Ο Νίκος Κοτζιάς γράφει στο Έθνος για την επόμενη μέρα της Συµφωνίας των Πρεσπών

Αρθρο του Νίκου Κοτζιά στο Έθνος της Κυριακής

Η Συμφωνία των Πρεσπών εντάσσεται σε µια συνολική στρατηγική για την εξωτερική µας πολιτική και ειδικότερα για τα Βαλκάνια. Η διαµόρφωσή της αλλά και η επικύρωσή της αποτέλεσε µια διαδικασία πολλών αγώνων και µαχών. Οπως έχω υπογραµµίσει εξαρχής, ανάλογη προσοχή και µαχητικότητα απαιτούνται για την εφαρµογή της.

Για την ερµηνεία της Συµφωνίας, καθώς και την προώθησή της στην πράξη. Ταυτόχρονα, η λύση του ονοµατολογικού µας αφήνει ελεύθερες πολλές δυνάµεις προκειµένου να ασχοληθούµε ξανά µε την ολοκλήρωση των συµφωνιών που είχαν ετοιµαστεί από εµένα και τον Ντ. Μπουσάτι, ενάντια σε πολλαπλές αντιστάσεις. Να ασχοληθούµε, επίσης, περισσότερο µε το βλάχικο στοιχείο στην περιοχή που έχει ελληνική συνείδηση. Και να φροντίσει αποτελεσµατικά το ελληνικό κράτος τους πιο Ελληνες από όλους τους Ελληνες, εκείνους που έχασαν πατρίδες και πατρίδα έχουν, τους Πόντιους.

Η υλοποίηση της Συµφωνίας απαιτεί πριν από όλα άµεσα οργανωτικά µέτρα. Στο ίδιο το υπουργείο πρέπει να συγκροτηθεί επιτροπή παρακολούθησης της εφαρµογής της Συµφωνίας. Αυτή η παρακολούθηση πρέπει να συνδυάζει το σθένος µε την υποµονή και την αποτελεσµατικότητα. ∆εν πρέπει η υλοποίηση της Συµφωνίας να αφεθεί σε ερασιτέχνες και στη λογική του «δεν βαριέσαι». Ανάλογα, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ θα πρέπει να διαµορφώσει άµεσα µια στρατηγική για την ανάπτυξη των σχεδίων µας µε τη Βόρεια Μακεδονία και να εκπονήσει τόσο ένα βραχυχρόνιο όσο και ένα µεσοπρόθεσµο σχέδιο δράσης ανάπτυξης της συνεργασίας µας, προκειµένου να υπάρξει πρόληψη τυχόν προβληµάτων.

Η στρατηγική αυτή µπορεί να στηριχθεί στα Μέτρα Οικοδόµησης Εµπιστοσύνης που τόσο πετυχηµένα προωθήσαµε τα τελευταία χρόνια και τα οποία διευκόλυναν τη Συµφωνία. Η µετατροπή του Γραφείου Συνδέσµου στα Σκόπια σε Πρεσβεία θα πρέπει να συνοδευτεί από την αποστολή περισσότερων διπλωµατών, ειδικών εµπειρογνωµόνων καθώς και νοµικών συµβούλων, ώστε να ελέγχεται αποτελεσµατικά η υλοποίηση της Συµφωνίας αλλά και να δοθεί ώθηση στα όσα έχουν ειπωθεί στο κεφάλαιο 2 για την ανάπτυξη των σχέσεων των δύο χωρών. Υπάρχουν ζητήµατα που απαιτούν επιτόπια και διασυνοριακή εποπτεία, όπως είναι οι κωδικοί των αυτοκινήτων, οι αλλαγές στην ονοµασία των δηµόσιων θεσµών (όπως µουσεία, στρατός, υπουργεία, ακαδηµίες κ.ο.κ.).

Ελεγχος χρειάζεται και ως προς τα «αλυτρωτικά» αγάλµατα και άλλα σύµβολα, και ιδιαίτερα τους χάρτες που θα πρέπει ή να καταργηθούν ή να αλλάξουν χρήση. Ακόµα θα απαιτηθεί µέριµνα για την άµεση ενηµέρωση από την ίδια τη Βόρεια Μακεδονία διεθνών οργανισµών και σειράς κρατών για την αλλαγή του ονόµατος και της προσαρµογής της ονοµασίας που χρησιµοποιούν. Ανάλογη µέριµνα θα χρειαστεί ως προς τον διεθνή και τον ευρωπαϊκό Τύπο και άλλα µέσα µαζικής ενηµέρωσης, αλλά και στις βιβλιοθήκες των µεγάλων πανεπιστηµίων, ιδιαίτερα εκεί που η γείτων είχε χρηµατοδοτήσει τµήµατα µε αναφορά των σπουδών τους σε αυτήν. Ειδική φροντίδα χρειάζεται ως προς τη συγκρότηση των προβλεπόµενων επιτροπών στη Συµφωνία, όπως η επιτροπή των εκπαιδευτικών και ιστορικών για τα βιβλία. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται στη λειτουργία της επιτροπής για τα εµπορικά σήµατα, που στους σχεδιασµούς ήταν να συµµετέχουν εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων, ειδικοί νοµικοί αλλά και διεθνείς εµπειρογνώµονες.

Η Ελλάδα πρέπει να ασκήσει συστηµατικό έλεγχο στην εφαρµογή από τη Βόρεια Μακεδονία του ενωσιακού κεκτηµένου. Σε αυτήν την κατεύθυνση µπορεί να προσφέρει εξειδικευµένη βοήθεια. Στις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες συνηθίζεται από υπουργεία Εξωτερικών της ΕΕ η παροχή βοήθειας µε την αποστολή στελεχών τους που διαθέτουν πείρα από την ευρωπαϊκή ενοποίηση και διευρύνσεις. Η ελληνική διπλωµατία πρέπει να δηλώσει και εκείνη παρούσα. Επιπλέον, η Ελλάδα µπορεί να αναλάβει την εκπαίδευση Βορειοµακεδόνων που εργάζονται σε ευαίσθητους τοµείς, όπως εκπαιδευτικοί, δικαστές, οικονοµολόγοι της αγροτικής παραγωγής, ειδικοί στα χρηµατοπιστωτικά, στην ασφάλεια και την άµυνα. Να στηρίξει ποικιλότροπα τη συνεργασία ανάµεσα σε σχολεία και ΑΕΙ, ιδιαίτερα τις τεχνολογικές σχολές, τις σχολές διεθνών και ευρωπαϊκών σπουδών, καθώς και τις νοµικές. Μεγάλη προσοχή και φροντίδα πρέπει να δοθεί στον πολιτισµό και στις πολιτιστικές ανταλλαγές.

Η Συµφωνία των Πρεσπών προβλέπει κάτι που αγνοήθηκε παντελώς µέχρι σήµερα και πρέπει να υλοποιηθεί- ειδικά µέτρα για την ανάπτυξη των σχέσεων της κοινωνίας των πολιτών, τις επαφές των συνδικάτων και οργανώσεων του αγροτικού κόσµου, καθώς και κοινωνικών οργανώσεων, όπως και επιχειρηµατιών. Αµεσα χρειάζεται να ετοιµαστεί η πρώτη συνάντηση του Ανώτατου Συµβουλίου Συνεργασίας, στο οποίο µπορούν να συζητηθούν όλα τα θέµατα προς υλοποίηση αλλά και θέµατα συνεργασίας που προβλέπονται στη Συµφωνία.

Αµέσως µετά χρειάζεται να συγκροτηθεί η προβλεπόµενη Μεικτή ∆ιυπουργική Επιτροπή, µε κύριο περιεχόµενο τη συνεργασία στην οικονοµία και την ενέργεια. Τρία είναι εδώ τα άµεσα ζητήµατα: η διασφάλιση ότι δεν θα πουληθεί η θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας, ώστε να υπάρχει το εργαλείο χρηµατοδότησης της αναπτυσσόµενης οικονοµικής συνεργασίας, τα ενεργειακά καθώς και το ειδικό σχέδιο που είναι ήδη έτοιµο για την ανάπτυξη της Μεγάλης Πρέσπας σε συνεργασία ανάµεσα στην Ελλάδα, την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία. Κατά τη γνώµη µου θα ήταν καλό η εντατικοποίηση της συνεργασίας µε τη Βόρεια Μακεδονία να ενταχθεί σε ευρύτερους σχεδιασµούς για την ανάπτυξη της συνεργασίας µε άλλες χώρες.

