Όσκαρ 2023: Τα 8 σκάνδαλα που έσβησαν από τη λάμψη του θεσμού – Από την ανεπιθύμητη μαύρη ηθοποιό στο περσινό χαστούκι

Και φθάσαμε στην απονομή των Όσκαρ του 2023. Τα σκάνδαλα θαμπώνουν τη λάμψη του θεσμού; Τι λέτε τώρα; Ούτε η ανεπιθύμητη μαύρη ηθοποιός, ούτε το περσινό χαστούκι ακούμπησαν τα Όσκαρ, που παραμένουν μυθικά, μαγικά, παραμυθένια.

Η βραδιά της απονομής των βραβείων Όσκαρ έφθασε. Αύριο το πρωί θα γνωρίζουμε αν ένα πολεμικό δράμα θα νικήσει ένα οικογενειακό δράμα, αν θα κυλήσουν όλα ομαλά ή θα έχουμε πάλι ίντριγκες μεταξύ ηθοποιών και διαμαρτυρίες θεατών. Αλλά, αυτά είναι τα Όσκαρ: κόκκινο χαλί, απατηλή λάμψη ματαιοδοξίας, παρασκήνιο  και μικρά ή μεγάλα σκάνδαλα που τροφοδοτούν μια βιομηχανία που παράγει θέαμα πρώτης ποιότητας.

Και σίγουρα δεν είναι όλα όπως παρουσιάζονται, Όταν τα φώτα χαμηλώνουν και τα ψιμύθια ξεβάφουν, αποκαλύπτεται η σκοτεινή πλευρά του Χόλιγουντ.

Πού είναι η μαύρη; Πίσω από τον τοίχο!

Παρόλο που στη Χάτι ΜακΝτάνιελ επιτράπηκε να παρευρεθεί στη 12η τελετή των βραβείων Όσκαρ, της υποδείχτηκε να καθίσει σε ένα μικρό τραπεζάκι – στις καρέκλες, στις καρέκλες, κάθονται στα τραπέζιά οι άνθρωποι; - δίπλα πίσω από έναν τοίχο του εστιατορίου, πολύ μακριά από τους συμπρωταγωνιστές της στο «Όσα Παίρνει ο Άνεμος». Όσο κι αν η Αμερική προσπάθησε να κρύψει το μαύρο χρώμα του δέρματος της ΜακΝτάνιελ και το έρεβος της δικής της ψυχής, η εξαίρετη ηθοποιός έλαμψε με τη μνημειώδη νίκη της στα Βραβεία Όσκαρ του 1940, πιάνοντας στο χέρι της το Αγαλματάκι για τον Β’ Γυναικείο Ρόλο· ήταν η πρώτη Αφροαμερικανή που κέρδιζε Όσκαρ. «Η καρδιά μου είναι πολύ γεμάτη για να σας πω ακριβώς πώς νιώθω, και επιτρέψτε μου να σας πω ευχαριστώ και ο Θεός να σας ευλογεί», είπε στην ομιλία της η ΜακΝτάνιελ γεμάτη συγκίνηση και οι μεγαλόσχημοι των ΗΠΑ, είπαν να ξαναδούν τα προβλήματα των μαύρων. Αφού για να καταλάβετε πόσο μελέτησαν τα θέματα, όταν το 1952 η διάσημη ΜακΝτάνιελ πέθανε από καρκίνο του μαστού είχε αφήσει ως τελευταία επιθυμία να ταφεί στο νεκροταφείο του Χόλιγουντ. Ασυζητητί κάτι τέτοιο απορρίφθηκε αφού το νεκροταφείο ήταν μόνο για τους... θεάρεστους λευκούς!

Καλή Ινδιάνα η νεκρή Ινδιάνα...

