Ο Γυρισμός του νομπελίστα Άγγλου συγγραφέα Χάρολντ Πίντερ στη Μονή Λαζαριστών του ΚΘΒΕ - Κριτική της παράστασης

Ο χαρισματικός Πέρης Μιχαηλίδης επιλέγει να σκηνοθετήσει στη Μονή Λαζαριστών (μικρή σκηνή) του ΚΘΒΕ το έργο του νομπελίστα θεατρικού συγγραφέα Χάρολντ Πίντερ Ο Γυρισμός, μία «κωμωδία της απειλής» ή αλλιώς μία διερεύνηση της λεπτή γραμμής μεταξύ αγάπης και της έλλειψης της.

Φέρνοντας στο κοινό μια συναρπαστική αφήγηση όπου μετέρχεται την υπερβολή και ισορροπεί ανάμεσα στη βία και την ψυχολογική ένταση. Άλλωστε οι λέξεις βία και βίος είναι ομόρριζες. Και όπως έχει καταγράψει ο Όμηρος: «Παρά το μετά βίας και ανάγκην ζην, ως φυσίν».

Κάτι που ο Χάρολντ Πίντερ χρησιμοποίησε ως άξονα στο έργο του Ο Γυρισμός. Έτσι, ο συγγραφέας εξερευνά με ευαισθησία την αβέβαιη ζώνη των ανθρωπίνων ορίων, δίνοντας ένα ισχυρό ράπισμα στην πατριαρχία και στις σαθρές οικογενειακές σχέσεις. Ακόμα και αν η οικογένεια αποτελεί τον θεμέλιο λίθο και το πρωτόλειο υλικό οποιασδήποτε κοινωνίας.

Κάπου στο βόρειο Λονδίνο λοιπόν και σε μία υποβαθμισμένη περιοχή. Σε μία παραμελημένη οικία ζει ο Μαξ, πρώην κρεοπώλης. Μαζί με τους γιους του. Τον αντισυμβατικό Λέννυ και τον πυγμάχο Τζόυ. Αλλά και τον αδελφό του Σαμ, σοφέρ σε λιμουζίνες.

Ώσπου στο σπίτι επιστρέφει μετά από χρόνια ο μεγαλύτερος γιος του, ο Τέντυ, που είναι πλέον καθηγητής φιλοσοφίας και ζει στην Αμερική, μαζί με τη γυναίκα του την Ρουθ. Καταργώντας τα ηθικά στεγανά ο Πίντερ εμπλέκει σε ένα βρώμικο παιχνίδι τους χαρακτήρες. Ένστικτα και απωθημένα, επιθυμίες και ανάγκες. Η εύθραυστη ισορροπία σπάει σαν ένα βάζο που πέφτει με κρότο στο πάτωμα. Φραστικές και σωματικές επιθέσεις στη μοναδική γυναικεία παρουσία. Στη Ρουθ. Η οποία παραμένει ολοκληρωτικά ο αποδέκτης στα ανδρικά ξεσπάσματα. Το κοινό έκπληκτο παρακολουθεί την εξέλιξη. Καθώς ο απαθής σύζυγός της θα φύγει μόνος για την Αμερική, προκειμένου να αναλάβει τη φροντίδα των τριών γιων που απέκτησε με τη Ρουθ, αυτή θα παραμείνει στο Λονδίνο, αποδεχόμενη την πρόταση των υπόλοιπων αρρένων να μεταμορφωθεί ουσιαστικά σε πόρνη. Συμβάλλοντας με αυτό τον παράδοξο τρόπο στα έξοδα του σπιτιού.

Ο Γυρισμός του Χάρολντ Πίντερ έκανε πρεμιέρα το 1965 στο Aldwych Theatre. Ο Βρετανός συγγραφέας, με το φλεγματικό και υποδόριο χιούμορ, δημιούργησε το προσωπικό του ύφος γραφής, χρησιμοποιώντας μια γλώσσα φαινομενικά οικεία, που μέσα από παύσεις και σιωπές αναδεικνύει την αδυναμία ουσιαστικής επικοινωνίας και επαφής των προσώπων.

Εναλλασσόμενοι διάλογοι συνδέουν μεταξύ τους, τους χαρακτήρες σαν ένα αόρατο σκοινί, αποκαλύπτοντας σταδιακά τις πικρές κοινωνικές αλήθειες. Παράλληλα βρίσκονται αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής τους: να ανακαλύψουν το νόημα μέσα από τα διάσπαρτα εσωτερικά τους θραύσματα. Η αποσταθεροποίηση των συγγενικών σχέσεων εντείνεται, βυθίζοντάς τους θεατές σε έναν λαβυρινθώδη ψυχικό κόσμο ανάμεσα στο πραγματικό και το μη ιδεατό.

Ο Πέρης Μιχαηλίδης επιλέγει μια μάλλον διακριτική σκηνοθετική προσέγγιση, με ξεκάθαρο επίκεντρο της παράστασης την ερμηνεία του εκλεκτού καστ των ηθοποιών. Με το δωμάτιο να αποτελεί τον σκηνικό χώρο. Ένας καναπές, μία κουνιστή πολυθρόνα. Ένα πικάπ με τη βελόνα να ακουμπά στο βινύλιο και να ακούγονται μουσικές παρτιτούρες ροκ δονήσεων. Καθρέπτης και κονσόλα. Και την ορθή χρήση του φωτισμού, που τονίζει και επισημαίνει τις διαφορετικές σκηνές, τους χώρους και χρόνους της παράστασης.

