Νίκος Ξυδάκης στο ethnos.gr: «Δεν περιμένω κάτι από την πολιτεία για να νιώθω αδικημένος»

Νίκος Ξυδάκης (Copyright: Eurokinissi / Τατιάνα Μπόλαρη)

Ο Nίκος Ξυδάκης είναι ένας από τους πιο σημαντικούς συνθέτες της σύγχρονης ελληνικής μουσικής με διαχρονικές και μοναδικές εμπνεύσεις. Πρόσφατα, κυκλοφόρησε τον νέο του δίσκο, με τίτλο «Άσωτος Καιρός», από το Ogdoo Music Group, με ερμηνεύτρια τη Βερόνικα Δαβάκη. Περιέχει οκτώ συνολικά τραγούδια σε στίχους / ποίηση του Τέλλου Άγρα, της Μαρίτας Αλημίση, του Μάνου Ελευθερίου, του Εμμανουήλ Ζάχου, του Διονύση Καψάλη και του Κώστα Φασουλά. Μικροί μουσικοί μονόλογοι με τη μορφή τραγουδιού άλλοτε ερωτικοί, άλλοτε με πειρακτική διάθεση, νοσταλγικοί ή στοχαστικοί. «Τα τραγούδια γράφτηκαν κυρίως στην περίοδο τους εγκλεισμού, οπότε γι’ αυτό και λέω ότι είναι κατά μία έννοια ένα ημερολόγιο συναισθημάτων και άσκηση ψυχικής αντοχής. Είναι χειροποίητα τραγούδια που διεκδικούν μία απλότητα» λέει, χαρακτηριστικά, ο Νίκος Ξυδάκης στο ethnos.gr.

Η πολυτάλαντη και χαρισματική Βερόνικα Δαβάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ρέθυμνο. Μόλις τελείωσε το σχολείο, ήρθε στην Αθήνα ως φοιτήτρια της Νομικής Αθηνών. Παράλληλα, σπούδαζε κλασικό τραγούδι, πιάνο και θεωρία μουσικής. Ισορροπεί με επιτυχία ανάμεσα στο τραγούδι και το θέατρο, έχοντας στο ενεργητικό της τόσο αξιόλογες θεατρικές όσο και μουσικές παρουσίες. Την περασμένη σεζόν, ενσάρκωσε τη Μαρίκα Νίνου στο Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη. «Ο δίσκος ξεκίνησε από μία πρόθεση να δώσω στη Βερόνικα να ερμηνεύσει δύο τραγούδια, αλλά όσο περνούσε ο καιρός με κέρδιζε όλο και περισσότερο η φωνή της και έτσι συμπληρώθηκαν αισίως άλλα έξι. Αν και η φωνή της δεν προσθέτει περιττά συναισθήματα, δεν παύει να συγκινεί και να προκαλεί ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ξέρετε, είναι δύσκολη εποχή σήμερα να επιλέξεις μία φωνή, γιατί είναι ένα σύνθετο πράγμα. Δεν είναι μόνο να βρεις έναν καλλιτέχνη που να τραγουδάει ωραία, αλλά είναι και το θέμα της σκηνικής παρουσίας ή ο λόγος που κουβαλάει. Όλα αυτά χρειάζονται μία αρμονική σχέση. Να ένα στοιχείο που μπορεί και εγώ να θεωρώ σε αυτό τον δίσκο ότι έχει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον. Τα λόγια στο στόμα της Βερονικας μοιάζουν φυσικά, σαν να την εκπροσωπούν και να την εκφράζουν» περιγράφει.

Στον δίσκο συμμετέχουν με τρόπο καθοριστικό και οι Polis Ensemble (Νίκος Παραουλάκης, Γιώργος Κοντογιάννης, Στέφανος Δορμπαράκης, Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, Θεόδωρος Κουέλης, Μανούσος Κλαπάκης), ένα από τα καλύτερα μουσικά σχήματα της χώρας μας, που συνδυάζουν την παιδεία της ανατολικής και της δυτικής μουσικής. «Είναι εξαιρετικοί. Προκαλούν ενδιαφέρον γιατί είναι νέοι και έχουν έναν πολύ σύγχρονο τρόπο να χειρίζονται και να παίζουν τα παραδοσιακά όργανα». Ο «Άσωτος Καιρός» θα παρουσιαστεί στον ιδιαίτερο χώρο του Παλιού Πανεπιστημίου στην Πλάκα, τη Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου στις 20:00. Παράλληλα, κοντά στα Χριστούγεννα, υπάρχουν σχέδια να παρουσιαστεί το συγκεκριμένο υλικό, προσθέτοντας στο πρόγραμμα, τραγούδια από κοντινό ρεπερτόριο στο Μικρό Παλλάς.

