Ηλεκτρικά πατίνια: Πάνω από 100 νεκροί σε 20 χώρες μέσα σε 1 έτος - Το «κοινό μυστικό» στην Ελλάδα και οι προτάσεις του ETSC

Ενιαίους ευρωπαϊκούς κανόνες, όριο ταχύτητας, το οποίο δε θα υπερβαίνει τα 20 χιλιόμετρα την ώρα και ελάχιστο ηλικιακό όριο οδήγησης τα 16 έτη προτείνει η τελευταία έρευνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ασφάλεια των Μεταφορών (ETSC) για τα ηλεκτρικά πατίνια η αυξανόμενη χρήση των οποίων αφήνει ήδη τα πρώτα μελανά αποτυπώματα στην οδική ασφάλεια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει το Συμβούλιο, μόνο το 2022 σε 20 ευρωπαϊκές χώρες ο αριθμός των νεκρών σε τροχαία με εμπλοκή ηλεκτρικού πατινιού έφτασε τους 119 και των σοβαρά τραυματισμένων τους 5.867. Την ίδια στιγμή τα ποσοστά της χρήσης κράνους ποικίλουν από χώρα σε χώρα και κυμαίνονται μεταξύ 7% και 69%, ανάλογα και με το αν η χρήση του έχει καταστεί υποχρεωτική από τη νομοθεσία.

Η Ελλάδα αν και δεν συγκαταλέγεται στις χώρες οι οποίες έχουν στείλει στοιχεία για το σύνολο των ετών που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, έχει ήδη αρχίσει να καταγράφει συγκρούσεις ηλεκτρικών πατινιών με συνέπεια τον σοβαρό τραυματισμό ή και τον θάνατο κυρίως νέων ανθρώπων. Θανατηφόρα τροχαία με εμπλοκή πατινιού έχουν ήδη καταγραφεί στον Βόλο, στο Αγκίστρι, ενώ βαρύτατοι τραυματισμοί προκλήθηκαν από ατυχήματα τόσο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη όσο και σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα.

Το επικίνδυνο κοινό μυστικό

Το όριο ταχύτητας των οχημάτων μικροκινητικότητας είναι στην Ελλάδα τα 25. χλμ την ώρα, ωστόσο αποτελεί κοινό μυστικό ότι σε πολλά -κυρίως ιδιόκτητα- η ταχύτητα είναι «πειραγμένη» προς τα πάνω με αποτέλεσμα οι μετατροπές αυτές να τους επιτρέπουν να κινούνται έως και με 80 χλμ την ώρα. Κι αυτό, όπως επισημαίνεται και στην έρευνα του Συμβουλίου, είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί συνολικά μόνο με μέτρα κατά της παραβίασης.

Όπως έχει γίνει γνωστό, στον υπό κατάρτιση νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), ο οποίος επί του παρόντος πάει από αναβολή σε αναβολή, θα συμπεριληφθούν και νέες διατάξεις για τα οχήματα μικροκινητικότητας, ενώ θα θεσπιστεί και το ανώτατο όριο των 30 χλμ. στις πόλεις (με εξαίρεση τις κεντρικές λεωφόρους) με στόχο να καταστεί ασφαλέστερη και η μετακίνηση με πατίνια.

Στο μείζον ζήτημα της ταχύτητας των πατινιών συζητείται ήδη σε διεθνές επίπεδο η χρήση του «γεωφράκτη» για τη μείωση του ορίου στα κοινόχρηστα ηλεκτρικά πατίνια σε ορισμένες περιοχές ή ώρες της ημέρας. Η μείωση αυτή είναι προς το παρόν δυνατή μόνο στα ενοικιαζόμενα καθώς σε αυτά η συγκεκριμένη τεχνολογία είναι ήδη εγκατεστημένη.

Σε ευρωπαϊκές πόλεις το μέτρο ήδη εφαρμόζεται, όπως για παράδειγμα στη Βιέννη, όπου η ταχύτητα των κοινόχρηστων ηλεκτρονικών σκούτερ μειώνεται αυτόματα κατά την είσοδο σε πεζόδρομους, οικιστικούς δρόμους ή «κοινόχρηστους χώρους». Απαγορευμένες ζώνες έχουν δημιουργηθεί γύρω από συγκεκριμένα μέρη, όπως νοσοκομεία ή περιοχές αγοράς.

