Το πιο διάσημο φρέσκο κρασί στον κόσμο, κάθε μέρα, έχει μία μέρα δική του. Ο λόγος για το Beaujolais Nouveau, το κρασί της ομώνυμης περιοχής της Γαλλίας, βόρεια της Λυών. Οι αμπελώνες Gamay, που προσδίδουν στο Beaujolais Nouveau τη μοναδική του γεύση καλλιεργούνται σε μόλις 300 στρέμματα σε όλο τον κόσμο.
Οι μισοί από αυτούς τους αμπελώνες βρίσκονται στη Γαλλία και, πιο συγκεκριμένα, καλύπτουν το 97% της περιοχής Beaujolais. Τα σταφύλια Gamay, μια ποικιλία που προέκυψε από τη διασταύρωση των αμπελιών Pinot Noir και Gouais Blanc, δίνουν εξαιρετικά κρασιά για παλαίωση. Ωστόσο, το διασημότερο κρασί που βγάζουν, δεν είναι άλλο από το Beaujolais Nouveaux του οποίου η κυκλοφορία, κάθε τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου, αποτελεί ετήσια αφορμή για γιορτή των wine lovers.
«Le Beaujolais Nouveau est arrive!»
Πώς ξεκίνησε λοιπόν όλη αυτή η παράδοση γύρω από το Beaujolais Nouveau; Τη δεκαετία του 1950, οι διανομείς κρασιών της Beaujolais, αμέσως μετά τον τρύγο, έσπευδαν στο Παρίσι ευελπιστώντας ότ θα ήταν οι πρώτοι που θα έδιναν την παραγωγή τους στις κάβες, που προμήθευαν τα wine bars και τους connoisseurs του κρασιού. Περίπου δύο δεκαετίες αργότερα, ο οινοποιός και επιχειρηματίας Georges Duboeuf άρχισε να διαφημίζει το κρασί και τους σχετικούς εορτασμούς, επινοώντας ένα από τα πιο γνωστά μότο: «Le Beaujolais Nouveau est arrive!» (Το Beaujolais Nouveau έφτασε!). Από την άποψη του marketing φαίνεται ότι ο Duboeuf πέτυχε διάνα, καθώς σύντομα, κατάφερε να τραβήξει την προσοχή δημοσιογράφων, γαλλικών μέσων και οινοχόων, οι οποίοι ανυπομονούσαν να γιορτάσουν (και να πιουν!) την άφιξη της τελευταίας σοδειάς στον κόσμο του κρασιού.
Ποικιλία τεσσάρων αιώνων
Στην περιοχή του Beaujolais υπολογίζεται ότι τα σταφύλια Gamay καλλιεργούνται από τις αρχές του 17ου αιώνα. Σήμερα, έχουν απομείνει μόλις 150 στρέμματα αμπελώνων, ωστόσο πιστεύεται ότι, κάποτε, οι καλλιέργειες σε όλη τη Γαλλία έφταναν τα 1.600 στρέμματα. Εικάζεται ότι καταστράφηκαν σε μεγάλο βαθμό από το παράσιτο Phylloxera (μικροσκοπικά, ανοιχτοκίτρινα έντομα που σχετίζονται με τις αφίδες και απομυζούν τις ρίζες και τα φύλλα των αμπελιών). Τα εναπομείναντα 150 στρέμματα Gamay αντιστοιχούν στο 50% των καλλιεργειών της εν λόγω ποικιλίας παγκοσμίως. Οι ιδιοκτήτες μπαρ και εστιάτορες της Λυών, υιοθετώντας την ιδέα του σερβιρίσματος vin de primeur (κρασιά που κυκλοφόρησαν το ίδιο έτος με τη συγκομιδή) στα καταστήματά τους, αγόραζαν το νέο Beaujolais κάθε χρονιάς με τα βαρέλια.
Μέχρι το 1937, έτος που το Beaujolais πήρε την πιστοποίησή του, τα βαρέλια πωλούνταν τον Νοέμβριο, με τη συγκομιδή των σταφυλιών να γίνεται τον Σεπτέμβριο. Η πιστοποίηση AOC, όμως, καθιέρωσε ότι το Beaujolais μπορούσε να πωλείται επίσημα μόνο μετά τις 15 Δεκεμβρίου του έτους συγκομιδής. Ο κανόνας ανατράπηκε τον Νοέμβριο του 1951, όταν η Union Interprofessionnelle des Vins du Beaujolais (Διεπαγγελματική Ένωση Οινοποιών του Beaujolais) όρισε επίσημα την 15η Νοεμβρίου ως ημερομηνία κυκλοφορίας του κρασιού που θα γινόταν γνωστό ως Beaujolais Nouveau. Το 1985 το Εθνικό Ινστιτούτο Ονομασιών Προέλευσης (INAO) της Γαλλίας καθιέρωσε την τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου ως παγκόσμια ημερομηνία κυκλοφορίας- κανόνας που ισχύει μέχρι σήμερα. Έτσι, σε όλο τον κόσμο, κάθε τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου, οι λάτρεις του κρασιού παραλαμβάνουν και ανοίξουν τα μπουκάλια της νέας σοδειάς. Το Beaujolais Nouveau είναι το νεότερο κρασί που εμφιαλώνεται και, χάρη στα έξυπνα τεχνάσματα του μάρκετινγκ, είναι επίσης το πιο μοντέρνο.
