«Διογένης του 20ου αιώνα»: Όταν στη Σοβιετική Ένωση κάποιοι άνθρωποι ζούσαν μέσα σε βαρέλια!

Κι όμως κάποιοι άνθρωποι ζούσαν μέσα σε βαρέλια και όχι σε κάποια τριτοκοσμική χώρα της Αφρικής, αλλά στη Σοβιετική Ένωση της δεκαετίας του ’70! Και ο Τύπος της εποχής τους αποκαλούσε Διογένης του 20ου αιώνα! Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Το 1974, η Σοβιετική Κυβέρνηση αποφάσισε να υλοποιήσει ένα φιλόδοξο έργο που είχε εκπονηθεί από την εποχή του Ιωσήφ Στάλιν: την σιδηροδρομική γραμμή Baikal-Amur. Χιλιάδες εργάτες της αχανούς χώρας εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για να κερδίσουν χρήματα τοποθετώντας σιδηροτροχιές στον βάναυσο, αδάμαστο και αφιλόξενο Βορρά.

Για εκείνους τους εργάτες αναγέρθηκαν προκατασκευασμένα ξύλινα σπίτια με ειδικό τρόπο ώστε να αντιμετωπίζουν τους δριμείς χειμώνες. Ωστόσο, υπήρχε ένα σοβαρό πρόβλημα: το ορθογώνιο εκείνο κατασκεύασμα μπορούσε να καλυφθεί με χιόνι κατά τη διάρκεια της νύχτας, χιόνι που πολύ συχνά θα έφτανε μέχρι τη στέγη. Και, κάποιες μέρες οι εργάτες μετά βίας μπορούσαν να βγουν από τα σπίτια!

Για να επιλυθεί το πρόβλημα στον απώτατο Βορρά, οι Σοβιετικοί κατασκευαστές δημιούργησαν μια καινοτόμο κατοικία, το «All-Metal Unified Block», όπως ονομάστηκε από τους Δυτικούς. Και εκείνο το φουτουριστικό «Tσούμπικ», όπως το ονόμασαν τρυφερά οι εργάτες της γραμμής Baikal-Amur, έγινε η σωτηρία τους. Τα οικήματα αυτά μπορούσαν εύκολα να μεταφερθούν από το ένα μέρος στο άλλο. Η μεταλλική κατασκευή ήταν πολύ ελαφριά, αλλά, ταυτόχρονα, δυνατή και ανθεκτική.

Το βαρέλι έλυσε το πρόβλημα!

Το κυλινδρικό σχήμα εκείνων των κατοικιών έλυσε το κύριο πρόβλημα του χιονιά: τα «Tσούμπικ» δεν θα καλύπτονταν πλέον από το πυκνό χιόνι. Και κάτι ακόμα πιο λειτουργικό: μέσα σε εκείνα τα «βαρέλια» η θερμότητα κρατούσε πολύ περισσότερο από τα συνηθισμένα ξύλινα σπίτια. Και ξαφνικά ξεπήδησαν εκατοντάδες τέτοιες κατοικίες κατά μήκος της κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής Baikal-Amur. Πολλές φορές εμφανίζονταν ολόκληροι οικισμοί από «Τσούμπικ». Το ένα με το άλλο οίκημα μπορούσαν να συνδεθούν μεταξύ τους και κεντρική θέρμανση παρεχόταν από ένα λεβητοστάσιο.

Σταδιακά, αυτή η κατασκευή εξαπλώθηκε και σε άλλες απομακρυσμένες περιοχές που μαστιγώνονταν από σκληρούς χειμώνες, όπως η Chukotka και το Krasnoyarsk Krai. Και πολλοί άνθρωποι συνέχισαν να κατοικούν σε αυτά ακόμη και μετά την κατασκευή μόνιμων κατοικιών.

Στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, τα σοβιετικά περιοδικά έγραφαν με ενθουσιασμό για τα «Τσούμπικ» και έκαναν και χιούμορ αποκαλώντας τους ενοίκους τους «Διογένη του 20ού αιώνα», που όπως είναι γνωστό ζούσε μέσα σε πιθάρι...
Όμως, εκείνα τα «βαρέλια» δεν ήταν μια απλή και πρόχειρη κατασκευή· με μέγεθος εννέα μέτρα μήκος και τρία μέτρα διάμετρο, ήταν εξοπλισμένα με όλα τα απολύτως απαραίτητα για μια ανθρώπινη ζωή. Εκτός από τους χώρους ύπνου, υπήρχε τραπεζαρία, χώρος εστίασης με ηλεκτρική κουζίνα, τουαλέτα, σύστημα θέρμανσης νερού και είσοδος απομονωμένη από τον υπόλοιπο χώρο, ώστε να μην μπαίνει το κρύο.

Παρά όλα τα πλεονεκτήματα του, αυτός ο τύπος στέγασης ήταν προσωρινός. Οι Σοβιετικές Αρχές ήθελαν να δημιουργήσουν έναν μόνιμο οικισμό για τους εργάτες της περιοχής που δούλευαν για την κατασκευή της γραμμής Baikal-Amur, αλλά και σε άλλα μέρη όπου είχαν τοποθετηθεί τα «βαρέλια». Έτσι, με τον καιρό τα «Tσούμπικ» εκτοπίζονταν από πολυκατοικίες.

Υποτίθεται ότι τα «Τσούμπικ» θα τοποθετούνταν σε άλλα δυσπρόσιτα μέρη, όπου ήταν δύσκολο να χτιστεί οτιδήποτε, για παράδειγμα στο όρος Elbrus, όμως, εκεί κάπου στη δεκαετία του 1990, η παραγωγή τους σταμάτησε. Οι μεταλλικές κατασκευές σκούριασαν παραδομένες στη νοτιά του χρόνου και κατέληξαν να γίνουν παλιοσίδερα. Σήμερα ο περιηγητής της ρωσικής υπαίθρου θα εντοπίσει τέτοια σκουριασμένα «βαρέλια» σε κάποια οικόπεδα, ενώ σε κάποια από αυτά κοιμούνται ακόμα μέσα άνθρωποι!

Ένα αυθεντικό τέτοιο «βαρέλι» μπορεί επίσης να δει κάποιος στο Μουσείο της Ιστορίας της γραμμής Baikal-Amur στην Tynda, σε πτέρυγα αφιερωμένη στην καθημερινή ζωή των εργατών.