Κωνσταντινούπολη: Οι τρεις αλώσεις και τα 4 ορόσημα στην πολύχρονη Ιστορία  

Ο Μάιος ίσως ήταν ο πιο επώδυνος για το Νέο Ελληνισμό στην Ανατολή. Η Μνήμη της Βασιλεύουσας είναι πιο μεγάλη από την απώλεια. Όταν χάσεις το παρελθόν, επί της ουσίας χάνεις και το μέλλον. Η Κωνσταντινούπολη με τις τρεις αναπόφευκτες Αλώσεις την πρώτη από τους Φράγκους κατά την Δ΄ Σταυροφορία το 1204, η δεύτερη από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1453 και εσχάτως η τρίτη άλωση από τους Τούρκους της Κωνσταντινούπολης το επονείδιστο όσο κοντινό 1955 έχει πια ξεχαστεί ως η μεγάλη πρωτεύουσα των Ελλήνων από την ύστερη αρχαιότητα, όταν ο Pontifex Maximus της Ρώμης εγκαινιάζει το Βυζάντιο ως τη νέα πρωτεύουσα, αρχικά τη Νέα Ρώμη, μετέπειτα Κωνσταντινούπολη στις 11 Μαΐου 330 μ.Χ.   

Η τελευταία χιλιετία έκρυβε για τους Έλληνες πολλαπλά τραύματα που συνοψίζονται σε τέσσερις χρονολογίες καμπής για το έθνος, το σταυροφορικό 1204, το τούρκικο 1453, το μικρασιατικό 1922 και το κυπριακό 1974, χωρίς να περιορίζονται σε αυτές, αλλά οι εθνογραφικές αλλαγές σπανίως δεν προετοιμάζονται ήδη για δεκαετίες. Με κριτήριο την αναγγελία του πλήρους ενταφιασμού των Ελληνορθόδοξων έξω από τις ιστορικές εστίες τους, το χρονικό πολλών προαγγελθέντων χριστιανικών ή βαρβαρικών αλώσεων αφορά στα ακόλουθα τέσσερα χρονόσημα:  

Πρώτο: Η Α΄ Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους έχει προαναγγελθεί καθώς οι Σταυροφόροι ήδη από το 1189 είχανε καταλάβει την Αδριανούπολη.

Δεύτερο: Η Β΄ Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς επειδή οι Τούρκοι είχανε ήδη από το 1368 την Αδριανούπολη και από το 1380 είχανε καταλάβει πλήρως την αρχαία Λάρισα και όλη τη Θεσσαλία.

Τρίτο: Η Μικρασιατική Καταστροφή απλώς επιβεβαιώνει την τουρκική πολιτική των Ταγμάτων Εργασίας (Amele Taburları) και όλη τη ριζοσπαστική έλευση των εθνικιστών Νεότουρκων από το 1908 κι εντεύθεν, όπως και η αποφασιστικότητα του οικοδεσπότη της Ανατολής να μείνει ανεφάρμοστη η περιώνυμη «Συνθήκη των Σεβρών» του 1920.

Τέταρτο: Η Άλωση της Κύπρου και η έως σήμερα κατοχή του άνω τμήματος του νησιού και μάλιστα του τουριστικού φιλέτου του κυπριακού βορρά που άκμαζε επικίνδυνα στο μέσον του 20ου αιώνα και εξαιτίας της κυπριακής ανεξαρτησίας έγιναν τα Σεπτεμβριανά το 1955 στην Πόλη, η τελευταία Άλωση της Κωνσταντινούπολης.       

Όλες οι τραγικές πόλεις του Νέου Ελληνισμού έχουν πίσω τους μια μακρά ιστορία εγκλωβισμού και αναταραχών. Τα μεγάλα ελληνικά κέντρα, η Αλεξάνδρεια, η Αντιόχεια, η Κωνσταντινούπολη και η Αθήνα, μια πόλη σε συνεχή κατοίκηση από την αρχαιότητα, θα γίνουν μουσουλμανικές με μεθοδευμένη επέκταση του ιερού πολέμου, έτσι από το 641 που πέφτει η Αλεξάνδρεια έως το 1456 που χάνεται η Αθήνα, οι τέσσερις μεγάλες κοιτίδες έχουνε πια τζαμιά και στον αέρα πλανάται η φωνή του ιμάμη.

Η πολιτική του κράτους του Οσμάν είναι η διάδοση του Κορανίου στους απίστους και η εφαρμογή του ισλαμικού νόμου. Ο αρχηγός των Οθωμανών Τουρκομάνων αρχίζει τον ιερό πόλεμο το 1300 περίπου από τη Νικομήδεια (Μάχη του Βαφέως). Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την Προύσα το 1326 και τη Νίκαια το 1331. Η πτώση της Καλλίπολης το 1354 και κυρίως της Αδριανούπολης το 1368 έπειτα από πολυετή πολιορκία φέρει τους Οθωμανούς προ των πυλών της Πόλης.  Οι Βυζαντινοί το 1430 χάνουν τη Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα, άρα μόνο η Κωνσταντινούπολη έμενε απόρθητη. Τα Δωδεκάνησα υποτάσσονται στην Ημισέληνο το 1522, ενώ η Κύπρος θα γίνει τουρκική το 1571 και η Κρήτη τελευταία μόλις το 1669 – οι Τούρκοι έρχονται στη βενετσιάνικη Candia το 1645 και μάλιστα η πολιορκία του Χάνδακα που θα κρατήσει 22 ολόκληρα χρόνια είναι η μεγαλύτερη πολιορκία σε διάρκεια παγκοσμίως!

Η Πελοπόννησος θα αλλάζει χέρια με τους Γάλλους Σταυροφόρους και με τους Τούρκους οι οποίοι οριστικοποίησαν την οθωμανική παρουσία μόλις το 1715. Τα Επτάνησα τέλος δεν έγιναν ποτέ μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Οθωμανοί θα προσπαθήσουνε να επεκτείνουμε το κράτος τους και δυτικά, έτσι φτάνουν δύο φορές στη Βιέννη το 1529 και το 1683, αλλά επιστρέφουν.       

Οι φυλές των Τουρκομάνων και των άλλων Αράβων έχουν προσπαθήσει ξανά να μπούν στην Πόλη, όμως ανεπιτυχώς. Η διαφορά τώρα είναι η γενικότερη αποδυνάμωση του ελληνικού στοιχείου μετά το τραγικό 1204 και την μετέπειτα κατάτμηση της αυτοκρατορίας σε κρατίδια ανεξάρτητων διοικήσεων όπως της Νίκαιας, της Τραπεζούντας, της Ηπείρου και του Μυστρά. Το 1261 οι Παλαιολόγοι επανακτούν την Κωνσταντινούπολη, όχι την Αυτοκρατορία επί του συνόλου.  Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έχει πια γίνει μακρινή ανάμνηση ήδη από τη φραγκική άλωση, αλλά και πιο πριν με το οριστικό Σχίσμα του 1054, η Χριστιανοσύνη σπάει στα δύο για λόγους επιβολής και επίδειξης ισχύος, πράγμα που αποκαλύπτεται πολύ αργότερα.

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος στη Σύνοδο της Λυών θέτει το ζήτημα της επανένωσης των Εκκλησιών το 1274 έπειτα από την ανάκτηση μέρους του βυζαντινού μεγαλείου, παρόλο που οι χριστιανοί της Δύσης έκαναν μεγαλύτερο κακό στους ομόθρησκους Βυζαντινούς εν συγκρίσει με τους σκληρούς πολεμιστές της στέπας.         

Το μεγάλο άνοιγμα των Βυζαντινών προς στην Καθολική Εκκλησία έρχεται μετά την ανεπιτυχή σύνδεση Ανατολής και Δύσης όπου οι Βυζαντινοί δεν επιτυγχάνουν τίποτε ουσιαστικό, άρα η προσπάθεια επανένωσης των Ορθοδόξων με τους Καθολικούς στη στρατιωτική βοήθεια έμεινε μετέωρη. Οι Βυζαντινοί στη θέα των Τούρκων αναζήτησαν την παπική προστασία. Σε αυτή τη μέγγενη και κάτω από την πίεση της απώλειας της Θεσσαλονίκης, ο τότε αυτοκράτορας Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος έρχεται σε συζητήσεις με τον Πάπα Ευγένιο Δ΄ στη Φερράρα το 1438 και η επικείμενη ένωση θα συζητηθεί ξανά στη Φλωρεντία το επόμενο έτος το 1439 με όρους δυσμενείς για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Εντέλει, η ένωση θα εορτασθεί στις 12 Δεκεμβρίου 1452 στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη χωρίς την παρουσία του Πατριάρχη Γενναδίου (Σχολάριος) ο οποίος ήτανε ανθενωτικός. 

Η απελπισμένη ένωση των δύο εκκλησιών υπό τη θέα του ερυθρού κινδύνου δεν απέδωσε κανένα πολιτικό όφελος και άφησε τους Βυζαντινούς να ελπίζουνε χωρίς δισταγμό στην αρωγή της παπικής Δύσης. Κανείς ποτέ δεν έσωσε κάποιον που προηγουμένως είχε μόλις καταστρέψει. 

Διαβάστε ακόμη

Μητσοτάκης στο Υπουργικό Συμβούλιο: Η Ελλάδα να βρεθεί με λιγότερους φόρους στο τέλος της τετραετίας

Πέθανε σε ηλικία 91 ετών η Βέφα Αλεξιάδου

Ενοχή 14 κατηγορουμένων για τον βιασμό της 12χρονης στα Σεπόλια προτείνει ο εισαγγελέας

Τραγωδία με οκτώ νεκρούς στη Σάμο - Εντοπίστηκαν άλλοι 36 άνθρωποι