Ήταν 27 Μαρτίου του 1973 η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ άφησε μιαν άλλη γεύση από εκείνη της προβλέψιμης γλυκανάλατης, όπως κάθε χρονιά. Μια ιθαγενής αμερικανίδα - ερυθρόδερμη ανέβηκε στη σκηνή του Dorothy Chandler στο Λος Άντζελες, αντιμετωπίζοντας ρατσιστικές προσβολές και άθλιες χειρονομίες, που διόλου δεν άρμοζαν στην καλή κοινωνία του Χόλιγουντ, που είχε γεμίσει την αίθουσα… Ήταν η 26χρονη Σατσίν Λίτλφεδερ, που «αρνήηκε» το βραβείο για τον Α' Ανδρικό Ρόλο που είχε κερδίσει ο Μάρλον Μπράντο. Ο Μάρλον Μπράντο μποϊκόταρε την τελετή σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συμπεριφορά του Χόλιγουντ προς τους ιθαγενείς αμερικανούς! Όταν ο παρουσιαστής Ρότζερ Μουρ έτεινε στη Λίτλφεδερ το Όσκαρ, εκείνη απομάκρυνε το βραβείο.

«Ο Μάρλον Μπράντο, δυστυχώς, δεν μπορεί να δεχτεί αυτό το πολύ γενναιόδωρο βραβείο και οι λόγοι για αυτό είναι η κακομεταχείριση των Ινδιάνων της Αμερικής σήμερα, αλλά και η συμπεριφορά της κινηματογραφικής βιομηχανίας, καθώς και τα πρόσφατα γεγονότα στο Wounded Knee», είπε ενώ βρισκόταν στη σκηνή. (Τον Φεβρουάριο του ’73, 200 εκπρόσωποι φυλών Ινδιάνων είχαν καταλάβει την πόλη Wounded Knee στη Νότια Ντακότα. Οι ακτιβιστές επέλεξαν συμβολικά τον τόπο της Σφαγής του Πληγωμένου Γόνατου που έγινε το 1890. Επενέβη η αστυνομία και έχασαν τη ζωή τους δύο Ινδιάνοι από πυροβολισμούς).

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, η νεαρή ινδιάνα άκουσε ύβρεις, αποδοκιμασίες και πολλοί την προπηλάκισαν κάνοντας ρατσιστικές χειρονομίες. Γυρίζοντας το νου της πίσω σ’ εκείνη τη βραδιά, το 2022 η Λίτλφεδερ, έγραψε στο επίσημο blog της Ακαδημίας Κινηματογράφου: «Εστίασα την προσοχή μου στα στόματα που άνοιγαν από το κοινό έτοιμα να με κατασπαράξουν· και ήταν αρκετά. Ήταν σαν να έβλεπα μια μανιασμένη θάλασσα. Και, ξέρετε, κάτι; Υπήρχαν ελάχιστοι έγχρωμοι άνθρωποι ανάμεσα στο κοινό». Η Λίτλφεδερ θυμήθηκε πώς ο Τζον Γουέιν, ο διάσημος «καουμπόη» του κινηματογράφου συγκρατήθηκε από άνδρες της ασφάλειας της αίθουσας για να μην της επιτεθεί στη σκηνή.
Ο Τζον Γουέιν είχε δηλώσει τότε: «Οι Ινδιάνοι προσπαθούσαν εγωιστικά να κρατήσουν τις ΗΠΑ για τον εαυτό τους»…
Και τα χρόνια πέρασαν και δυο μήνες πριν η συμπαθητική Ινδιάνα κλείσει τα μάτια της, τον Φεβρουάριο του 2022, η Ακαδημία Κινηματογράφου της ζήτησε συγγνώμη· άλλωστε ήταν πια ακίνδυνη, νικημένη από τον καρκίνο. Καλός Ινδιάνος ο νεκρός Ινδιάνος είχε πει κάποτε γερουσιαστής από τη Μοντάνα και απηχούσε των Αμερικανών τις εμμονές.

