελικώς εισβάλουν στρατιωτικά στη Συρία, όπως φαίνεται να ετοιμάζονται, θα είναι η πρώτη φορά που το πράττουν με την προηγούμενη, δεδηλωμένη επισήμως, έγκριση του Λευκού Οίκου. Διότι είναι σαφώς άλλο πράγμα οι ΗΠΑ να έχουν δώσει παρασκηνιακά το πράσινο φως, ακόμη και διά της ανοχής τους, για μια οιαδήποτε στρατιωτική επιχείρηση των Τούρκων στο εξωτερικό, και τελείως άλλο πράγμα αυτό να δηλώνεται ευθαρσώς μέσα από επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.

Κατά τις προηγούμενες δύο τουρκικές εισβολές στη Συρία, τις επιχειρήσεις «Ασπίδα του Ευφράτη» τα έτη 2016-2017 και «Κλάδος Ελαίας» το 2018, οι Αμερικανοί είχαν, αντιθέτως, εκφράσει ανοιχτά της «ανησυχία» τους, ακόμη και καταδικάζοντας σε κάποιες περιπτώσεις τις κινήσεις της Άγκυρας.

Η επερχόμενη τουρκική εισβολή, εάν φυσικά γίνει πράξη, θα είναι, όμως, η πρώτη που πραγματοποιούν οι Τούρκοι αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε τον περασμένο Δεκέμβριο ότι προτίθεται να αποσύρει όλους τους Αμερικανούς στρατιώτες από το έδαφος της Συρίας.

Το «πράσινο φως» από τον Λευκό Οίκο για μια νέα τουρκική εισβολή στη Συρία, σε συνδυασμό και με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων από την περιοχή, θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως πραγματικός θρίαμβος για τον Ερντογάν, που, εν τω μεταξύ, ας μην ξεχνάμε ότι έχει αρχίσει να παραλαμβάνει και τους ρωσικούς S-400, χωρίς όμως να ανοίξει μύτη. Διότι, προς το παρόν τουλάχιστον, οι ΗΠΑ δεν έχουν επιβάλει απολύτως καμία κύρωση κατά της Τουρκίας στο πλαίσιο του νόμου CAATSA, όπως θα όφειλαν ως απάντηση στην παραλαβή του ρωσικού αντιαεροπορικού-αντιπυραυλικού συστήματος από την Άγκυρα.

Πρακτικά, εάν οι Τούρκοι όντως εισβάλουν στρατιωτικά για τρίτη φορά στη Συρία, θα είναι η πρώτη φορά που το κάνουν με τους Αμερικανούς παράλληλα να αποχωρούν. Θα είναι, με άλλα, λόγια η πρώτη φορά, από την έναρξη του πολέμου ενάντια στους τζιχαντιστές του ISIS και έπειτα, που οι Αμερικανοί «αδειάζουν» τους Κούρδους της Συρίας (YPG/YPJ), τον πλέον αποτελεσματικό και αξιόπιστο σύμμαχο ενάντια στο ISIS, παραδίδοντάς τους στις επεκτατικές ορέξεις του Ερντογάν, ενός Ερντογάν το καθεστώς του οποίου «φλέρταρε» όμως παρασκηνιακά με τους τζιχαντιστές ακριβώς την ίδια ώρα που όλοι οι υπόλοιποι (οι Κούρδοι, ο Άσαντ, οι Αμερικανοί, ακόμη και οι Ρώσοι) πολεμούσαν εναντίον τους.

Αυτό που μένει πια να φανεί, εάν οι Τούρκοι όντως «τα βρουν» με τους Αμερικανούς στο μέτωπο της Συρίας, είναι το πως θα αντιδράσουν οι δυνάμεις του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, η Ρωσία και το Ιράν. Με τον Άσαντ, πάντως, την ανατροπή του οποίου επιδίωκαν επί σειρά ετών, οι Τούρκοι μάλλον θα επιχειρήσουν να αποκαταστήσουν τους δεσμούς ή τουλάχιστον να καταλήξουν σε κάποια συμβιβαστικού τύπου «εκεχειρία».

Το μήνυμα, όμως, όπως πλέον μας έρχεται από τη Συρία, ότι δηλαδή ο Ερντογάν μπορεί πια να κάνει κυριολεκτικά ό,τι θέλει όπου εκείνος επιθυμεί παίζοντας σε δύο ταμπλό, και με τη Ρωσία, αλλά και με τις ΗΠΑ, θα έπρεπε να ενεργοποιεί σειρήνες κινδύνου σε Ελλάδα και Κύπρο.

