| Ιστορία | 11.01.2023 16:25

Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ: «Βασίλεψε μία τριετία και έκανε ζημιά όσο δεν θα μπορούσε μία εικοσαετία ολόκληρη»

Ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ έμεινε στην εξουσία ως συνταγματικός βασιλιάς της Ελλάδας, ουσιαστικά μόνο για 3 χρόνια και 9 μήνες, αλλά πρόλαβε να γίνει αρνητικός πρωταγωνιστής σε κορυφαία γεγονότα πριν κηρυχθεί οριστικά έκπτωτος με το Δημοψήφισμα του 1974. Όταν ανέβηκε στον θρόνο τον Μάρτιο του 1964, σε ηλικία μόλις 24 ετών, τίποτα δεν προμήνυε όσα θα ακολουθούσαν.

Παντρεύτηκε 6 μήνες αργότερα την 18χρονη πριγκίπισσα της Δανίας Άννα Μαρία σε έναν λαμπρό γάμο, που άφησε εποχή για τη μεγαλοπρέπεια και τη χλιδή του. Προσκεκλημένοι ήταν πολλοί "γαλαζοαίματοι", ενώ δεκάδες χιλιάδες απλοί πολίτες είχαν καλύψει τους δρόμους γύρω από τη Μητρόπολη Αθηνών για να δουν τους νεόνυμφους, που μετέφερε άμαξα με 6 άλογα λευκά και γκρίζα.

Τα Ιουλιανά και η αποστασία

Το βασιλικό παραμύθι κράτησε μόνο 10 μήνες. Τον Ιούλιο του 1965 ο Κωνσταντίνος υποχρέωσε σε παραίτηση τον λαοπρόβλητο πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, ο οποίος είχε εκλεγεί με το θριαμβευτικό 53% μόλις τον προηγούμενο χρόνο. Παραβιάζοντας κάθε έννοια συνταγματικής τάξης δεν του επέτρεψε να αναλάβει και το υπουργείο Άμυνας, καθιστώντας τον "πρωθυπουργό υπό απαγόρευση".

Η χώρα ήδη έμπαινε σε περίοδο τεράστιας πολιτικής ανωμαλίας με ευθύνη του Κωνσταντίνου, ο οποίος πρωταγωνιστούσε σε όργιο παρασκηνιακών συναλλαγών, με στόχο να σχηματιστεί κυβέρνηση αποστατών από το κόμμα της Ενώσεως Κέντρου. Οι καταγγελίες για εκβιασμούς βουλευτών και εξαγορά συνειδήσεων πλήθαιναν όσο αποτύγχαναν τα εγχειρήματα του Γεωργίου Αθανασιάδη Νόβα και Ηλία Τσιριμώκου, οι οποίοι είχαν πεισθεί από το παλάτι να προδώσουν τον αρχηγό τους και να ισχυρίζονται ότι δήθεν ο Ανδρέας Παπανδρέου ηγείτο συνωμοσίας μέσα στο στράτευμα με τον κωδικό ΑΣΠΙΔΑ. Ήταν άλλη μια σκευωρία από τις πολλές που έστησε το παρακράτος.

Ανέτρεψε τη νόμιμη κυβέρνηση με το συνταγματικό πραξικόπημα το 1965, έσυρε τον τόπο σε μία ακυβερνησία απίστευτη και δημιούργησε την κυβέρνηση των αποστατών και στη συνέχεια έβαλε μπρος μία δικτατορία με τους στρατηγούς, απλώς πρόλαβαν οι συνταγματάρχες και την έκαναν εκείνοι το 1967.

Οι εξωθεσμικές ενέργειες του Βασιλιά οδήγησαν σε ευτελισμό του Κοινοβουλίου, ο οποίος δεν σταμάτησε ούτε όταν ο τρίτος στη σειρά αποστάτης Στέφανος Στεφανόπουλος πήρε οριακά ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή. Το κύρος της πολιτικής και των πολιτικών είχε πέσει στο ναδίρ, γεγονός που πυροδότησε εκρηκτικές διαδηλώσεις υπεράσπισης των δημοκρατικών θεσμών -σε μια εκ των οποίων έπεσε νεκρός ο φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας από χτυπήματα αστυνομικών.

Ήταν προφανές ότι η χώρα βάδιζε στον όλεθρο. Οι παρακρατικοί μηχανισμοί είχαν πάρει το πάνω χέρι και μια ομάδα επίορκων αξιωματικών στο στράτευμα -συνδεδεμένη με ελληνικές και ξένες μυστικές υπηρεσίες- άπλωνε τα δίχτυα της, επιδιώκοντας την κατάλυση της Δημοκρατίας. Με πρόσχημα τον ανύπαρκτο "κομμουνιστικό κίνδυνο" κατάφερε την 21η Απριλίου να βάλει την Ελλάδα στον "γύψο" για 7 ολόκληρα χρόνια.