Ένας ρόλος που δήθεν προκάλεσε ένταση

Κάποια στιγμή, δύο από τις πιο εμβληματικές ηθοποιούς όλων των εποχών βρέθηκαν αντιμέτωπες. Η Τζούλι Άντριους ερμήνευσε αρχικά την «Ελίζα Ντουλίτλ» στο «Ωραία μου Κυρία» στο Μπρόντγουεϊ, αλλά όταν ήρθε η ώρα να γίνει η κινηματογραφική μεταφορά του μιούζικαλ, το 1964, η Άντριους έμεινε στα αζήτητα να παρακολουθεί την Όντρει Χέπμπορν στον «ρόλο» της. Στα Βραβεία Όσκαρ του 1965, η Τζούλι Άντριους προτάθηκε (και τελικά κέρδισε) το Βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Mary Poppins», ενώ η Χέπμπορν δεν έλαβε καμία υποψηφιότητα για την «Ωραία μου Κυρία». Εκείνη την εποχή, κυκλοφορούσαν φήμες ότι η Ακαδημία είχε ψηφίσει την Άντριους αντί της Χέπμπορν επειδή η πρώτη είχε χάσει τον ρόλο της «Ελίζα Ντουλίτλ».
Παρά το γεγονός ότι τα μέσα ενημέρωσης προσπαθούσαν να περάσουν ότι οι διάσημες ηθοποιοί τσακώνονταν, δεν υπήρξε κάτι κακό ανάμεσά τους. Στην πραγματικότητα, η Όντρεϊ Χέπμπορν και η Τζούλι Άντριους συνέχισαν να είναι φίλες. Στα Βραβεία Όσκαρ του 1965, μάλιστα, η Χέπμπορν είπε: «Τζούλι, έπρεπε να είχες πάρει τον ρόλο εσύ, αλλά δεν είχα τα κότσια να τον απορρίψω».

Αποδοκιμασίες για μια ταινία που έμεινε στην Ιστορία

Ήταν μια βόμβα ο «Πολίτης Κέιν», όταν προβλήθηκε και όχι για τη σημαντικότητά της· προτάθηκε για 9 βραβεία Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένης της Καλύτερης Ταινίας. Ο Όρσον Γουέλς είχε βασιστεί για το σενάριο της ταινίας του στη ζωή του μεγιστάνα των εκδόσεων William Randolph Hearst Sr. Το (θρυλικό πια) φιλμ δεν παρουσίαζε τον Hearst με πολύ θετικό τρόπο, και ο Γουέλς δημιούργησε έναν ισχυρό εχθρό απέναντί του, που φρόντισε ότι ο «Πολίτης Κέιν» να καταβαραθρωθεί στο box office. Ο «Πολίτης Κέιν» και ο Όρσον Γουέλς αποδοκιμάζονταν από το κοινό κάθε φορά που αναφέρονταν στα Βραβεία Όσκαρ το 1942. Ο Όρσον Γουέλς εκείνη τη βραδιά αποχώρησε έχοντας αποσπάσει μόνο ένα βραβείο εκείνο του καλύτερου σεναρίου, που μοιράστηκε με τον Herman J. Mankiewicz. Ο μόνος λόγος αυτής της βράβευσης ήταν επειδή η Ακαδημία ήθελε να δείξει σεβασμό στον σεναριογράφο Mankiewicz. Τα υπόλοιπα τα πήρε ο χρόνος και τα έβαλε στη σωστή τους θέση: ο «Πολίτης Κέιν» θεωρείται σήμερα ένα από τα 10 αριστουργήματα της 7ης Τέχνης. Και χωρίς Όσκαρ!