«Δεν μου αρέσουν οι καταγγελίες μέσα από τα τραγούδια»

Το ομότιτλο τραγούδι του δίσκου φέρει ανανεωμένη την καλλιτεχνική σφραγίδα του Νίκου Ξυδάκη, ο οποίος αξιοποιεί με τρόπο ιδανικό τον ποιητικό και στοχαστικό λόγο του Διονύση Καψάλη. Παράλληλα, η Βερόνικα Δαβάκη το ερμηνεύει με εκφραστική δύναμη και άψογη τεχνική, που αναδεικνύει το μεγάλο της ταλέντο. «Είναι φορές που κάποια τραγούδια σχεδόν υπαγορεύουν μ' έναν τρόπο να δώσεις τον τίτλο τους στον δίσκο. Όχι μόνο γιατί μπορεί ν' αντιπροσωπεύει το συνολικό περιεχόμενο των μουσικών κομματιών, αλλά επειδή υποβάλλει ένα κεντρικό μήνυμα. Καλύτερα, όμως, είναι ν' ακούει κανείς όλα τα τραγούδια και να μην βγάζει αυθόρμητα ένα συμπέρασμα μόνο από τους στίχους, γιατί και η μουσική παίζει ρόλο, όπως και ο τόνος ή ο ρυθμός. Για παράδειγμα, ένα εύκολο συμπέρασμα για τον "Άσωτο Καιρό" είναι ότι πρόκειται για μια καταγγελία των καιρών. Ίσως να έχει και αυτή την ερμηνεία. Νομίζω, όμως, πως όλο το τραγούδι δεν είναι μία καταγγελία, γιατί δεν μου αρέσουν οι καταγγελίες μέσα από τα τραγούδια. Πιστεύω δηλαδή πως αυτό το κομμάτι υποβάλει ένα αίσθημα πιο αρμονικό απ’ όσο μοιάζει στον τίτλο».

Πριν από μερικά χρόνια, ένας καλλιτέχνης θ' ανέβαινε στην κορυφή των charts, κυκλοφορώντας το νέο του δίσκο και θα έμενε εκεί μέχρι να έρθει κάποιος άλλος καλλιτέχνης που θα κυκλοφορούσε ένα άλλο άλμπουμ και θα τον ξεπερνούσε σε πωλήσεις. Ο κόσμος πήγαινε στα δισκοπωλεία της γειτονιάς του, αγόραζε το cd, θα γυρνούσε στο σπίτι και θα κλεινόταν στο δωμάτιο του, ακούγοντας τα νέα τραγούδια. Φτάνοντας στο σήμερα, το αφήγημα έχει αλλάξει. Το streaming έχει αντικαταστήσει τα δισκοπωλεία και πλέον αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή εισοδήματος για μια δισκογραφική εταιρεία, ενώ πλέον στο Youtube, ο καθένας μπορεί να κοινοποιήσει ελεύθερα τη δουλειά του. «Η ιδιωτική ακρόαση, η οποία έχει εξασθενίσει στις μέρες μας και αυτό είναι κάτι που δεν το λέω εγώ, αρκεί κάποιος να δει τις πωλήσεις δίσκων, επέτρεπε στο κοινό ν' αποκτήσει ένα κριτήριο για το τι θ' ακούσει σε μία συναυλία και όχι για το τι θα πάει να καταναλώσει. Η μεγάλη ελευθερία του Youtube από τη μία δίνει τη δυνατότητα να προωθηθεί η δουλειά σου, αλλά από την άλλη χάνεται, γιατί αυτή του είδους η έκφραση λειτουργεί έναν πληθωρισμό. Δυστυχώς, ένα μεγάλο ποσοστό του κόσμου δεν ακούει πλέον ολόκληρα τα κομμάτια, κάνει μόνο ζάπινγκ, ακόμα και σε πράγματα που θαυμάζει ή τους εκφράζει».

