Τεχνοεπιστήμη, επικοινωνία και ενημέρωση: Πρόοδος και οπισθοδρόμηση

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Εκτός και αν ασπάζεται κανείς την αντιπαραγωγική και αντικοινωνική εντέλει ιδεολογία του Λουδιτισμού του 19^ου αιώνα, δεν μπορεί παρά να θεωρήσει την ραγδαία ανάπτυξη της σύγχρονης επιστήμης και των τεχνολογικών της εφαρμογών, σε όλες τις σύγχρονες εκφάνσεις της – στην ιατρική επιστήμη, την ιατρική ρομποτική και τη φαρμακευτική τεχνολογία, στις νέες μεθόδους παραγωγής, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το διαδίκτυο και τις τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνιών (ΤΠΕ), για να αναφέρουμε μερικές – ως μία έκφραση της ανθρώπινης ευφυ?ας, επινοητικότητας και αριστείας. Σίγουρα επομένως δεν θα μπορούσε κανείς εύκολα να αμφισβητήσει την αξία της επιστήμης όσο και τις τεράστιες για την ανθρωπότητα ωφέλειες της ραγδαίας ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Ωστόσο, όπως και από άλλη θέση έχω αναφέρει, οι ιδέες της προόδου και της ανάπτυξης είναι έντονα αντιφατικές, και η σύζευξη προόδου, οπισθοδρόμησης και παρακμής προκύπτει δυστυχώς ως μία απαράβατη, φιλοσοφικά και κοινωνικο-ιστορικά εδραιωμένη αναγκαιότητα, με την ενότητα αντιθετικών καταστάσεων και εννοιών, όπως και τη συνθετική διαλεκτική τους σχέση, να προβάλλουν κατ’ αυτόν τον τρόπο ως η ακατάλυτη ουσία του «είναι» και του γίγνεσθαι. Η πρόοδος εξάλλου, όπως ιστορικά αποδεικνύεται, δεν είναι γραμμική, ούτε συνεχής και συσσωρευτική. Σε αυτό το κοινωνικο-ιστορικό όσο και γνωσιοθεωρητικό πλαίσιο, δεν φαίνεται επομένως να επέρχεται εύκολα το τέλος της ιστορίας, εκτός και αν η ανθρωπότητα επιτρέψει, με τις άφρονες επιλογές της, την τελεσίδική εκπλήρωση της εσχατολογικής αυτής προφητείας.

Δυστυχώς, όπως και στο γενικότερο παγκόσμιο πλαίσιο, έτσι και στο πολύ πιο στενότερο πλαίσιο του διαδικτύου και της πληροφορικής, η παγκόσμια κοινότητα μπορεί βέβαια να επαίρεται για τη δυνατότητά της να επικοινωνεί, να ενημερώνει και να ενημερώνεται, έγκριτα και κυρίως τόσο άμεσα, ωστόσο, όλες αυτές οι θετικότατες επικοινωνιακές και ενημερωτικές δυνατότητες φέρουν δυστυχώς μέσα τους, στον ουσιαστικό τους πυρήνα, και πολλά εντόνως αρνητικά στοιχεία. Στοιχεία όπως κινδύνους επικίνδυνης παραπληροφόρησης, παραβίασης κανόνων ασφάλειας και βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά και ενός ανεπαίσθητου, ύπουλου εθισμού στην ανθρώπινη αναισθησία και την έλλειψη ενσυναίσθησης, καθώς μπροστά στα μάτια τής παγκόσμιας κοινότητας, η ανθρωπότητα μπορεί από τον άνετο καναπέ της να παρακολουθεί ενημερωτικά, σε πραγματικό χρόνο, την ανείπωτη δυστυχία και τον αφανισμό συνανθρώπων μας όπου γης.

Με το χρόνο του «είναι» να είναι συγχρόνως ένας χρόνος θετικών όσο και αρνητικών εκφάνσεων της πραγματικότητας, ένας χρόνος προόδου, αλλά και οπισθοδρόμησης και παρακμής, εναπόκειται εντέλει στον άνθρωπο, στη γνώση και την ενσυναίσθηση, τη φρόνηση και τη σωφροσύνη του, και τελικά στην παιδεία, την εκ-παίδευση και την εσωτερική του καλλιέργεια, να κρατήσει δυνατές και ισχυρές τις περιόδους ουσιαστικής προόδου, ανάπτυξης και δημιουργίας και να ελαχιστοποιήσει έως και να μηδενίσει τις περιόδους οπισθοδρόμησης και παρακμής.