Ακόμα συζητούν στο Χόλιγουντ για τη Μαρίσα

Το να είσαι παρουσιαστής στη λαμπερή τελετή των βραβείων, σίγουρα δεν είναι εύκολη δουλειά. Και τα όποια λάθη ή κουκουλώνονται ή οι παρουσιαστές τα παραδέχονται σκύβοντας το κεφάλι με χαμόγελο και τα διορθώνουν. Μια φήμη που κυκλοφόρησε μετά τις απονομές των Όσκαρ του 1993, όταν η ηθοποιός Μαρίσα Τομέι κέρδισε το βραβείο Β' Γυναικείου Ρόλου. Ο κόσμος ήταν τόσο σοκαρισμένος από αυτή τη νίκη που υπέθεσαν ότι ο παρουσιαστής του Όσκαρ, Τζακ Πάλανς, διάβασε λάθος όνομα. Η Μαρίσα Τομέι ήταν μια σχετικά νέα ηθοποιός στο Χόλιγουντ. Ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της ως «Μόνα Λίζα Βίτο» στην κωμωδία «Το Ξαδερφάκι μου ο Βίνι». Αν και έκανε εξαιρετική δουλειά η Τομέι σε εκείνη την (ας την πούμε) ταινιούλα, ουδείς περίμενε ότι θα αποχωρούσε με χρυσό αγαλματάκι, όταν μάλιστα απέναντί της στη διεκδίκηση ήταν ηθοποιοί όπως η Τζόαν Πλόουραιτ, Η Μιράντα Ρίτσαρντσον και η Βανέσα Ρεντγρέιβ

Τελικώς, η Τομέι έφυγε με το Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου. Λίγο μετά από αυτή τη νίκη, άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι η πραγματική νικήτρια υποτίθεται ότι ήταν η Βανέσα Ρεντγκρέιβ και ο παρουσιαστής Τζακ Πάλανς είχε φωνάξει λάθος όνομα επειδή, είτε δεν μπορούσε να διαβάσει την κάρτα μέσα στον φάκελο, είτε ήταν πολύ μεθυσμένος για να ανακοινώσει σωστά τον νικητή. Κι αν κάτι έχει να σας πει αυτό, κρατήστε το: η Τομέι ήταν από το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, οι τρεις αντίπαλες της από τη Βρετανία και μια από την Αυστραλία… Τίποτα δεν αποδείχτηκε, όλα έμειναν στη σφαίρα των συνωμοσιολόγων και ένα καλογυαλισμένο Όσκαρ στολίζει τη βιτρίνα της Μαρίσα Τομέι

Η μοναδική ισοπαλία είχε άρωμα γυναίκας

Και ανάμεσα στις απονομές και στους συγκινητικούς λόγους των νικητών κάποτε έπεσε… και μια ισοπαλία. Αυτό συνέβη στα 41α Όσκαρ, το 1969.
Ήταν η πρώτη φορά που η τελετή της απονομής των Όσκαρ μεταδόθηκε τηλεοπτικά σε ολόκληρο τον κόσμο, πράγμα που σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι έτρεχαν επί μήνες για την εκδήλωση. Και η θρυλική ηθοποιός Ίνγκριντ Μπέργκμαν αναφώνησε: «έχουμε ισοπαλία». Είχε ανοίξει τον φάκελο για το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού. Το Όσκαρ κοβόταν στα δυο για την Κάθριν Χέπμπορν και τον ρόλο της ως Ελεονόρας της Ακουιτάνης στην ταινία «Το Λιοντάρι τον Χειμώνα» και στην Μπάρμπαρα Στρέιζαντ για την ερμηνεία της στο «Funny Girl».
Τόσο η Χέπμπορν όσο και ο Στρέιζαντ έλαβαν από 3.030 ψήφους η κάθε μια. Ωστόσο, η Χέπμπορν δεν παρευρέθηκε στην τελετή απονομής των βραβείων και έτσι η Στρέιζαντ φάνηκε ως η μόνη νικήτρια. Μέχρι στιγμής, αυτή είναι η μοναδική ισοπαλία για το βραβείο καλύτερης ηθοποιού.

Παιδιά δεν είναι αστείο κάναμε λάθος…

Ένα ανόητο λάθος σημάδεψε την 89η τελετή απονομής των Όσκαρ. Η ταινία «Moonlight» κέρδισε τελικά το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, αλλά ο διάσημος ηθοποιός Γουόρεν Μπίτι, όταν άνοιξε τον φάκελο, ανακοίνωσε πως το μεγάλο βραβείο απονέμεται στο φιλμ «La La Land». Ηθοποιοί και οι παραγωγοί και των δύο ταινιών στέκονταν αμήχανα πάνω στη σκηνή· μάλιστα δύο παραγωγοί του μιούζικαλ, το οποίο θεωρείτο ως το μεγάλο φαβορί, ευχαριστούσαν ήδη την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου. Και τότε όλοι πάγωσαν ή άρχισαν να γελούν νευρικά.