Η αφηγηματική περιέλιξη του έργου το καθιστά γοητευτικό, ενώ αγγίζει την ανθρώπινη φύση και τον αντίκτυπο των προσωπικών αδιεξόδων μαζί με την ακαθόριστη και διαρκώς διαφεύγουσα αλήθεια. Βάθος και δύναμη. Με μία αίσθηση κάθαρσης, αλλά και συγκάλυψης.

Υπάρχουν στιγμές που στο έργο αναδύονται οριακά κωμικές προσεγγίσεις. Με διαλόγους που είναι ταυτόχρονα συμβολικοί και συναρπαστικοί. Μέσα από τη σταδιακή αποσύνθεση της γυναικείας υπόστασης και τη θέση της στην κοινωνία.

Τα όρια μεταξύ υπερβολής και αλήθειας είναι θολά, κρατώντας ο σκηνοθέτης το κοινό σε μια συνεχή αναζήτηση των πραγματικών συνιστωσών.

Και κάπως έτσι, οι χαρακτήρες υποστηρίζοντας τα σκηνοθετικά σχεδιάσματα βρίσκονται διαρκώς σε κίνηση. Σαν σωματίδια που δονούνται υπό το βάρος μίας κατακερματισμένης ήδη ύπαρξης. Παρασύροντάς μας σε έναν κόσμο, όπου η πολιτική ορθότητα είναι πάντα ένα βήμα μπροστά από την κατανόησή μας.

Οι ρόλοι άριστοι διακατέχονται από μία φυγόκεντρη ενέργεια που απειλεί να τα διαλύσει όλα εντός του πλαισίου αυτής της εκρηκτικής υπόθεσης. Με ένα νεύμα ή μια μικρή αλλαγή στη στάση του σώματος, ή πάλι ένα ανεπαίσθητο σήμα δείχνουν να έχουν απωλέσει την πυξίδα.

Ψίθυροι, και φωνές. Γλώσσα κοφτερά σκληρή και μετά απόλυτα ανίσχυρη. Σπρώχνει το κοινό μακριά, μόνο και μόνο για να το τραβήξει ξανά κοντά. Αποκαλύπτοντας μία συγκλονιστική ωμότητα στην ανθρώπινη ματαίωση.

Μέσα από τις ρωγμές τους οι ηθοποιοί αποδίδουν έξοχα τις επώδυνες αντιφάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης. Παλεύοντας απεγνωσμένα να βρουν ένα ασφαλές πέρασμα μέσα από τον χείμαρρο.

Με τα κωμικά αντίβαρα να «φωτίζουν» για λίγο το σκοτεινό βάθος της παράστασης. Μία κοινωνιολογική πραγματεία. Που υποστηρίζεται από τις πειστικές ερμηνείες. Το χειροκρότημα του κοινού επιδοκιμαστικό και παρατεταμένο. Να τη δείτε.

Ο Γυρισμός, του Χάρολντ Πίντερ

Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου- Παγκουρέλη

Σκηνοθεσία, Μουσική επιμέλεια, Φωτισμοί: Πέρης Μιχαηλίδης

Σκηνικά - Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ

Βοηθός σκηνοθέτη: Άγγελος Ανδρέας Καρανικόλας, Λευτέρης Λιθαρής Οργάνωση παραγωγής: Ματίνα Παγουλάτου Φωτογραφίες: Mike Rafail | That long black cloud *βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης Αναστασία Μαρκέλλα Νεαμονίτη *βοηθός σκηνοθέτη στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης Βερόνικα Λεβεντοπούλου

Διανομή: Γιώργος Κολοβός (Λένυ), Βασίλης Σπυρόπουλος (Μαξ), Θάνος Κοντογιώργης (Σαμ), Μάνος Γαλανής (Τζόυ), Ελένη Μισχοπούλου (Ρουθ), Κωνσταντίνος Χατζησάββας (Τέντυ)

Έκτακτη αντικατάσταση: Δημήτρης Τσιλινίκος, Στέλιος Καλαϊτζής, Λευτέρης Λιθαρής, Χρίστος Νταρακτσής, Ελευθερία Τέτουλα.

Διαβάστε ακόμη

Κατέρρευσε η συμφωνία Nissan-Honda - Γιατί δεν τα βρήκαν οι δύο «κολοσσοί»

Τρέμει η γη από τις συνεχείς δονήσεις στις Κυκλάδες: Τι φοβούνται οι σεισμολόγοι – Τα σενάρια των ειδικών

Στον «αέρα» οι πιλοτικές εφημερίες στα Κέντρα Υγείας – Σε κινητοποιήσεις οι εργαζόμενοι

Νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Κωνσταντίνος Τασούλας με 160 ψήφους - Στις 13 Μαρτίου η ορκωμοσία του