Ζαν Ντιλμάν: Mια ταινία αριστουργηματική, μοναδική και αταξινόμητη

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά ┋

H Weirdwave, από τις 29 Ιουνίου, παρουσιάζει, αποκλειστικά στο θερινό κινηματογράφο ΚΑΡΜΕΝ, και σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια, το «Ζαν Ντιλμάν» της Σαντάλ Ακερμάν, την καλύτερη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου σύμφωνα με το Sight & Sound, καθώς φιγουράρει στην πρώτη θέση μεταξύ των 100 τίτλων της λίστας του έγκυρου κινηματογραφικού περιοδικού. Η λίστα αυτή συντάχθηκε έπειτα από ψηφοφορία 1.600 κριτικών από πολλές χώρες του κόσμου.

Πρόκειται για την 8η κατά σειρά λίστα 10ετίας για τις 100 καλύτερες ταινίες της ιστορίας του Κινηματογράφου, μια λίστα που από το 1952 και κάθε δέκα χρόνια, καθρεφτίζει τα αισθητικά κριτήρια των κριτικών στη συγκεκριμένη περίοδο. H ταινία κατάφερε να εκθρονίσει από την πρώτη θέση τους Όρσον Γουέλς και Άλφρεντ Χίτσκοκ και η επιλογή της δημιούργησε σάλο.

Σε ηλικία μόλις 25 ετών, και με ένα κατά βάση γυναικείο κινηματογραφικό συνεργείο, η Σαντάλ Ακερμάν δημιούργησε ένα φιλμ που καταργεί δομικά χαρακτηριστικά του ίδιου του κινηματογράφου, με κυριότερο τη δραματοποίηση του θέματός του. Η Ακερμάν διηγείται την καθημερινότητα μιας γυναίκας που καθαρίζει, μαγειρεύει, βοηθά τον έφηβο γιο της στα μαθήματά του, τακτοποιεί και πηγαίνει για ύπνο, σε μια αδιατάρακτη και επαναλαμβανόμενη ρουτίνα. Κατά την απουσία του γιου της, η γυναίκα εκδίδεται στην κρεβατοκάμαρά της. Ωστόσο, η σκηνοθέτης δεν εστιάζει στις σεξουαλικές συνευρέσεις της, αλλά στη μονότονη, σχεδόν τελετουργική καθημερινότητα της ηρωίδας της και μάλιστα με λιγοστούς διαλόγους.

Μια ταινία-σταθμό για το φεμινιστικό κίνημα

Πρόκειται για ένα κινηματογραφικό πείραμα που στόχο είχε να ξεπεράσει τα όρια του θεάματος και να γίνει βίωμα. Το αποτέλεσμα ήταν μια εμβληματική γυναικεία ταινία με σοκαριστικό φινάλε, μια ταινία-σταθμό για το φεμινιστικό κίνημα, με την πρωταγωνίστρια Ντελφίν Σεϊρίνγκ (Πέρσι στο Μαρίενμπαντ), σε ένα one woman’s show.

Η επιλογή της από τους κριτικούς τον περασμένο Δεκέμβριο, σε μια εποχή που το αίτημα για μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών τόσο στη δημιουργία, όσο και στη θεματολογία των ταινιών, είναι πιο επιτακτικό από ποτέ, συνιστά μια νίκη του γυναικείου κινήματος. Το σχετικό κείμενο, στο περιοδικό Sight & Sound, υπογράφει άλλωστε η Λόρα Μάλβεϊ, η θεωρητικός του κινηματογράφου που ασχολήθηκε όσο ελάχιστοι με τη σχέση κινηματογράφου και φεμινισμού.

Σύμφωνα με το βέλγο δημιουργό Λικ Νταρντέν, το «Ζαν Ντιλμάν είναι μια ταινία αριστουργηματική, μοναδική και αταξινόμητη. Έδειξε πως ο χρόνος, ακόμα και το ίδιο το υλικό του σινεμά, θα μπορούσε να είναι ο χρόνος της καθημερινής ζωής ενός ανθρώπου, κι έδειξε πως ο άνθρωπος αυτός θα μπορούσε να είναι μία γυναίκα. Δύο απλές αλλά κορυφαίες ανακαλύψεις που σηματοδοτούν μια νέα εποχή στον κινηματογράφο».

Όσο για τη ρηξικέλευθη Σαντάλ Ακερμάν, έπασχε από κατάθλιψη και αυτοκτόνησε το 2015, στα 65 χρόνια της… Σε μια συνέντευξή της, το 1975, για τη Ζαν Ντιλμάν, και στο ερώτημα γιατί θεώρησε σημαντικό να δείξει την καθημερινή ρουτίνα μιας γυναίκας, απάντησε: «Γιατί το σινεμά δείχνει μια εικόνα των γυναικών, από την ανδρική οπτική, η οποία είναι απολύτως ψεύτικη».

Η πρεμιέρα της ταινίας της στο Φεστιβάλ των Καννών, στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών υπήρξε επεισοδιακή. «Εγώ και η Ντελφίν ακούγαμε κόσμο να φεύγει, τα καθίσματα να κλείνουν, την Μαργκερίτ Ντιράς να σηκώνεται και να λέει: "Aυτή η γυναίκα είναι τρελή!". Όμως μετά την προβολή, πενήντα άνθρωποι ζητούσαν την ταινία για τα φεστιβάλ τους. Στα 25 μου, γύρισα όλον τον κόσμο με τη Ζαν Ντιλμάν».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη