Η ελληνική γειτονιά που «βράζει» και ο ρόλος των Ειδικών Απεσταλμένων

Η Συρία από σταθερή και βέβαια στρατηγική σύμμαχος της Ρωσίας μετατρέπεται, εξαιτίας οικονομικών κυρίως συμφερόντων και διεκδικήσεων, σε έναν χώρο όπου ανασχηματίζονται οι συμμαχίες. Διαπιστώνεται ότι την ώρα που οι πολιτικοί και οι στρατιωτικοί κινούνται στα παραδοσιακά πεδία διπλωματίας και ένοπλων συγκρούσεων, άλλες δυνάμεις της κοινωνίας εργάζονται με εξ ίσου σημαντικό πολιτικό δυναμισμό δημιουργώντας για τις ηγεσίες και τους λαούς νέες προοπτικές. Ο συμβατικός αναλυτής επιθυμεί και πάλι να δώσει όνομα και να προσωποποιήσει αυτήν την πραγματικότητα επειδή ο αναγνώστης ακόμη δεν έχει κατανοήσει τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα, αλλά και την ευελιξία της κοινωνίας των πολιτών.

Η επιλογή Ειδικών Απεσταλμένων, για να χειρισθούν ταχύτερα οι κυβερνήσεις σημαντικά θέματα αξιοποιώντας τη γνώση και την εμπειρία της βραδυκίνητης υπηρεσιακής δομής, αποτελεί μία εξαιρετική απόφαση. Σημαντικό είναι να γνωρίζει η εκάστοτε ηγεσία τον λόγο, τη σημασία και το στόχο της επιλογής της, αλλά και τις επιχειρησιακές ικανότητες, την εμπειρία και κυρίως τη δυνατότητα εκτέλεσης των εντολών της. Καθένας στην επαγγελματική του διαδρομή πολλές φορές υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις. Τα αποτελέσματα της εκτέλεσης των εντολών και της αποστολής είναι δύο εξ ίσου σημαντικά κριτήρια για την ανάθεση οποιασδήποτε αποστολής. Η ευπείθεια και η προσαρμογή του υπαλλήλου δεν αποτελούν τα ασφαλέστερα προσόντα για να ορισθεί ο Ειδικός Απεσταλμένος. Σημαντικό είναι να λαμβάνεται υπόψη η δυνατότητα του να αξιολογεί τις ανάγκες της αποστολής και ορθολογικά να παρουσιάζει τις παραμέτρους χωρίς να προκαλεί αδικαιολόγητη ένταση στην ηγεσία.

Οι Ειδικοί Απεσταλμένοι, διπλωμάτες μακράς θητείας, διαφορετικών εμπειριών και προσωπικότητας, έχουν τιμηθεί με αυτήν την εξαιρετική αποστολή. Καθένας φαντάζεται ότι αυτές τις ημέρες δεν σταματούν να εργάζονται, να συντονίζονται με τις υπηρεσίες του Υπουργείου και να παρακάθονται σε καθημερινές συντονιστικές συνεργασίες με τον Υπουργό που εκ των πραγμάτων επικοινωνεί συνεχώς με τους ομολόγους του στην ΕΕ, τις ΗΠΑ, την περιοχή ΜΕΝΑ, τη Ρωσία και την Κίνα.

Οι νεότεροι συσχετισμοί σε Συρία, Λιβύη, χώρες ΜΕΝΑ, άλλα και η αντιμετώπιση του Ιράν υπό τη σκιά του COVID 19 αλλάζουν τους χειρισμούς, πολιτικούς, οικονομικούς, αμυντικούς και διπλωματικούς. Η σύσταση της νέας Ιρακινής κυβέρνησης, η διαφαινόμενη διπλωματική ανοχή των ΗΠΑ στο καθεστώς του Ιράν, ο ρόλος του Κατάρ, η συμπαράσταση των ΗΑΕ στο καθεστώς Άσαντ, ο ρόλος της πρώτης κυρίας της Συρίας στη νέα πραγματικότητα της χώρας της δημιουργούν μάλλον μία νέα κατάσταση κοντά στη λογική της Δύσης.

Οι συχνές εναλλαγές, έστω και αν κάποια στιγμή έδιναν την εντύπωση παγιοποιημένων καταστάσεων και η σταδιακή διαφοροποίηση ρόλων της Ρωσίας, της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ, του Κατάρ, των ΗΑΕ, του Χάφταρ, του Σαράτζ καθώς και των Ευρωπαίων εταίρων στην ευαίσθητη αυτή περιοχή της Μέσης Ανατολής, Βόρεια Αφρικής και της ευρύτερης Μεσογείου δείχνουν την ένταση εργασίας και συνεργασιών που εξελίσσονται και στη χώρας μας.

Η Συρία είναι πεδίο το οποίο έχουμε μελετήσει πολύ προσεκτικά. Όσοι έχουμε υπηρετήσει στη χώρα γνωρίζαμε πολύ καλά και έχουμε καταγράψει με ακρίβεια τους εσωτερικούς συσχετισμούς. Η δραστηριοποίηση της Άσμα Άσαντ κατά της διαφθοράς και υπέρ των παιδιών και των γυναικών ( το Ρόδο της Δαμασκού) δεν είναι μια νέα πραγματικότητα, όπως και η σχέση της χώρας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο ρόλος του συλλόγου των αποφοίτων των πανεπιστημίων της Αγγλίας, υπό την συμπροεδρία του πατέρα της Άσμα, γνωστού καρδιολόγου της οδού Χάρλεϊ του Λονδίνου, ήταν πάντοτε εντυπωσιακός, όχι μόνο επειδή ήταν καλοί επιστήμονες αλλά και επειδή στελέχωναν σημαντικούς τομείς της συριακής διοίκησης.

Η ενδοοικογενειακή σύγκρουση με πόλους τη σύζυγο του Προέδρου Άσμα και τη μητέρα του, μέχρι το 2017 που απεβίωσε,  την προσήλωσή και τον φαβοριτισμό της προεδρικής μητέρας στην ευρύτερη οικογένειά της Μαχλούφ, τον Ράμι Μαχλούφ που αντιπαθεί τη σουνίτισα Άσμα και δεν διστάζει να της επιτίθεται με υπαινιγμούς θρησκευτικής διαφοράς, την αδελφή Μπούσρα, σύζυγο του Ασαφ Σαουκάτ, Υφυπουργού Άμυνας, ισχυρού αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών (2005-2009 ) που δολοφονήθηκε τα πρώτα χρόνια της κρίσης, 18 Ιουλίου 2012, μέσα στο κτήριο των υπηρεσιών ασφαλείας, το καλύτερα φυλασσόμενο κτήριο στο κέντρο της Δαμασκού, δεν μας έχει διαφύγει.

Η συνεχής εσωτερική πολιτική και οικονομική κινητικότητα του οικογενειακού ανταγωνισμού Ασαντ- Μαχλουφ ήταν γνωστή αλλά υποδόρια. Προσέλαβε νέα διάσταση και ένταση με την εμπλοκή διεθνών δρώντων στη Συρία και τον περιορισμό δραστηριοτήτων παραδοσιακών  εταιρειών ενέργειας όπως η TOTAL.

Ήλθαν το 2007 δυναμικά Τούρκοι και Καταρινοί να επενδύσουν στον συριακό τουρισμό εκτοπίζοντας προς έκπληξη πολλών τους Ρώσους από τα "φιλέτα", ιδιαίτερα στην προνομιούχο περιοχή της Λαττάκειας . Με την έναρξη της συριακής σύγκρουσης η Τουρκία στράφηκε κατά του Άσαντ, προτιμώντας να ακολουθήσει και να στηρίξει επιμελώς τις επιθυμίες των Αδελφών Μουσουλμάνων. Βέβαια, η εξέλιξη του Συριακού ανάγκασε την Τουρκία να μετακινηθεί από την αρχική "σθεναρή" της θέση που απαιτούσε άμεση αποχώρηση του Άσαντ από την εξουσία προσαρμοζόμενη στην ευρύτερη αντίληψη περί μεταβατικής περιόδου υπό τον Άσαντ.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία διατήρησαν επιλεκτική σχέση με στελέχη της συριακής κυβέρνησης παρά τη σαφή αντίθεση τους προς το καθεστώς Άσαντ. Τα Εμιράτα το 2012 δέχθηκαν την αδελφή του Άσαντ Μπούσρα και τα πέντε τις παιδιά μετά τη δολοφονία του Ασραφ Σαουκάτ. Η προτίμηση της Μπούσρα προς τα Εμιράτα είναι γνωστή. Το Κουβέιτ από την πλευρά του, καταδίκαζε με αυστηρότατη γλώσσα το φρικτό καθεστώς, με πολιτικό ορθολογισμό επισήμαινε όμως από πολύ νωρίς ότι μοναδική λύση είναι η πολιτική και όχι οποιαδήποτε στρατιωτική που επεξεργάζονταν και εισηγούνταν διάφορα κέντρα στην περιοχή.

Η σταθερή μακρά σχέση Τεχεράνης-Δαμασκού φαίνεται ότι σταδιακά αποδυναμώνεται από τη στιγμή που Ρωσία και Τουρκία εμπλέκονται στρατιωτικά στην περιοχή. Η Άσμα Άσαντ αναλαμβάνει ρόλο στην πολιτική πραγματικότητα της χώρας της προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνέχεια της Προεδρίας και κυρίως την ασφάλεια της οικογένειας της την επόμενη ημέρα.

Το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ιδιαίτερα μετά την εξειδικευμένη ενεργοποίηση δομών που εστιάζονται επί της Συρίας αξιοποιεί" θηλυκά" την προηγούμενη γνώση, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την εναγώνια αναζήτηση του καθεστώτος Άσαντ  για εμπλοκή των ΗΠΑ στις εξελίξεις που αφορούν το μέλλον της χώρας του.

Η Κοντολίζα Ράις στο Σάρμ ελ Σέιχ, 3 Μαΐου 2007, δέχθηκε να συναντηθεί για μισή ώρα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Συρίας Ουαλίντ Μοαλέμ στο περιθώριο της Διάσκεψης για το Ιράκ  σε μία τυπική, αλλά επίσημη έναρξη επικοινωνίας ΗΠΑ-Συρίας. Ακολούθως η Συρία συμμετείχε στη Διάσκεψη για το Ιράκ που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, 3 Νοεμβρίου 2007, και αξιοποίησε και τη νέα ευκαιρία για συμμετοχή της σε διεθνείς δράσεις στην περιοχή. Σε αυτήν τη Διάσκεψη αναγνωρίσθηκε και η ανθρωπιστική προσφοράς της Συρίας στους 1.700.000 Ιρακινούς πρόσφυγες που φιλοξενούσε.  Στην Αννάπολη, 27 Νοεμβρίου 2007, η Συρία επανέφερε θέματα ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή στη βάση των συνομιλιών με το Ισραήλ που είχαν διακοπεί το 2000. Με αυτόν τον τρόπο, η Συρία με την αμερικανική ανοχή τερμάτισε τη διεθνή της απομόνωση και υποδέχθηκε το 2010 στη Δαμασκό τον Πρέσβυ των ΗΠΑ κ. Ρόμπερτ Φόρντ, ο οποίος αποχώρησε 24 Οκτωβρίου του 2014 μετά από σοβαρές απειλές κατά της ζωής του.  Η Ελλάδα ανέστειλε τις εργασίες της Πρέσβείας στη Δαμασκό για λόγους ασφαλείας, Ιούνιο 2012.

Πέραν τούτων, η γνώση μας επεκτείνεται και σε εξειδικευμένα θέματα που αφορούν στην οικονομία, στις επιχειρηματικές δραστηριότητες καθώς και σε πρόσωπα ή ειδικότερες εξελίξεις στη Συρία. Ενδεικτικά αναφέρεται η σχέση του καθεστώτος με το στρατιωτικό σκέλος της Χαμάς και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο τότε ισχυρός ηγέτης της Μεσάλ αναγκάσθηκε να μετακινηθεί στη Ντοχά, μία εξέλιξη που αφορά και διαμόρφωσε τις σχέσεις Ουάσιγκτον-Κατάρ, αλλά και τις σχέσεις της Ντόχα με τα άλλα κράτη του Κόλπου.