Νομιμοποίησε τη δικτατορία

Ο Κωνσταντίνος θα μπορούσε να σταματήσει τους πραξικοπηματίες με επικεφαλής τον Γεώργιο Παπαδόπουλο; Πιθανότατα όχι, διότι φαίνεται να αγνοούσε ότι βρισκόταν σε εξέλιξη η συνωμοσία των συνταγματαρχών, έχοντας υπό τον δικό του έλεγχο τους στρατηγούς. Το σίγουρο είναι ότι θα μπορούσε να μη νομιμοποιήσει πολιτικά την εξουσία τους. Πώς; Αρνούμενος να ορκίσει την κυβέρνηση των καταπατητών του Συντάγματος. Ωστόσο, έκανε ακριβώς το αντίθετο. Και όχι μόνο αυτό. Φωτογραφήθηκε μαζί τους παρέχοντας και συμβολική νομιμοποίηση. Αρκετά χρόνια αργότερα προέβαλε ένα αστείο επιχείρημα για να δικαιολογήσει την απαράδεκτη στάση του.

Τον Δεκέμβριο 1967 έκανε μια αφελή προσπάθεια ανατροπής της δικτατορίας, που κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία, με τον ίδιο να εγκλωβίζεται στην Καβάλα. Αποτέλεσμα: Η χούντα τον χλεύασε ανακοινώνοντας ότι κρυβόταν "από χωρίου εις χωρίον". Έτσι, αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα, αρχικά για τη Ρώμη και στη συνέχεια για το Λονδίνο.

Ούτε λέξη για τα εγκλήματα

Τα υπόλοιπα χρόνια δεν έκανε ούτε μία δήλωση εναντίον των πραξικοπηματιών. Δεν κατήγγειλε τις πολιτικές διώξεις, τα βασανιστήρια και τις εκτοπίσεις σε ξερονήσια, δεν είπε ούτε μια λέξη το 1973 για τη σφαγή στο Πολυτεχνείο, δεν άρθρωσε ούτε μια κουβέντα το 1974 για την προδοσία της Κύπρου, το πραξικόπημα και την ανατροπή του Μακαρίου, που έδωσε στους Τούρκους το άλλοθι που αναζητούσαν για να κάνουν την εισβολή το 1974.

Η χούντα του Ιωαννίδη κατέρρευσε κάτω από το βάρος της προδοσίας της Κύπρου και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ηγήθηκε της προσπάθειας αποκατάστασης της Δημοκρατίας σχηματίζοντας κυβέρνηση εθνικής ενότητας, επαναφέροντας τη λειτουργία των πολιτικών παρατάξεων και νομιμοποιώντας το κομμουνιστικό κόμμα. Σε λίγους μήνες ο λαός θα μπορούσε να εκλέξει ελεύθερα την κυβέρνησή του και να αποφανθεί τελεσίδικα για το Πολιτειακό θέμα.

Σαρωτικό «ΟΧΙ» στη Βασιλεία

Ήδη από το 1965, οι αντικοινοβουλευτικές παρεμβάσεις του Κωνσταντίνου, η πρόκληση πολιτικής αναταραχής και η συγκρότηση κυβερνήσεων αχυρανθρώπων, είχαν πλήξει τον βασιλικό θεσμό. Όσα ακολούθησαν στα χρόνια της δικτατορίας οδήγησαν στην καθολική απαξίωση τού προσώπου του, αλλά και στην πλήρη απονομιμοποίηση τού στέμματος.

Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες το Δεκέμβριο του 1974, έστειλαν με 70% στο περιθώριο της ιστορίας την οικογένεια Γλύξμπουργκ, που βρισκόταν στο θρόνο από το 1863, όταν είχε στεφθεί βασιλιάς ο Γεώργιος ο πρώτος, πρίγκηπας της Δανίας, μετά την εκδίωξη του Όθωνα. Έτσι, η βασιλευομένη Δημοκρατία έδωσε τη θέση της στην προεδρευομένη κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Επέστρεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1981 για την κηδεία της μητέρας του Φρειδερίκης και έπειτα το 1993 με την οικογένειά του.

Η διεκδίκηση της αποζημίωσης

Τα επόμενα χρόνια ο Κωνσταντίνος διεκδίκησε τη λεγόμενη βασιλική περιουσία και το 1991 συμφώνησε με την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη να μεταφέρει με κοντέινερ όλη την κινητή περιουσία που ήθελε από το Τατόι. Η κίνηση αυτή προκάλεσε κατακραυγή. Στο στόχαστρό του τα παλάτια Τατοΐου και Μον Ρεπό, εκτάσεις στο Μονοδένδρι Λάρισας και 161,1 δισεκατομμύρια δραχμές, από τα οποία πήρε 13,7 εκατομμύρια ευρώ.