Εχω κατά νου δύο ειδικές περιοχές. Αφενός εκείνη της διασυνοριακής συνεργασίας που προωθούµε εδώ και τέσσερα χρόνια µε τη συµβολή, πέραν ηµών, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Αφετέρου εκείνη των ∆υτικών Βαλκανίων. Περιοχή στην οποία µε την ενεργητική δηµοκρατική εξωτερική µας πολιτική µπορούµε να συµβάλουµε στη λύση σειράς προβληµάτων, χάρη στις γνώσεις που αποκτήσαµε τα τελευταία χρόνια και στην εµπιστοσύνη που κατακτήσαµε µε την πολιτική µας. Τέλος, η περιοχή της ΝΑ Ευρώπης πέρασε τα τελευταία τριάντα χρόνια από δύο φάσεις: (α) Στη δεκαετία 1992-2002 αναπτύχθηκαν οι σχέσεις ανάµεσα στα κράτη της περιοχής και δηµιουργήθηκαν κοινωνικά και οικονοµικά δίκτυα. Αυτές οι δοµές σε έναν βαθµό δεν προωθήθηκαν επαρκώς στη δεκαετία 2004-2014, διότι όλα τα κράτη της περιοχής, εκτός της Ελλάδας, έτρεχαν σε έναν ιδιόµορφο ατοµικό διαγωνισµό να συνάψουν πρώτες σχέσεις µε το ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα µε την ΕΕ.

Σήµερα είναι αναγκαίο, και αυτή είναι µια δουλειά για την Ελλάδα, να υπάρξει ένας συνδυασµός της πολιτικής αυτών των δύο διαφορετικών δεκαετιών. Να συνδυαστεί ο ευρωπαϊκός προσανατολισµός των κρατών της περιοχής µε την ανάπτυξη της συνεργασίας σε όλους τους τοµείς, ιδιαίτερα της πολιτικής και των ευρωπαϊκών υποθέσεων, ώστε η περιοχή να αποκτήσει δύναµη στο ενωσιακό γίγνεσθαι.

Οπως έχω εξηγήσει πολλές φορές σε όλους στην περιοχή, σε µια µελλοντική ΕΕ των 35 και άνω κρατών-µελών, ένα µέλος µε µερικές εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες ή και λίγα εκατοµµύρια, µε ΑΕΠ διψήφιο αριθµό δισεκατοµµυρίων δεν θα µπορεί να επηρεάζει µια ΕΕ, όπου τον πρώτο λόγο θα έχουν οι ισχυρές οικονοµίες και οι ισχυρές συνεργασίες, όπως Μπενελούξ και Βίσεγκραντ. Θα χρειαστεί να πραγµατοποιήσουµε τη δική µας οµάδα συνεργασίας. Και προκειµένου να υπάρξει αυτή, πρέπει να ξεπεράσουµε τα προβλήµατα που µας χωρίζουν σήµερα και να µάθουµε να συνεργαζόµαστε από τώρα, ώστε στο µελλοντικό αύριο να έχουµε ήδη µάθει.

* Ο Νίκος Κοτζιάς είναι πρώην υπουργός Εξωτερικών 

Διαβάστε ακόμη

Εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ: Η δημοσκοπική πτώση, οι προκλήσεις του επόμενου προέδρου, το «φάντασμα Κασσελάκη» και τα προγνωστικά

Τα δύο σενάρια για την Προεδρία της Δημοκρατίας: Τι θα γίνει με εκλογικό νόμο και ανασχηματισμό

TikTok: Η ψηφιακή νικοτίνη των εφήβων - Προβλήματα ψυχικής υγείας από τη χρήση του

Η πρώτη δολοφονία σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση – Και οι θεωρίες συνωμοσίας θεριεύουν