Επίσης, σημαντικό στοιχείο για της αναλύσεις μας στην περιοχή αποτελούν και οι προβληματισμοί της καθεστωτικής  Δαμασκού από την αυξανόμενη παρουσία του Πατριαρχείου Μόσχας σε βάρος του Αντιοχείας, αλλά και η επιρροή στους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής μετά το κενό που δημιουργείται από την ελληνική απουσία στη Συρία. Αυτήν τη διάσταση επιθυμεί να καλύψει η διπλωματική δραστηριοποίησή μας στην περιοχή και οι Διεθνείς Διασκέψεις που ασχολούνται με τα δικαιώματα των χριστιανών αυτής της περιοχής του κόσμου και στις οποίες συμμετέχουμε.   

Το Υπουργείο Εξωτερικών και τα επιλεγμένα για ειδικές αποστολές στελέχη του επιταχύνουν τους ρυθμούς ενεργοποίησης, ανάλυσης, παρουσίασης εισηγήσεων και προώθησης επαφών υπό την ηλεκτρονική τους πραγματικότητα, ώστε η χώρα να είναι παρούσα σε όλους τους χώρους, ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ, ΜΕΝΑ, προωθώντας τις  σημαντικές πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης με αξιοποίηση των διπλωματικών μας πλεονεκτημάτων που εξασφαλίζουν τα συμφέροντα του συνόλου των χωρών, μικρών ή μεγάλων, ισχυρών ή λιγότερο ισχυρών, της ευρύτατης περιοχής μας.

Αυτή η πιεστική εργασιακή πραγματικότητα επιτρέπει την επικοινωνία και τον συντονισμό του έργου με την ενεργοποίηση των Ειδικών Απεσταλμένων που θα μπορούσε να γεφυρώσει αλλά όχι να υποκαταστήσει την τακτική ενημέρωση του Υπουργού από τους χειριστές των φακέλων, στο πλαίσιο των απαιτήσεων του 21ου αιώνα, όπως επιθυμεί ο πολιτικός επικεφαλής της Ελληνικής Διπλωματίας.

Η συμπυκνωμένη και καλά οργανωμένη γνώση των ιδιαιτεροτήτων της Εξωτερικής Πολιτικής επιτρέπει ταχύτατη αξιοποίηση των δεδομένων, ώστε να κυριαρχήσει η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των χωρών και να μη χρειάζεται με δηλώσεις οι Υπουργοί Εξωτερικών να εισπηδούν, με ύφος και γλώσσα, σε πεδίο που ανήκει στους Υπουργούς Αμύνης, οι οποίοι όμως εκ των πραγμάτων οφείλουν να παραμένουν ψύχραιμοι στη θέση του "δεύτερου ψάλτη" ενισχύοντας τις προσπάθειες της Διπλωματίας.

Ευτυχώς ακόμη, παρά τις ακραίες προκλήσεις, που προέρχονται από περισσότερα κέντρα αλλά αποκορυφώνονται με τη συμπεριφορά της Τουρκίας, ζούμε σε περίοδο ειρήνης και με συντονισμένες δράσεις υπηρετούμε την ειρήνη, την ανάπτυξη και την καλή γειτονία. Από τα αποτελέσματα του έργου κρινόμαστε όλοι και μαζί μας όσοι μας εμπιστεύονται σημαντικούς ρόλους και Ειδικές Αποστολές.

Διαβάστε ακόμη

ΣΥΡΙΖΑ: Ο Σωκράτης Φάμελλος πρόεδρος, τα προβλήματα της Κουμουνδούρου άλυτα – Η συμμετοχή, ο ισχυρός παράγοντας Πολάκης και τα σενάρια επιστροφής της Νέας Αριστεράς

Στο «χαρτί» της οικονομίας επενδύει η κυβέρνηση - Ποια σήματα θα εκπέμψει ο Μητσοτάκης στο υπουργικό συμβούλιο

ΜΜΜ: Ερχονται ανέπαφες πληρωμές και «έξυπνες» στάσεις, αλλά τα ανεκτέλεστα δρομολόγια αποθαρρύνουν τους επιβάτες

Διεθνολόγος για πόλεμο στην Ουκρανία: «Τρομακτική η επιτάχυνση των εξελίξεων - Μεγάλοι κίνδυνοι»