Μπορεί η γλίτσα από το πλυντήριο πιάτων να «ξεκλειδώσει» μία δραστική λύση για την υπερθέρμανση του πλανήτη; Οι επιστήμονες λένε πως ναι

Η έρευνα έχει φτάσει ως τα βάθη των ωκεανών και το διάστημα για την επιβράδυνση της υπερθέρμανσης της Γης

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 6 λεπτά ┋ 🗣️ Ανοικτό για σχολιασμό

Μπορεί η γλίτσα από το πλυντήριο πιάτων να «ξεκλειδώσει» μία δραστική λύση για την υπερθέρμανση του πλανήτη; (Unsplash)

Να αναζητήσουν σημεία «περίεργης μικροβιακής ανάπτυξης» εντός των σπιτιών τους ζητά, από κατοίκους των ΗΠΑ, ομάδα με την ονομασία Two Frontiers Project (2FP), η οποία και χρηματοδοτείται από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Seed Health. Στόχος των επιστημόνων είναι ο εντοπισμός των μικροοργανισμών που θα μπορούσαν να απορροφήσουν το -θερμαντικό για τον πλανήτη- διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα, βοηθώντας με αυτό τον τρόπο στη διάσπαση των περιβαλλοντικών ρύπων.

Όπως εξήγησε ο εκτελεστικός διευθυντής του 2FP, Braden Tierney, στο CNN, τα ακραιόφιλα μικρόβια ευδοκιμούν σε σκληρά περιβάλλοντα και αναπτύσσουν μοναδικές ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν από τη βιομηχανία βιοτεχνολογίας και να χρησιμοποιηθούν σε λύσεις για το κλίμα. Αν και οι μικροοργανισμοί ζουν σε κάθε επιφάνεια του σπιτιού, τα μέλη της ομάδας ενδιαφέρονται ιδιαιτέρως για εκείνα που ζουν σε πιο ακραία περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένων των χώρων με υψηλές θερμοκρασίες – όπως είναι τα πλυντήρια πιάτων, τα κλιματιστικά, οι φούρνοι μικροκυμάτων, οι συλλέκτες ηλιακής ενέργειας, οι θερμοσίφωνες και οι κεφαλές ντους. «Αν και κοινά, αυτά τα περιβάλλονται αναπαράγουν, σε μικρή κλίματα, τις ακραίες συνθήκες που συναντάμε στη φύση. Αντανακλούν τις περιβαλλοντικές αλλαγές που μπορεί να αντιμετωπίσει ο πλανήτης μας στο μέλλον- συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της θερμοκρασίας, της αυξημένης ακτινοβολίας και της αύξησης της οξύτητας σε ωκεανούς και εδάφη», εξηγεί ο Tierney.Αυτό που η ομάδα του ευελπιστεί να καταφέρει, είναι να ανακαλύψει μικρόβια εντός των νοικοκυριών, τα οποία θα φέρουν τις ίδιες ιδιότητες απορρόφησης άνθρακα, με κάποιους μικροοργανισμούς που απαντώνται στη φύση.

Ομάδα του 2FP που βρέθηκε, το 2022, στα ανοικτά του ιταλικού νησιού Vulcano, όπου το διοξείδιο του άνθρακα αναβλύζει από ηφαιστειακές οπές στον βυθό της θάλασσας, ανακάλυψε ένα νέο κυανοβακτήριο - έναν υδρόβιο οργανισμό που φέρει την ικανότητα να παράγει την τροφή του. Όπως λένε, ο εν λόγω μικροοργανισμός μπορεί να απορροφήσει διοξείδιο του άνθρακα με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και επάρκεια από οποιοδήποτε άλλο γνωστό μικρόβιο.

«Ασυνήθιστα χρώματα, μυρωδιές, υφές και άλλα δεδομένα»

Η «καμπάνια για τα ακραιόφιλα», λοιπόν, καλεί τους εθελοντές που συμμετέχουν σε αυτή, να βγάλουν φωτογραφίες από σημεία μικροβιακής ανάπτυξης οποιασδήποτε μορφή γύρω από το σπίτι τους. Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο του προγράμματος, «σκεφτείτε γλίτσα, κρουστικές ψάθες, χορδωτή ανάπτυξη». Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες θα κληθούν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με αυτό που βλέπουν. Ο Tierney εξήγησε πως, «ασυνήθιστα χρώματα, μυρωδιές, υφές και άλλα δεδομένα» μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να εντοπίσουν τις περιοχές ενδιαφέροντος. Αν θελήσουν να διερευνήσουν κάτι περαιτέρω, θα στείλουν ένα κιτ δειγματοληψίας DNA, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από τους εθελοντές που θα στείλουν ταχυδρομικώς τα δείγματα που θα συλλέξουν. Τα ευρήματα θα προστεθούν σε μία ανοιχτή βάση δεδομένων που συλλέγουν οι ειδικοί για τα ακραιόφιλα μικρόβια.

«Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα εναλλακτική η οποία θα μας επιτρέψει να αποκτήσουμε πρόσβαση σε μικροοργανισμούς των οποίων οι δυνατότητες ακόμα δεν είναι γνωστές», εξηγεί ο επιστημονικός διευθυντής στο Ινστιτούτο Leibniz για τα Νέα Υλικά στη Γερμανία, Wilfried Weber, ο οποίος δε συμμετέχει στην έρευνα. Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Ιούνιο, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ονόμασε τη μικροβιακή δέσμευση άνθρακα ως μία από τις κορυφαίες αναδυόμενες τεχνολογίες στον κόσμο. Η τεχνολογία, ωστόσο, βρίσκεται ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, με τις εταιρείες να δοκιμάζουν την εμπορική βιωσιμότητα της εφαρμογής της, με πιλοτικά προγράμματα. Η δέσμευση του άνθρακα παραμένει μία αμφιλεγόμενη λύση για το κλίμα.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή σημειώνει πως, η ανθρωπότητα, θα κληθεί να απομακρύνει μεγάλες ποσότητες CO2 που βρίσκονται ήδη στην ατμόσφαιρα – εκτός, δηλαδή, του διοξειδίου του άνθρακα που απαντάται στα ορυκτά καύσιμα-, προκειμένου να αποφευχθεί η ολοένα και καταστροφικότερη αλλαγή του κλίματος. Οι επικριτές της μεθόδου, ωστόσο, προειδοποιούν για το υψηλό κόστος, την έλλειψη δεδομένων αλλά και τα συμφέροντα της βιομηχανίας των ορυκτών καυσίμων, η οποία εκμεταλλεύεται την έρευνα, προκειμένου να συνεχίσει τις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, αντί να στραφεί σε καθαρότερες μορφές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή.

Ο Weber, ωστόσο, εξηγεί ότι υπάρχουν πλεονεκτήματα από τη χρήση μικροβίων. Ενώ η κλασική δέσμευση άνθρακα συχνά αποσκοπεί στην αποθήκευση του CO2 στο υπέδαφος, με τα μικρόβια «έχουμε τη δυνατότητα να μετατρέψουμε το διοξείδιο του άνθρακα σε προϊόντα υψηλής αξίας, όπως είναι τα διυλισμένα χημικά, τα καλλυντικά και τα καύσιμα» τα οποία, σημειώνει, ότι θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αντιστάθμιση του κόστους όλης της διαδικασίας.

Η μέθοδος, παρόλα αυτά, απαιτεί πρόσθετη ενέργεια «όπως το ηλιακό φως, ή κάποιο είδος χημικής ενέργειας η οποία θα μπορούσε να προέρχεται από πράσινο υδρογόνο ή ρεύματα οργανικών αποβλήτων», προσθέτει ο ίδιος ο οποίος υπογραμμίζει ότι, γι’ αυτό τον λόγο, «αυτού του είδους οι τεχνολογίες έχουν νόημα σε μέρη όπου, αυτού του είδους η ενέργεια, είναι διαθέσιμη με βιώσιμο τρόπο».

«Να διερευνήσουμε κάθε πιθανή προσέγγιση»

Σύμφωνα με τον Tierney, πάντως, στη βιοτεχνολογία οι πιθανές χρήσεις των ακραιόφιλων μικροβίων στη βιοτεχνολογία επεκτείνονται πέρα από τη δέσμευση άνθρακα. Μικροοργανισμοί όπως αυτοί που απαντώνται στα πλυντήρια πιάτων, είναι ανθεκτικοί σε υψηλά επίπεδα απορρυπαντικού και αλατιού, συνεπώς, «θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τον περιβαλλοντικό καθαρισμό σε δύσκολες συνθήκες, όπως η απομάκρυνση βαρέων μετάλλων ή πετρελαίου από μολυσμένες περιοχές». Τα θερμόφιλα, όπως είναι τα μικρόβια που βρίσκονται στα μικροκύματα και τα οποία μπορούν να επιβιώσουν σε ακραίες θερμοκρασίες, «θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη μελέτη της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ακόμη και για τη δημιουργία καθαρών πηγών ενέργειας, όπως το υδρογόνο, που συχνά απαιτούν υψηλές θερμοκρασίες για την παραγωγή τους», εξηγεί ο ίδιος.

Ο συνδιευθύνων σύμβουλος της Seed Health, Ara Katz, εξηγεί στο CNN πως, τα μικρόβια, «σε συγκεκριμένο πλαίσιο είναι ένα ισχυρό εργαλείο. Αποτελούν, όμως, μόνο μέρος της ευρύτερης λύσης. Ο κατεπείγων χαρακτήρας της κλιματικής κρίσης, όμως, επιτάσσει να διερευνήσουμε κάθε πιθανή προσέγγιση».