Πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί μέχρι και... να «δει» το τέλος του σύμπαντος

Επανάσταση στη φυσική θα μπορούσε να φέρει η τεχνητή νοημοσύνη σύμφωνα με τον επόμενο γενικό διευθυντή του Cern. Μάλιστα, όπως είπε θα μπορούσε στο μέλλον να απαντήσει μέχρι και στο αν το σύμπαν οδεύει προς το τέλος του.

Μεγάλες βελτιώσεις

Ο καθηγητής Μαρκ Τόμσον, ο Βρετανός φυσικός που θα αναλάβει την ηγεσία του Cern από την 1η Ιανουαρίου 2026, λέει ότι η μηχανική μάθηση ανοίγει το δρόμο για προόδους στη σωματιδιακή φυσική.

Στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), είπε, χρησιμοποιούνται παρόμοιες στρατηγικές για την ανίχνευση απίστευτα σπάνιων γεγονότων που κρατούν το κλειδί για το πώς τα σωματίδια απέκτησαν μάζα τις πρώτες στιγμές μετά τη μεγάλη έκρηξη και για το αν το σύμπαν μας μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας καταστροφικής κατάρρευσης.

«Δεν πρόκειται για σταδιακές βελτιώσεις», δήλωσε στον Guardian ο Τόμσον. «Πρόκειται για πολύ, πολύ, πολύ μεγάλες βελτιώσεις που κάνουν οι άνθρωποι υιοθετώντας πραγματικά προηγμένες τεχνικές».

«Θα είναι αρκετά μετασχηματιστικό για τον τομέα μας», πρόσθεσε. «Πρόκειται για πολύπλοκα δεδομένα, όπως ακριβώς η αναδίπλωση των πρωτεϊνών - αυτό είναι ένα απίστευτα πολύπλοκο πρόβλημα - οπότε αν χρησιμοποιήσεις μια απίστευτα πολύπλοκη τεχνική, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, θα κερδίσεις».

Η παρέμβαση του Τόμσον έρχεται σε μια χρονική εποχή όπου αναμένεται να αποφασιστεί αν θα κατασκευαστεί ένας νέος Επιταχυντής που θα έχει 90χλμ μήκος και θα επισκιάσει τον LHC. Ορισμένοι είναι επιφυλακτικοί, δεδομένης της έλλειψης μεγάλων ανακαλύψεων πέρα από αυτή του μποζονίου Higgs το 2012 ενώ η Γερμανία έχει χαρακτηρίσει το κόστος του, περίπου 17 δισ. δολάρια, απρόσιτο. 

Θα μπορούσε να μετρήσει το σωματίδιο Higgs

Ο Τόμσον υποστηρίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει δώσει νέα ώθηση στη φυσική και ότι σημαντικές ανακαλύψεις θα μπορούσαν να γίνουν μετά το 2030, όταν η αναβάθμιση θα αυξήσει την ένταση της δέσμης του LHC κατά δέκα φορές.

Αυτό, είπε, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μετρήσουν για πρώτη φορά πώς το σωματίδιο Higgs δίνει μάζα στον εαυτό του - ένα φαινόμενο που ονομάζεται αυτοσύζευξη Higgs.

«Υπάρχει μια συγκεκριμένη μέτρηση σχετικά με το μποζόνιο Higgs που είναι τόσο θεμελιώδης για τη φύση του σύμπαντος», δήλωσε ο Τόμσον. «Αυτό που θα εξετάσουμε είναι να παράγουμε όχι ένα μποζόνιο Higgs αλλά δύο μποζόνια Higgs ταυτόχρονα».

Δύο μποζόνια Higgs εμφανίζονται ταυτόχρονα τόσο σπάνια και τα σωματίδια είναι τόσο ασύλληπτα - διαλύονται σε πιο γνωστά σωματίδια μόλις εμφανιστούν - που πριν από πέντε χρόνια ο Τόμσον δήλωσε ότι θα υπέθετε ότι αυτό ήταν πέρα από τις δυνατότητες του LHC. «Τώρα είμαι σίγουρος ότι θα κάνουμε μια καλή μέτρηση», δήλωσε ο Τόμσον.