Η Σεβίλλη και η Μαδρίτη στην Ισπανία έχουν περιοχές όπου χρησιμοποιείται γεωφράκτης σε κοινόχρηστα ηλεκτρικά σκούτερ για την επιβράδυνση των οχημάτων. Το πατίνι επιβραδύνεται αυτόματα στην ταχύτητα ενός πεζού που κάνει τζόκινγκ όταν εισέρχεται στην περιοχή, μειώνοντας τον κίνδυνο σύγκρουσης.

Η μέθοδος χρησιμοποιείται σε όλα τα δοκιμαστικά προγράμματα ενοικίασης στην Αγγλία και όχι μόνο μειώνει εν μέρει την ταχύτητα ενός e-scooter σε ορισμένες περιοχές, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη διακοπή ρεύματος σε ορισμένες περιοχές για πεζούς και πάρκα. Κάθε τοπική αρχή θέτει τους δικούς της κανόνες, αλλά όλες πρέπει να συμμορφώνονται με το μέγιστο όριο ταχύτητας των 15,5 μιλίων/ώρα (περίπου 21 χλμ/ώρα).

Στην Εσθονία εταιρία ενοικίασης συνεργάστηκε με τις τοπικές αρχές για να μειώσει τη μέγιστη ταχύτητα των πατινιών της στο Ταλίν από τα 25 χλμ./ώρα σε 17 χλμ./ώρα τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου, μέτρο που επέφερε μείωση κατά 20% των συγκρούσεων με ηλεκτρικά σκούτερ.

Τον Σεπτέμβριο του 2021, το Ελσίνκι εισήγαγε ορισμένους περιορισμούς στα κοινόχρηστα ηλεκτρονικά σκούτερ, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της ταχύτητας κατά τη διάρκεια της ημέρας στα 20 km/h (από 25), μειώνοντας τη νυχτερινή ταχύτητα στα 15 km/h και απαγόρευσε πλήρως τη χρήση τα μεσάνυχτα έως τις 5 το πρωί.

Οι προτάσεις του ETSC

Μεταξύ των προτάσεων, στις οποίες καταλήγει το Συμβούλιο για την ασφαλέστερη κίνηση με ηλεκτρικά πατίνια περιλαμβάνονται:

• Η μείωση της μέγιστης ταχύτητας στα 20 χλμ την ώρα.
• Η εφαρμογή χαμηλότερων ταχυτήτων σε ζώνες πεζών με γεωφράκτη.
• Η ύπαρξη μηχανισμών κατά της παραποίησης ταχύτητας κατά την κατασκευή των πατινιών στο εργοστάσιο και η πλήρης απαγόρευσή της.
• Ο καθορισμός ανεξάρτητων διατάξεων πέδησης εμπρός και πίσω των τροχών.
• Η υποχρέωση να υπάρχουν φώτα στα πατίνια μπροστά και πίσω.
• Η εγκατάσταση ηχητικής προειδοποίησης σε όλα τα ηλεκτρονικά σκούτερ.
• Η υποχρεωτική χρήση κράνους, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο τραυματισμών στο κεφάλι έως και κατά 44%.
• Η θέσπιση ορίου ταχύτητας όλων των οχημάτων στις πόλεις στα 30 χλμ. την ώρα.
• Η πλήρης απαγόρευση της οδήγησης πατινιού ύστερα από κατανάλωση αλκοόλ.

Διαφορετικές μελέτες έχουν δείξει ότι το αλκοόλ αποτελεί παράγοντα κινδύνου έως και στο 40% των θανάτων σε τροχαία με ηλεκτρικά σκούτερ. Το Οσλο είχε απαγορεύσει τα κοινόχρηστα σκούτερ τη νύχτα μεταξύ 11 μ.μ. και 5 π.μ. το 2021 σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι συγκρούσεις και η οδήγηση υπό την επήρεια μέθης. Χάρη σε αυτό το μέτρο και ορισμένα άλλα που λήφθηκαν, όπως η εισαγωγή ορίου συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα 0,2 g/l, η υποχρεωτική ασφάλιση και η μεγάλη μείωση του αριθμού των κοινόχρηστων σκούτερ, ο αριθμός των τραυματισμών μειώθηκε από 1.878 το 2021 σε 556 το 2023.

Ως προς τη μετακίνηση με συνοδηγό, η οποία σχεδόν στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών απαγορεύεται, το Συμβούλιο επισημαίνει ότι τα ηλεκτρικά πατίνια είναι σχεδιασμένα να οδηγούνται από ένα άτομο βάρους έως 100 κιλών προσθέτοντας ότι η επιβίβαση δύο ατόμων «συνεισφέρει» στο 17% των ατυχημάτων, κάτι το οποίο οφείλεται πιθανότατα στη μειωμένη ευστάθεια και τη μειωμένη απόδοση πέδησης.