Ο Νίκος Ξυδάκης δεν συγκαταλέγεται στους εμπορικούς συνθέτες, αφού αποτελεί μια περίπτωση αταξινόμητου μουσικού και άρα ενός δημιουργού που δεν ανήκει πουθενά. Ενός χαριτωμένου ακροβάτη που κινείται στις σχισμές των ορίων, στις ρωγμές των διαφόρων μουσικών υφών. Κάνει σχεδόν πάντα αυτό που αγαπά και τον συγκινεί. Ό,τι νιώθει πιο κοντινό στον εαυτό του. Αναρωτιέμαι, τι θεωρεί ο ίδιος επιτυχία σήμερα στο επάγγελμά του. «Κοιτάχτε, δεν είναι μόνο για σήμερα αλλά πάντοτε η επιτυχία ολοκληρώνεται μέσα στην ίδια την Τέχνη σου, στον βαθμό που αγγίζεις έναν στόχο. Αυτό νομίζω πως είναι η επιθυμία που θέλεις. Από εκεί και πέρα ασφαλώς αυτό που δημιουργείς και κοινοποιείς, αποκτά και ένα νόημα γιατί επικοινωνεί με κάποιους ανθρώπους που θα τραγουδήσουν ή θα συνδεθούν με το έργο σου σ' έναν ανύποπτο χρόνο. Βέβαια, η επιτυχία είναι και κάπως σχετική. Υπάρχουν πάρα πολύ ωραία τραγούδια που δεν έχουν αποκτήσει μία δημοτικότητα αλλά η αξία τους παραμένει και από την άλλη υπάρχουν κάποια άλλα που γίνονται πολύ δημοφιλή. Η φύση του τραγουδιού είναι τέτοια που πάντοτε ζητάμε ένα κομμάτι που θα μας εκφράζει και θα μας δημιουργεί ένα οικείο στοιχείο. Είναι κάτι που μπορεί να το ακούμε πάρα πολλές φορές και να νιώθουμε πάντοτε περίπου τα ίδια συναισθήματα».

«Επαναστατικό σήμερα είναι να κάνεις τη δουλειά σου πολύ καλά»

Η παγκόσμια υγειονομική κρίση είχε μια αιφνίδια και σημαντική επίπτωση στον χώρο των Τεχνών. Η πανδημία του Covid-19 που ξέσπασε πριν από δύο χρόνια, καθώς και η αβεβαιότητα που προέκυψε από τη διαχείριση της πολιτείας, έχει επηρεάσει μεγάλο μέρος των καλλιτεχνών. «Δεν ξέρω να σας πω αν περιμένω κάτι από την πολιτεία ώστε να νιώθω με κάποιον τρόπο αδικημένος. Πάντοτε ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται με μία επιφύλαξη. Η ιστορία δείχνει ότι σε τέτοιου είδους ζητήματα υπάρχει μία δυστοπία από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Αν κάποιος ανατρέξει στο παρελθόν, θα διαπιστώσει πως είναι μία ιστορία που έχει μεγάλο βάθος. Αυτό δεν το φέρνει μία συγκυρία αλλά προφανώς κάποια μορφή παθολογίας που τώρα δεν είναι η στιγμή για να το αναλύσουμε. Για μένα, σημασία έχει να μπορεί κανείς να υλοποιεί αυτό που επιθυμεί μέσα από την Τέχνη του. Και αν σε αυτό η πολιτεία αποφασίσει να το βοηθήσει μέσα από τις ενέργειες της έχει καλώς. Αλλά εγώ να σας πω την αλήθεια δεν περιμένω και πάρα πολλά» υπογραμμίζει και συμπληρώνει πως «επαναστατικό σήμερα είναι να κάνεις τη δουλειά σου πολύ καλά, κάτι που μας λείπει».

Αναμφισβήτητα, ζούμε σε μια εποχή μεγάλης οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης. Πώς βλέπει την επόμενη μέρα; «Όλα μοιάζουν να είναι απειλητικά και ανησυχητικά. Πιάνεις τον εαυτό σου περισσότερο να σκέφτεται ότι το αύριο σου επιφυλάσσει από κάθε άποψη πολλές εκπλήξεις και δυσκολίες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως είναι κάτι που το αφήνεις να σε πειράξει στον πυρήνα σου. Δηλαδή να χάσεις τη δημιουργικότητα και το κέφι σου για τη ζωή. Ο άνθρωπος έχει περάσει αρκετά δύσκολες εποχές και σε αυτές πάντα κατορθώνει να βρίσκει κάτι για να τις αντισταθμίζει. Είναι καλό, λοιπόν, ο καθένας μας να έχει έναν οπλισμό, τον οποίο θα τον βοηθήσει να παλέψει αυτές τις δυσάρεστες συνθήκες» καταλήγει.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