Οι σφοδρές αντιδράσεις των φοιτητών και ο φόβος των πανεπιστημιακών δασκάλων ότι θα αδικήσουν τεράστιο αριθμό νέων εάν προχωρήσουν σε οριζόντιες διαγραφές, ακολουθώντας πιστά το γράμμα του νόμου, φέρνει το θέμα αυτό ξανά στην επικαιρότητα με δεδομένο ότι η ώρα των διαγραφών πλησιάζει.351327_1Σύμφωνα με όσα ορίζει ο νόμος, οι φοιτητές που ξεπέρασαν την Ανώτατη Διάρκεια Φοίτησης θα διαγραφούν από τα μητρώα του Πανεπιστημίου μετά την ολοκλήρωση της επαναληπτικής εξεταστικής περιόδου του Σεπτεμβρίου 2025. Η οριζόντια απόφαση διαγραφής των φοιτητών που έχουν υπερβεί τα χρόνια σπουδών είναι άδικη και αναποτελεσματική όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό, δηλώνουν τα πανεπιστήμια και ζητούν από την κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας να επανεξετάσει το σοβαρό αυτό θέμα. Στο πλαίσιο αυτό και η Σύγκλητος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), αποφάσισε ομόφωνα να καταθέσει προς τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού εισήγηση για νομοθετική ρύθμιση σχετικά με τη διαγραφή φοιτητών, σε εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141).Η Σύγκλητος προτείνει τη διεύρυνση της δυνατότητας της κατ’ εξαίρεση υπέρβασης της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης για λόγους ανωτέρας βίας ή αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις.Η εισήγηση της Συγκλήτου του ΕΚΠΑ, προβλέπει τα εξής:Α. Το πρόβλημα1.Η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των σπουδών αποτελεί σύνθετο και διαχρονικό φαινόμενο όχι μόνο στα Α.Ε.Ι. της Χώρας αλλά και σε αυτά του εξωτερικού. Τα αίτια είναι θεσμικά, ακαδημαϊκά, κοινωνικά, οικονομικά και προσωπικά.2.Με αυτό το δεδομένο τα ιδρύματα της ανώτατης εκπαίδευσης καλούνται να εφαρμόσουν πολιτικές για την ακαδημαϊκή ενσωμάτωση των φοιτητών και φοιτητριών, με ενίσχυση των υποστηρικτικών δομών και της μέριμνας. Προτείνεται η δημιουργία παρατηρητηρίου ανά Α.Ε.Ι. και ανά Σχολή που θα παρακολουθεί τη ροή του φοιτητικού πληθυσμού και θα πραγματοποιεί συνεχώς έρευνες, οι οποίες θα επιτρέπουν τη διαμόρφωση σαφούς εικόνας για την υφιστάμενη κατάσταση και τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου.3.Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ανάγκη της αύξησης της χρηματοδότησης για τις υποδομές των Α.Ε.Ι. αλλά και τη συνεχή ενίσχυσή τους σε ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό, προτεραιότητες τις οποίες η Πολιτεία καλείται να αντιμετωπίσει άμεσα. Ειδικότερα, η εξέταση των αιτημάτων και των δικαιολογητικών υπέρβασης του ανωτάτου ορίου φοίτησης προβλέπεται να επιβαρύνει με δυσχερώς διαχειρίσιμο φόρτο τις γραμματείες των οικείων Τμημάτων.4.Για το θέμα της διαγραφής των φοιτητών και φοιτητριών προτείνουμε τη διεύρυνση της δυνατότητας της κατ’ εξαίρεση υπέρβασης της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης για λόγους ανωτέρας βίας ή αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις λαμβάνοντας υπόψη τα εξής :α) Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που έχουν υπερβεί τον χρόνο φοίτησης (ν+2 έτη) δεν απολαμβάνουν των προνομίων και των διευκολύνσεων (δωρεάν παροχή συγγραμμάτων, δωρεάν σίτιση, στέγαση, μειωμένο εισιτήριο κ.λπ.) και δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον προϋπολογισμό του Α.Ε.Ι. ή του κράτους.β) Η εξομοίωση των φοιτητών και φοιτητριών που για πολλά χρόνια παραμένουν ανενεργοί/ές (δεν υποβάλλουν δήλωση μαθημάτων και δεν συμμετέχουν σε εξετάσεις) και φοιτητών/φοιτητριών οι οποίοι/ες είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις αυτές (υποβάλλουν τη σχετική δήλωση μαθημάτων και συμμετέχουν στις εξετάσεις) και ενδεχομένως απαιτείται μικρός αριθμός μαθημάτων για να περατώσουν τις σπουδές τους, καθιστά την οριζόντια απόφαση διαγραφής άδικη και σε κάθε περίπτωση αναποτελεσματική όσον αφορά τον επιδιωκόμενο σκοπό.γ) Ειδικότερα, για το Πανεπιστήμιο Αθηνών οι φοιτητές/φοιτήτριες που δεν προσέρχονται στις εξετάσεις και δεν εγγράφονται υπολογίζονται σε ποσοστό 66% όσων έχουν υπερβεί την ανώτατη διάρκεια φοίτησης (ν+2), ενώ οι φοιτητές/φοιτήτριες που παραμένουν ενεργοί (συμμετέχουν στις εξετάσεις), υπολογίζονται σε ποσοστό 33% επί όσων έχουν υπερβεί την ανώτατη διάρκεια φοίτησης.5.