Διότι, εάν η Τουρκία μπορεί να εκβιάσει τη διεθνή κοινότητα παίρνοντας «την πίτα ολόκληρη» στο μέτωπο της Συρίας, και αυτό μάλιστα σε βάρος συμμάχων όπως είναι οι Κούρδοι χωρίς τους οποίους δεν είχε ποτέ συντριβεί το ISIS, τότε γιατί η Άγκυρα να μην «τα πάρει όλα» και στο Αιγαίο (όπου ούτως η άλλως διεκδικεί τα... μισά υπό μορφή γκρίζων ζωνών μέσα και από ένα καθεστώς συνδιαχείρισης/συνιδιοκτησίας) ή στην Ανατολική Μεσόγειο (βλέπε κυπριακή ΑΟΖ, βλέπε τουρκικές αξιώσεις για θαλάσσια σύνορα της Τουρκίας με Αίγυπτο και... Λιβύη).

Οι γκρίζες διεκδικήσεις της Τουρκίας, άλλωστε, σε Αιγαίο, Κύπρο και Ανατολική Μεσόγειο δεν αποτελούν «καπρίτσια» ούτε «παιχνίδια» για εσωτερική κατανάλωση αλλά στρατηγικό στόχο με μακροπρόθεσμη προοπτική (βλέπε Γαλάζια Πατρίδα) και μια ανάγκη σχεδόν «υπαρξιακή». Είναι για την Τουρκία, με άλλα λόγια, ακριβώς ό,τι είναι και ο στόχος της συντριβής των Κούρδων στα μέτωπα της Συρίας και του βορείου Ιράκ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως επί του παρόντος, είναι ότι για να επιτύχει τους στόχους της η Άγκυρα χρησιμοποιεί πλέον ως εργαλείο μεταξύ άλλων και το προσφυγικό που ως πρόκληση «καίει» την Ευρώπη όχι μόνο πρακτικά (ροές, κατανομή προσφύγων μεταξύ των κρατών-μελών), αλλά και πολιτικά (άνοδος εθνολαϊκισμού, ανάγκη υπεράσπισης «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής»).

Είναι σαφές, για παράδειγμα, ότι το καθεστώς Ερντογάν θα επιχειρήσει να παρουσιάσει την όποια νέα τουρκική εισβολή στη Συρία και ως... μέσο επίλυσης/εκτόνωσης του Προσφυγικού. Θα υποστηρίξει, κοινώς, ότι έτσι, εισβάλλοντας δηλαδή στρατιωτικά σε μια γειτονική χώρα, οφελεί και την Ευρώπη, η οποία, άλλωστε, ήδη του «χρωστάει πολλά». Το λένε ήδη οι Τούρκοι ότι προτίθενται να προχωρήσουν στην ανοικόδομη των περιοχών που θα θέσουν υπό τουρκικό έλεγχο εντός της Συρίας για να επαναπροωθήσουν εκεί εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες. Αυτό που μένει να φανεί είναι πως και με τις πλάτες ποίων θα αντιδράσει ο Άσαντ.

Εάν, όμως, το Προσφυγικό εργαλειοποιηθεί μία φορά κατά της Συρίας και των Κούρδων με την ανοχή της ΕΕ και των ΗΠΑ, γιατί να μην εργαλειοποιηθεί στο μέλλον και κατά των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας ή της Κύπρου. Το σίγουρο είναι ότι η Τουρκία θα το επιχειρήσει...

Κάποιοι σε Αθήνα, Λευκωσία και Ευρώπη, ενδεχομένως να θελήσουν να πιστέψουν, αφελώς σκεπτόμενοι, ότι έτσι, εισβάλλοντας στρατιωτικά στη Συρία, ο Ερντογάν μπορεί να εκτονωθεί και... να μας αφήσει ήσυχους. Ουδέν αναληθέστερον τούτου.

Όπως προαναφέρθηκε, άλλωστε, το καθεστώς Ερντογάν δεν μας επιτίθεται από καπρίτσιο ή κομματική ανάγκη αλλά από υπερκομματική στρατηγική σκοπιά. Όσο για τους στόχους του, τους έχει δηλώσει επανειλημμένως... για το Αιγαίο και τη Θράκη, για την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο.

Διαβάστε ακόμη