Το ETSC θεωρεί επίσης κρίσιμο πεζοί, ποδηλάτες και χρήστες πατινιών να λαμβάνουν τουλάχιστον ένα ελάχιστο επίπεδο εκπαίδευσης για την οδική ασφάλεια και τον ΚΟΚ. Επιπλέον, αναφέρεται στο ζήτημα της ασφάλισης, η οποία στην Ελλάδα δεν είναι υποχρεωτική για τα συγκεκριμένα οχήματα, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Τσεχία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Μάλτα, Ολλανδία, Νορβηγία, Σλοβακία και Ηνωμένο Βασίλειο).

Το Συμβούλιο θίγει και το ζήτημα της κίνησης των πατινιών στο πεζοδρόμιο, κάτι το οποίο επιτρέπεται και στη χώρα μας για όσα κινούνται με ταχύτητα έως 6 χλμ την ώρα, καθώς θεωρούνται «πεζοί». Επισημαίνει τόσο τον κίνδυνο για τους αναβάτες από κακοτεχνίες και εμπόδια στα πεζοδρόμια, τα οποία ...αφθονούν στην Ελλάδα, αλλά και τον κίνδυνο που διατρέχουν οι πεζοί που κινούνται στα πεζοδρόμια και ιδιαίτερα οι πιο ευάλωτοι, όπως οι ηλικιωμένοι.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Θεσμικό πλαίσιο για τα οχήματα μικροκινητικότητας απέκτησε και η Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια, γεγονός που συνετέλεσε και στην επιστροφή των εταιρειών μίσθωσης πατινιών, οι οποίες είχαν εγκαταλείψει την ελληνική αγορά εξαιτίας και της έλλειψης κανονιστικού πλαισίου.

Βάσει της νομοθεσίας, για τα οχήματα αυτά, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας είναι τα 25 χλμ./ώρα, ενώ απαγορεύεται να κυκλοφορούν σε οδούς όπου το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας των μηχανοκίνητων οχημάτων υπερβαίνει τα 50 χλμ./ώρα.

Ως προς τους ανήλικους, για να οδηγήσει κάποιος πατίνι πρέπει να έχει συμπληρώσει την ηλικία των 12 ετών για όσα έχουν ταχύτητα έως 6 χλμ και των 15 για όσα κινούνται με ταχύτητα 6-25 χλμ την ώρα.

Οι αναβάτες απαγορεύεται να χρησιμοποιούν εν κινήσει κινητό τηλέφωνο, το οποίο δεν είναι τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση και να μεταφέρουν επιβάτες στα οχήματά τους.

Οι οδηγοί οχημάτων μικροκινητικότητας οφείλουν να φορούν κράνος και ανακλαστικό ρουχισμό ή άλλο ανακλαστικό εξοπλισμό που τους καθιστά ορατούς από όλες τις κατευθύνσεις τις νυχτερινές ώρες.

Τα πατίνια επιβάλλεται να είναι εφοδιασμένα με σύστημα τροχοπέδησης, εύχρηστο, άμεσης και αποτελεσματικής επενέργειας, καθώς επίσης και με ένα λευκό ή κίτρινο φως μπροστά και ένα ερυθρό φως και αντανακλαστικό στοιχείο πίσω και με τουλάχιστον έναν ανακλαστήρα σε κάθε πλευρά. Οι αναβάτες θα πρέπει να έχουν μαζί τους κατά την οδήγηση ταυτότητα ή άλλο έγγραφο ταυτοποίησης.

Σε ό,τι αφορά τις εταιρείες παροχής πατινιών προς κοινή χρήση, υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν τα κατάλληλα τεχνολογικά μέσα για τον ασύρματο εντοπισμό της θέσης του κάθε οχήματος που διαθέτουν, να μην επιτρέπουν την υπέρβαση της ταχύτητας των 25 χλμ./ώρα.

Διαβάστε ακόμη

Γιατί οι σεισμολόγοι ασχολούνται με τα 2 Ρίχτερ στην Αγία Παρασκευή; Ο Γεράσιμος Χουλιάρας εξηγεί στο ethnos.gr

«Ήταν του πρώην Δημάρχου»: Κοινό μυστικό η δράση του κυκλώματος πολεοδόμων στη Χαλκιδική

Washington Post: Η Ουκρανία βοήθησε τους αντάρτες της Συρίας να ανατρέψουν τον Άσαντ

Instagram, Facebook, WhatsApp ακόμα υπολειτουργούν - Η ανακοίνωση της Meta