«Υπάρχει ένα λάθος, Moonlight, εσείς κερδίσατε το βραβείο καλύτερης ταινίας», ψέλλισε ο υπεύθυνος της παραγωγής που βρισκόταν στη σκηνή πλάι στη Φέι Νταναγουέι, εξηγώντας ότι έδωσαν κατά λάθος το φάκελο με το όνομα της Έμα Στόουν που είχε κερδίσει νωρίτερα το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου για το «La La Land».
«Θέλω να σας πω τι συνέβη. Άνοιξα τον φάκελο και έγραφε «Εμα Στόουν, La La Land, γι’ αυτό κοίταξα τόσο παρατεταμένα τη Φέι και εσάς. Δεν προσπαθούσα να κάνω χιούμορ», είπε ο Γουόρεν Μπίτι.
«Είναι αλήθεια. Δεν είναι φάρσα», αναφώνησε ο σκηνοθέτης του «Moonlight» Μπάρι Τζένκινς. «Στέλνω στην αγάπη μου στο La La Land, την αγάπη μου σε όλους». Και το Χόλιγουντ που όλα τα σκεπάζει με τη λάμψη του, θάμπωσε κι αυτό το λάθος…

Ένα χαστούκι για να ανέβει η τηλεθέαση…

Μια - αν μη τι άλλο - άβολη σκηνή εκτυλίχθηκε στην 94η τελετή απονομής των περσινών βραβείων Όσκαρ, με πρωταγωνιστές τον ηθοποιό Γουίλ Σμιθ και τον κωμικό Κρις Ροκ. Αφού ο Ροκ ως παρουσιαστής έκανε ένα άστοχο αστείο για την Jada Pinkett Smith, σύζυγο του Γουίλ Σμιθ, ότι ανυπομονούσε για τη συνέχεια του "G.I. Jane"(η Jada Pinkett Smith έχει χάσει τα μαλλιά της), ο Σμιθ σηκώθηκε από τη θέση του κοντά στη σκηνή, πλησίασε τον Rock και τον χαστούκισε.

Αφού κάθισε ξανά, ο Σμιθ φώναξε στον Ροκ να «κρατήσει το όνομα της γυναίκας μου μακριά από το fucking mouth του...». Όταν ο Ροκ , διαμαρτυρήθηκε ότι επρόκειτο απλώς για ένα αστείο για το «GI Jane» (όπου πρωταγωνιστεί γυναίκα πεζοναύτης με κοντοκουρεμένα μαλλιά), ο Σμιθ επανέλαβε την ίδια ατάκα.

«Αυτή ήταν η καλύτερη βραδιά στην ιστορία της τηλεόρασης», είπε ο Ροκ, πριν επιστρέψει αμήχανα στην παρουσίαση του καλύτερου ντοκιμαντέρ. Στο διάλειμμα, ο παρουσιαστής Daniel Kaluuya πλησίασε για να αγκαλιάσει τον Σμιθ και ο Ντένζελ Ουάσιγκτον τον συνόδευσε στο πλάι της σκηνής.
Ο Σμιθ, ο οποίος υποδύεται τον πατέρα των τενιστριών Βένους και της Σερένα Γουίλιμας στην ταινία «King Richard», αργότερα ανέβηκε ξανά στη σκηνή για να παραλάβει το βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού και το πρώτο του Όσκαρ· ζήτησε συγγνώμη για την αντίδρασή του: «Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από την Ακαδημία» του αμερικανικού κινηματογράφου, είπε δακρυσμένος ο ηθοποιός.
Και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα… Όπως στα παραμύθια!