Αζερμπαϊτζάν - Αρμενία: Δύο αντίθετοι δρόμοι - Μιλιταρισμός vs Eιρήνη

Γράφει ο Κώστας Ζησιάδης

Η χρονιά ξεκίνησε πολύ έντονα στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου. Μόνο διαβάζοντας τα πρωτοχρονιάτικα μηνύματα του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, από τη μια πλευρά, και του Νικόλ Πασινιάν, του πρωθυπουργού της Αρμενίας από την άλλη, βλέπει κανείς την αντίθεση.

Ο ηγέτης του Αζερμπαϊτζάν εξαπολύει για άλλη μια φορά απειλές, υποδαυλίζει το μίσος κατά των Αρμενίων, παρουσιάζει τη διαδικασία οριοθέτησης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν (τουλάχιστον την οριοθέτηση σε ένα μικρό τμήμα του βορειοανατολικού τμήματος (από την Αρμενία) των συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν), ως εκ νέου κατάκτηση χωρίς αγώνα κ.λπ.

Τα πάθη σχεδόν δεν είχαν υποχωρήσει όταν, μόλις λίγες μέρες αργότερα, στις 7 Ιανουαρίου, ο Αζέρος ηγέτης έκανε σχόλια κατά της Αρμενίας που απειλούν την περιφερειακή σταθερότητα και αποτελούν άμεση απειλή για την ύπαρξη της Αρμενίας γενικότερα

Σε συνέντευξη του σε αζέρικα μέσα ενημέρωσης, ο πρόεδρος Αλίεφ, είπε μεταξύ άλλων:

"Πιστεύω ότι θα ήταν σκόπιμο για τον πρωθυπουργό της Αρμενίας να συναντηθεί με εκπροσώπους της κοινότητας του Δυτικού Αζερμπαϊτζάν. Εξ όσων γνωρίζω, είναι έτοιμοι να ταξιδέψουν ακόμη και στο Ερεβάν."

"Αυτό το θέμα δεν θα αποκλειστεί από την ημερήσια διάταξη έως ότου οι Αζέροι μπορούν να εγκατασταθούν στο Δυτικό Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένου του Δυτικού Ζανγκεζούρ, υπό ασφαλείς συνθήκες."

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίστηκε ότι το έδαφος της σύγχρονης Αρμενικής Δημοκρατίας ήταν εδάφη που κάποτε ανήκαν σε Αζερμπαϊτζάν. Υπονομεύοντας την κυριαρχία της Αρμενίας στο έδαφός της, δήλωσε ότι:

«Αυτός ο διάδρομος θα γίνει πραγματικότητα, είτε αρέσει στην Αρμενία είτε όχι». (χωρίς αρμενικούς ή τελωνειακούς ελέγχους.)

Μετά το τέλος του Δεύτερου Πολέμου του Καραμπάχ το 2020, το Αζερμπαϊτζάν άρχισε πρώτα από όλα να παραβιάζει σχεδόν όλα τα άρθρα της Δήλωσης κατάπαυσης του πυρός της 9ης Νοεμβρίου 2020. Ένα από τα πιο σημαντικά άρθρα, σχετικά με την άμεση παύση των εχθροπραξιών, παραβιάστηκε από το Αζερμπαϊτζάν μόλις ένα μήνα μετά την υπογραφή της δήλωσης. Τα άλλα, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας του διαδρόμου του Λατσίν και του πληθυσμού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, παραβιάστηκαν κατάφωρα αργότερα με αποκορύφωμα της πλήρους εθνοκάθαρσης του Ναγκόρνο Καραμπάχ το 2023.

Παρερμηνεύοντας τη δήλωση του 2020, ο Αλίεφ εισήγαγε έναν γεωπολιτικό όρο «Διάδρομος Ζανγκεζούρ» ο οποίος σύμφωνα με τον Αζέρο ηγέτη θα έπρεπε να λειτουργεί βάσει εξωεδαφικής δικαιοδοσίας. Αυτό, στην πραγματικότητα, θα σήμαινε παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας, αποκοπή της από το Ιράν και σύνδεση της Τουρκίας με τον υπόλοιπο τουρκόφωνο κόσμο. Σε αυτό το μεγαλομανές σχέδιο πρέπει να αντισταθεί με κάθε μέσο όχι μόνο το Ιράν, αλλά και ολόκληρος ο δυτικός κόσμος.