Η ισχύς της αυτοσύζευξης Higgs είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση του πώς, ένα τρισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά τη μεγάλη έκρηξη, μια αλλαγή στο πεδίο Higgs είχε ως αποτέλεσμα τα σωματίδια να αποκτήσουν ξαφνικά μάζα. Θα μπορούσε επίσης να αποκαλύψει αν το πεδίο Higgs έχει φτάσει σε μια τελική, σταθερή κατάσταση ηρεμίας ή αν θα μπορούσε να συμβεί μια άλλη δραστική μετάβαση στο μέλλον, ένα σενάριο που θα έβλεπε το σύμπαν όπως το ξέρουμε να εξατμίζεται σχεδόν ακαριαία. Το Καθιερωμένο Μοντέλο της φυσικής υποδηλώνει ότι αυτό είναι μια πιθανότητα - αλλά δεν υπάρχει λόγος ανησυχία.

Σύμφωνα με τον Τόμσον: «Πρόκειται για μια πολύ βαθιά θεμελιώδη ιδιότητα του σύμπαντος, την οποία δεν κατανοούμε πλήρως. Αν βλέπαμε την αυτοσύνδεση του Higgs να είναι διαφορετική από την τρέχουσα θεωρία μας, αυτό θα ήταν μια άλλη τεράστια, μαζική ανακάλυψη. Και δεν το ξέρεις μέχρι να κάνεις τη μέτρηση».

Η τεχνητή νοημοσύνη εισάγεται σε κάθε πτυχή της λειτουργίας του LHC, από την απόφαση για το ποια δεδομένα θα συλλεχθούν έως τον τρόπο ερμηνείας τους. «Όταν ο LHC συγκρούει πρωτόνια, κάνει περίπου 40 εκατομμύρια συγκρούσεις το δευτερόλεπτο και πρέπει να πάρουμε μια απόφαση μέσα σε ένα μικροδευτερόλεπτο ... ποια γεγονότα είναι κάτι ενδιαφέρον που θέλουμε να κρατήσουμε και ποια να πετάξουμε», δήλωσε η Δρ Λέτνει η οποία εργάζεται στο πείραμα Atlas του LHC. «Ήδη τώρα τα καταφέρνουμε καλύτερα με τα δεδομένα που έχουμε συλλέξει από ό,τι πιστεύαμε ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε με 20 φορές περισσότερα δεδομένα πριν από δέκα χρόνια. Έτσι έχουμε προχωρήσει κατά 20 χρόνια τουλάχιστον. Ένα τεράστιο μέρος αυτού οφείλεται στην τεχνητή νοημοσύνη».

Οι επιστήμονες ήλπιζαν εδώ και καιρό ότι ο LHC θα μπορούσε να παράγει σκοτεινή ύλη, μια ουσία που πιστεύεται ότι αποτελεί ένα μεγάλο μέρος του σύμπαντος. Δεδομένου όμως ότι η φύση της σκοτεινής ύλης είναι παντελώς άγνωστη, η αναζήτησή της είναι ένα δύσκολο έργο. Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να βοηθήσει σύμφωνα με τον Τόμσον. 

Διαβάστε ακόμη

«Δεν αποκλείεται σεισμός των 6 Ρίχτερ στη Σαντορίνη»: Ανησυχία από τη συχνότητα σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος των σεισμών – Τι αναφέρει ο καθηγητής Σεισμολογίας Μανώλης Σκορδίλης στο ethnos.gr

Τέμπη: 3,5 τόνοι εύφλεκτων υγρών στην εμπορική αμαξοστοιχία - Τι λέει ο πραγματογνώμονας της οικογένειας των θυμάτων

Βόλος: Αναζητείται ο Αχιλλέας Μπέος στο πλαίσιο του αυτοφώρου – Τι συνέβη

Χειμωνιάζει απότομα σε όλη τη χώρα - Ψύχος διαρκείας φέρνει ο πολικός αεροχείμαρρος