Με την προτεινόμενη ρύθμιση, με τον εσωτερικό κανονισμό του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) θα καθορίζονται, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση υποβολής αίτησης από τον φοιτητή / την φοιτήτρια σε συγκεκριμένη προθεσμία, οι όροι και οι προϋποθέσεις της υπαγωγής στην προτεινόμενη ρύθμιση, τα δικαιολογητικά για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης ανάμεσα στα οποία και η τεκμηρίωση των λόγων της ανωτέρας βίας ή της βιοποριστικής απασχολήσεώς του/ της, έστω και περιστασιακής, της αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής της δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις ή τυχόν άλλης εύλογης αιτίας. Η προτεινόμενη ρύθμιση αφορά καταστάσεις οι οποίες συνιστούν θέμα πραγματικό και κρίνονται κατά περίπτωση από τα πραγματικά περιστατικά και τα αποδεικτικά στοιχεία που κατά περίπτωση θα προσκομισθούν, τεκμηριώνουν δε λόγο άρσης των δυσμενών συνεπειών, οι οποίες προκαλούνται από την έκδοση της πράξης διαγραφής.Ακολουθεί η προτεινόμενη ρύθμιση - Αιτιολογική έκθεσηΜε την προτεινόμενη διάταξη συμπληρώνονται οι λόγοι για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης, με τις περιπτώσεις της ανωτέρας βίας και της δικαιολογημένης αδυναμίας υποβολής της προβλεπόμενης αίτησης δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις. Η διάταξη κρίνεται αναγκαία, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι φοιτητές / φοιτήτριες που έχουν υπερβεί τον χρόνο φοίτησης (ν+2 έτη) δεν απολαμβάνουν των προνομίων και των διευκολύνσεων (δωρεάν παροχή συγγραμμάτων, δωρεάν σίτιση, στέγαση, μειωμένο εισιτήριο κ.λπ.) και δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον προϋπολογισμό του Α.Ε.Ι. ή του κράτους, ενώ παράλληλα αφορά συγκεκριμένη κατηγορία φοιτητών /φοιτητριών που ξεπέρασαν το ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης για εύλογη αιτία, ήτοι για αποδεδειγμένα πραγματικά περιστατικά που κρίνονται κατά περίπτωση από τα αποδεικτικά στοιχεία που θα προσκομισθούν και δικαιολογούν την μη επέλευση των δυσμενών συνεπειών, οι οποίες προκαλούνται από την έκδοση της πράξης διαγραφής.Προτεινόμενη διάταξηΗ παρ. 2 του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141) αντικαθίσταται ως εξής :2.Με τον εσωτερικό κανονισμό του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) καθορίζονται οι διαδικαστικές λεπτομέρειες και τα δικαιολογητικά για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης της παρ. 1 για σοβαρούς λόγους υγείας που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή / της φοιτήτριας ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής / φοιτήτρια έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, για λόγους βιοποριστικής απασχολήσεώς του/ της, έστω και περιστασιακής, για λόγους αιτιολογημένης αδυναμίας υποβολής της δήλωσης μαθημάτων ή συμμετοχής στις εξετάσεις ή για άλλη εύλογη αιτία και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί».Ιατρική σχολή πανεπιστημίου ΚρήτηςΟι διδάσκοντες στην Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου -όπως και πολλοί ακόμη σε όλα τα ΑΕΙ- τάσσονται κατά των οριζόντιων διαγραφών για όσους έχουν ξεπεράσει το όριο φοίτησης και δηλώνουν προς την κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας ότι πρέπει να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στους φοιτητές για να πάρουν τα πτυχία τους. Τέλος, καλούν το υπουργείο να μην στερήσει από τα Τμήματα και τους ακαδημαϊκούς λειτουργούς την ύψιστη ευθύνη που φέρουν ως δημόσιοι λειτουργοί να καθορίζουν οι ίδιοι τα κριτήρια αποφοίτησης, έχοντας τη γνώση των απαιτήσεων και της ιδιαιτερότητας των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του κάθε Προγράμματος Σπουδών.Σε ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Κρήτης, οι καθηγητές διαπιστώνουν ότι μεγάλος αριθμός των εν λόγω φοιτητών είναι ενεργοί, παρακολουθούν και εξετάζονται επιτυχώς σε μαθήματα της Σχολής στις τρέχουσες εξεταστικές. Η συνολική τους πορεία δίνει ενδείξεις ότι έχουν τις δυνατότητες να αποφοιτήσουν εάν τους δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος και συνθήκες. Αναγνωρίζουν ότι ένας σημαντικός αριθμός φοιτητών δεν είναι ενεργοί για αρκετά χρόνια και υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές τους.«Είναι σκόπιμο, να υπάρξει επικοινωνία με τους συγκεκριμένους φοιτητές προκειμένου να διαπιστώσουμε αν υπάρχει αντικειμενική προοπτική ολοκλήρωσης των σπουδών τους» τονίζεται στο ψήφισμα. Θεωρούν ότι οι οριζόντιες διαγραφές με μοναδικό κριτήριο τον αριθμό των ετών που έχουν παρέλθει από την εγγραφή, χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι ιδιαιτερότητες της εκπαιδευτικής διαδικασίας κάθε Τμήματος/Σχολής και εξατομικευμένα τα προβλήματα φοίτησης κάθε φοιτητή, δεν συνεισφέρουν σε μια αντικειμενική διαδικασία αξιολόγησης της συνολικής απόδοσης τους.