Και η διαδικασία, όμως, απόσταξης και εμφιάλωσης του Beaujolais Nouveau δεν είναι απλή. Κάθε μπουκάλι περιέχει όχι μόνο το terroir, αλλά και το ταλέντο και τη γνώση των τοπικών αμπελουργών οι οποίοι αναδεικνύουν τα καλύτερα στοιχεία των σταφυλιών, σε κάθε δεδομένη χρονιά. Για να πάρουν το κρασί τους, οι αμπελουργοί του Beaujolais ακολουθούν ένα σύνολο πολύ συγκεκριμένων κανόνων και κανονισμών. Οι ποικιλίες Gamay καλλιεργούνται σε 300 διαφορετικά εδαφικά προφίλ. Υπάρχουν, όμως, και άλλα σημεία τα οποία κάνουν το κρασί μοναδικό:
- τα μικρά, σχεδόν κωνικού σχήματος τσαμπιά σταφυλιών μαζεύονται με το χέρι. Η φλούδα τους είναι λεπτή με βαθύ βιολετί ή κόκκινο χρώμα, ενώ ο χυμός τους είναι λευκός
- τα τσαμπιά εκχυλίζονται ολόκληρα – αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο συγκομίζονται με το χέρι. Η διαδικασία προσδίσει στο κρασί αρώματα φρέσκων κόκκινων φρούτων και χαμηλή παρουσία τανίνης. Οι τανίνες συνήθως προέρχονται από τη φλούδα, τα κουκούτσια και τα κοτσάνια των σταφυλιών, αλλά και από τα ξύλινα βαρέλια
- η διαδικασία παρασκευής γίνεται ως εξής: οι οινοποιοί ζυμώνουν τα σταφύλια σε αναερόβιο περιβάλλον, πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα. Η διαδικασία αυτή διαρκεί μόλις τέσσερις ημέρες
- κατά τη μέθοδο χρησιμοποιούνται τεχνητές ζύμες για να τονιστεί η γεύση της μπανάνας ή της βιολέτας στην προζυμωτική εκχύλιση που χρωματίζει και αρωματίζει το κρασί- και η χαλκοποίηση (διαδικασία προσθήκης ζάχαρης για την αύξηση του επιπέδου αλκοόλης)
- η ισορροπία που πρέπει να επιτευχθεί είναι λεπτή: εάν ο κάδος εκχύλισης αποστραγγιστεί πολύ νωρίς, το κρασί θα είναι πολύ ελαφρύ σε γεύση και χρώμα. Εάν η εκχύλιση καθυστερήσει, οι τανίνες θα κυριαρχήσουν.
Η Washington Post κάποτε περιέγραψε το Beaujolais Nouveau ως «το κρασί αυτής της εσοδείας, φρέσκο όπως η ανάμνηση του τρύγου και ωμό όπως η εμπειρία της χρονιάς, μη γυαλισμένο από τον χρόνο, αντανακλά το συναίσθημα της στιγμής». Πράγματι, το κρασί προορίζεται για άμεση κατανάλωση αφού θα πρέπει να καταναλωθεί εντός 6 μηνών από την ημερομηνία κυκλοφορίας του.
Κάπως έτσι εξηγείται και ο θόρυβος γύρω από την κυκλοφορία του επόμενου Beaujolais Nouveau κάθε χρονιάς. Αιώνες τώρα, οι καλλιεργητές και οινοπαραγωγοί του Beaujolais γιόρταζαν όλοι μαζί το τέλος του τρύγου, πίνοντας λίγο από το φρέσκο κρασί που μόλις παρήγαγαν. Σήμερα, το Beaujolais Nouveau παραμένει συνώνυμο των πρώτων δοκιμών γευσιγνωσίας μετά τον τρύγο. Στη Γαλλία, με την κυκλοφορία του, διοργανώνονται ειδικές εκδηλώσεις σε καφέ, μπαρ και εστιατόρια. Η φήμη, όμως, του Beaujolais Nouveau έχει φτάσει, από τη γαλλική επαρχία σε όλο τον κόσμο, όπου λαμβάνουν χώρα εκατοντάδες φεστιβάλ με το φρέσκο κρασί.
Κάθε χρόνο, περίπου 40 εκατομμύρια φιάλες Beaujolais Nouveau πωλούνται στη Γαλλία και στο εξωτερικό. Οι σοδειές εξάγονται σε περισσότερες από 110 χώρες. Το 40% της παραγωγής αποστέλλεται στην Ιαπωνία, όπου μάλιστα τα πάρτι για την κυκλοφορία του κρασιού είναι κλειστά, με αυστηρή «πόρτα», τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
Ανεξαρτήτως, όμως, από τη χώρα εξαγωγής του, η οινική αυτή παράδοση, που έχει τις ρίζες της στη Γαλλία, είναι περισσότερο από οτιδήποτε μία ευκαιρία να έρθουμε κοντά με ανθρώπους, να συζητήσουμε τη νέα σοδειά και να εκτιμήσουμε τη σκληρή δουλειά των παραγωγών του κρασιού. Και, φυσικά, να διασφαλίσουμε ότι, η παράδοση τηρείται, και στην ώρα του. Το Beaujolais Nouveau, άλλωστε, παραμένει η τέλεια αφορμή για να κάτσουμε γύρω από το τραπέζι παρέα με τους αγαπημένους μας.