Το Αζερμπαϊτζάν τώρα “πήρε θάρρος” από την επιτυχία της Τουρκίας στη Συρία και ερμηνεύει τη νίκη Τραμπ ως ευκαιρία για τον δικό του επεκτατισμό.

Ο Αλίεφ συνέχισε στη συνέντευξη: «Θα εφαρμόσουμε τον διάδρομο Ζανγκεζούρ, είτε το θέλει η Αρμενία είτε όχι»,. Όλο και πιο αλυτρωτικό και επεκτατικό, το Μπακού έχει ήδη δημιουργήσει τη φυσική υποδομή στο εσωτερικό της Αρμενίας για να το πετύχει. Από το 2021, τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν έχουν προχωρήσει στα ανατολικά κυρίαρχα σύνορα της Αρμενίας, μια στρατηγική που οι ερευνητές περιγράφουν ως «υφέρπουσα προσάρτηση».

Το πιο σκανδαλώδες μέρος της δήλωσης για τον «διάδρομο» είναι όταν ο Αλίεφ προειδοποίησε ότι «η Αρμενία δεν πρέπει να λειτουργεί ως γεωγραφικό φράγμα μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν». Αυτό σημαίνει απόλυτη άρνηση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας, η οποία χαρακτηρίζεται ως κάποιο «γεωγραφικό εμπόδιο». Στο διεθνές δίκαιο αυτό ισοδυναμεί με casus belli.

Αναφερόμενος στις γεωπολιτικές αλλαγές τόνισε τις επιτυχίες της αδελφής του Τουρκίας στη Μέση Ανατολή που αποτελούν καλό παράδειγμα και για τον ίδιο.

«Ας λάβει υπόψη η αρμενική ηγεσία ότι ο στενός τους σύμμαχος στη Μέση Ανατολή, η δικτατορία του Άσαντ, έχει ήδη παραδοθεί στον κάδο των σκουπιδιών της ιστορίας». «Αυτό θα συνεχιστεί, άρα θα πρέπει να κάνουν το σωστό βήμα».

Ταυτόχρονα, απειλώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους Παρατηρητές κατά μήκος των αρμενικών συνόρων: "Δεν θέλω να τους δείξω πόσο γρήγορα θα μπορούσαν να φύγουν από εκεί αν κάποιος φτερνιστεί κατά λάθος στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν"

Συνοψίζοντας την πολεμική πρόκληση του προέδρου Αλίεφ ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: δεν αναγνωρίζει την κυριαρχία της Αρμενίας και αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τη Δημοκρατία της Αρμενίας.

Η απάντηση από την Αρμενία

Η αρμενική πλευρά απάντησε στις απειλές του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ σε επίπεδο Πρωθυπουργού και Υπουργού Εξωτερικών.

Ο υπουργός Εξωτερικών Μιρζογιάν είπε ότι η αφήγηση του λεγόμενου «Δυτικού Αζερμπαϊτζάν» είναι μια άμεση εδαφική απαίτηση κατά της Αρμενίας. Το να αποκαλούν το έδαφος της Αρμενίας ως Δυτικό Αζερμπαϊτζάν δείχνει ήδη ότι έχουν βλέψεις ενάντια στην εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας».

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, ο Μιρζογιάν ανέφερε

Η Αρμενία πρότεινε την πρωτοβουλία Crossroad of Peace, η οποία θα λειτουργούσε ως γέφυρα μεταξύ όλων των χωρών εντός και γύρω από τον Νότιο Καύκασο με σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα, την εσωτερική δικαιοδοσία και την κυριαρχία όλων των χωρών ανεξαιρέτως. Το Crossroads of Peace, τμε τη σειρά του δημιουργεί μια ευρύτερη διεθνή ατζέντα, συμπεριλαμβανομένης της απεμπλοκής των περιφερειακών υποδομών μεταφορών. Ο Αρμένιος ΥΠΕΞ σημείωσε ότι αρκετοί διεθνείς παράγοντες επαίνεσαν το έργο.

«Μία από τις συνιστώσες της πρωτοβουλίας είναι η απεμπλοκή των συγκοινωνιακών οδών Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Έχουμε κάνει προτάσεις στην πλευρά του Αζερμπαϊτζάν και προς αυτή την κατεύθυνση. Η πρόταση έγινε από τον πρωθυπουργό Nikol Pashinyan στο Καζάν και στη συνέχεια η αρμενική πλευρά μετέφερε την πιο ολοκληρωμένη και γραπτή εκδοχή στο Αζερμπαϊτζάν μέσω του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Mher Grigoryan. Μπορώ να πω ότι η αρχική αντίδραση της πλευράς του Αζερμπαϊτζάν, τουλάχιστον κατά την εντύπωσή μου, ήταν μάλλον θετική. Δυστυχώς, δεν έχουμε λάβει επίσημη απάντηση μέχρι σήμερα», είπε ο Mirzoyan.

Ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, σε συνέντευξή του στο Armenpress, είχε επίσης απαντήσει στις τελευταίες δηλώσεις του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ.

Ίσως το Μπακού επιχειρεί να διαμορφώσει «νομιμότητα» για κλιμάκωση στην περιοχή. Γίνονται επιθετικές δηλώσεις με την προσδοκία ότι θα υπάρξουν επιθετικές απαντήσεις από το Ερεβάν, κάτι που θα επέτρεπε στο Μπακού να κάνει πιο επιθετικές δηλώσεις, σε συνδυασμό με τη διανομή ψευδών δηλώσεων για παραβιάσεις της εκεχειρίας από τον Αρμενικό Στρατό, προκειμένου να αναπτυχθεί μια «δικαιολόγηση» νέα κλιμάκωση στην περιοχή. Δεν θα ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο και θα παραμείνουμε προσηλωμένοι στη στρατηγική της ειρήνης και θα συνεχίσουμε με συνέπεια την εφαρμογή της ειρηνευτικής ατζέντας.

Μιλώντας για τον Διάδρομο Ζανγκεζούρ, ο πρωθυπουργός Πασινιάν είπε ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας έφερε στο τραπέζι το “Σταυροδρόμι της Ειρήνης” και σκοπεύει να το εφαρμόσει. Δεν υπάρχει άλλο έργο στην ατζέντα μας. Το Σταυροδρόμι της Ειρήνης συνεπάγεται το άνοιγμα όλων των συγκοινωνιακών συνδέσεων στην περιοχή,

Ο Πασινιάν δήλωσε ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας αναγνωρίζει την εδαφική ακεραιότητα όλων των γειτόνων της, συμπεριλαμβανομένου του Αζερμπαϊτζάν, και αναμένει το ίδιο από το Αζερμπαϊτζάν, δηλαδή σαφή και άνευ όρων αναγνώριση της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας.

Συνοψίζοντας τη συνέντευξή του, ο πρωθυπουργός Πασινιάν τόνισε: «Ένα μέρος των συμφωνηθέντων άρθρων του σχεδίου συνθήκης ειρήνης κλείνει το κεφάλαιο ενός μέρους αυτών των αντιλήψεων, ενώ τα άλλα μέρη δίνουν την ευκαιρία να ενταχθούν όλες οι αμοιβαίες αρνητικές αντιλήψεις μέρος της διμερούς ατζέντας και απευθυνθείτε σε αυτούς. Θα προσθέσω ότι έχουμε προτείνει λύσεις σχετικά με δύο εκκρεμή άρθρα της συνθήκης ειρήνης και σε περίπτωση θετικής απάντησης από το Αζερμπαϊτζάν, είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε τη συνθήκη».

Σε ανάρτησή του στον επίσημο λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (χτες, 9 Ιανουαρίου) ο πρωθυπουργός Πασινιάν είπε ότι ο όρος «Δυτικό Αζερμπαϊτζάν» μπορεί να υποδηλώνει κυριολεκτικά μόνο τα δυτικά τμήματα των διεθνώς αναγνωρισμένων αζερικών εδαφών και κάλεσε το Μπακού να εγκαταλείψει τις κλιμακωτές διεκδικήσεις.

Διαβάστε ακόμη

Στη Γροιλανδία τα βλέμματα της Ε.Ε: Η μάχη με τον Τραμπ για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο – Τι θέλει να προλάβει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ

Κραυγή αγωνίας από Τζο Μπάιντεν για τις φωτιές στο Λος Άντζελες: «Η πόλη μοιάζει με εμπόλεμη ζώνη»

Το «Wonka» είναι η ταινία οικιακής ψυχαγωγίας με τις μεγαλύτερες πωλήσεις το 2024 στο Ηνωμένο Βασίλειο

Αλλάζει το σκηνικό του καιρού: Πού θα πέσει η θερμοκρασία μέχρι 10 βαθμούς - Έρχεται έκτακτο δελτίο από την ΕΜΥ