Ξεχασμένη τραγωδία στον Όλυμπο με 6 νεκρούς ορειβάτες - Βετεράνος ρεπόρτερ που κινδύνεψε τότε, θυμάται

Ο Όλυμπος είναι τραχύ και δύσκολο βουνό, λένε αυτοί που ξέρουν. Μια τραγωδία με έξι νεκρούς διαδραματίστηκε το 1976 κι’ ένας- βετεράνος πια- δημοσιογράφος ανέβηκε με κίνδυνο της ζωής του για την «είδηση» στο Βουνό των Θεών!

Ήταν 8 του Δεκέμβρη, όταν χτύπησε το τηλέφωνο· στην άλλη άκρη της γραμμής ήταν ο Κώστας Παπαπέτρου· Δημοσιογράφος με κεφαλαίο το «δ», που το να τον αποκαλέσεις συνάδελφο, ακόπιαστα προσθέτεις ειδικό βάρος και εύσημα στα επαγγελματικά πεπραγμένα σου…

Ο Κώστας Παπαπέτρου, πολυγραφότατος ρεπόρτερ με πολύχρονη θητεία στον Τύπο αλλά και στην Τηλεόραση διαθέτει μια παχιά στρώση δημοσιογραφικού αισθητηρίου που ο χρόνος δεν κατάφερε να διαπεράσει…

«Γράφετε για την αποφράδα ημέρα της 8ης Δεκεμβρίου στο σάιτ…» μας είπε «… για το ναυάγιο του Ηράκλειον, το αεροπορικό δυστύχημα της Κερατέας. Να σας θυμίσω κι εγώ μια συμφορά που άρχισε τέτοιες μέρες και που τέλειωσε με θρήνο και σπαραγμό, την τραγωδία με τους έξι νεκρούς ορειβάτες στον Όλυμπο το 1976».

Δεν είπαμε πολλά με τον παλιό καλό φίλο και συγκάτοικο στα Γραφεία της Χρήστου Λαδά 3 στα «ΝΕΑ»… Άλλωστε τι να πεις για ένα θέμα που θα το έχει (σίγουρα...) το διαδίκτυο με την παραμικρή λεπτομέρεια. Υποσχεθήκαμε να το αναζητήσουμε και να προσθέσουμε στις τραγικές ώρες της 8ης Δεκεμβρίου ακόμα μία, αλλά… Αλλά όσο κι αν πλοηγήσαμε στον ασύνορο ωκεανό του internet, θέμα με έξι νεκρούς στον Όλυμπο δεν ανακαλύψαμε!

Καταχωρημένο το δυστύχημα... στα ψιλά

Σε εξειδικευμένο σάιτ για τα ορειβατικά διαβάζουμε: «Έξι ορειβάτες χάθηκαν τον Δεκέμβρη του 1976 από χιονοστιβάδα ενώ διαπερνούσαν τη χιονισμένη διαδρομή. Πρόκειται για το πιο πολύνεκρο ορειβατικό δυστύχημα στον Όλυμπο. Στις 5 Δεκεμβρίου του 1976 οι ορειβάτες, μέλη του ΣΕΟ Θεσσαλονίκης Βικτώρια Μπαρτζιλάι, Κυριακή Λαζαρίδου, Δημήτρης Καστανιώτης και τα μέλη του ΕΟΣ Καβάλας Στέργιος Χατζηγεωργίου, Πασχάλης Τυρνινής και Παναγιώτης Παπαδόπουλος ξεκίνησαν από το καταφύγιο “Σπήλιος Αγαπητός” για το καταφύγιο “Γιώσος Αποστολίδης”. Ενώ τραβέρσαραν τα ζωνάρια κάτω από την ανατολική βάση του Στεφανιού, μια χιονοστιβάδα τους παρέσυρε και τους έθαψε ζωντανούς, όλους». Αυτά και τίποτα περισσότερο. Οι λεπτομέρειες… θαμμένες στο χιόνι και σβησμένες πια από των καιρών τα δρολάπια. Κι αναζητώντας με φράση-κλειδί: «η μεγαλύτερη ορειβατική τραγωδία στον Όλυμπο», στις οθόνες εμφανίζεται το δυστύχημα με τους τρεις νεκρούς το 1979. Ε, το διαδίκτυο εζυγίσθη, εμετρήθη και ευρέθη ελλιποβαρές…

Η μεγαλύτερη τραγωδία στις πλαγιές του Ολύμπου, λοιπόν, διαδραματίστηκε τον Δεκέμβριο του 1976 και ο Κώστας Παπαπέτρου ήταν ο μοναδικός δημοσιογράφος, που έχοντας πλάι του συνοδοιπόρο και συνεργάτη τον αείμνηστο φωτορεπόρτερ Νίκο Φλώρο, σκαρφάλωσαν στον Όλυμπο για να θέσουν τον δημοσιογραφικό τους δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων.
Το ρεπορτάζ του Κώστα Παπαπέτρου και οι φωτογραφίες του Νίκου Φλώρου δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Ταχυδρόμος (του ΔΟΛ) στις 16 Δεκεμβρίου του 1976 υπό τον τίτλο: «Παγιδευμένοι στον Όλυμπο – Μαζί με τα θύματα».

Και για να λέμε τα θετικά του internet: βρήκαμε το τεύχος να πωλείται από ιδιώτη στο διαδίκτυο από όπου αντλήσαμε τις φωτογραφίες και με την αρωγή της Εθνικής Βιβλιοθήκης ανακτήσαμε το ρεπορτάζ, το οποίο αποσπασματικά δημοσιεύουμε.

Συντροφιά με τέσσερα πτώματα

Το «lead» του ενδιαφέροντος κειμένου γράφει: «Ο Κώστας Παπαπέτρου, είναι ο μόνος δημοσιογράφος που ανέβηκε στις απρόσιτες βουνοκορφές, όπου χάθηκαν οι έξη τραγικοί ορειβάτες. Και έμεινε, μαζί με 22 άλλους, της ομάδας μεταφοράς των νεκρών, τέσσερις μέρες αποκλεισμένος στον “Θρόνο του Δία”. Μια πραγματική Οδύσσεια, μέσα στις χαράδρες, τα χιόνια ακόμα το κρύο…».

Ο Κώστας Παπαπέτρου και οι υπόλοιποι σύντροφοί του βρέθηκαν αποκλεισμένοι σ’ ένα παγερό σαν ατσάλι ορεινό καταφύγιο με τον άνεμο των νεκρών, που έστεκαν παγωμένοι απ’ έξω, να μπαίνει από τα παράθυρα και να χαρακώνει τους ασβεστωμένους τοίχους με την εκείνη τη βαριά απουσία και την απόγνωση, που μόνο οι πεθαμένοι μπορούν να κάνουν τους ζωντανούς να νοιώσουν…

Και η διήγηση αρχινά: «Τέσσερις μέρες αποκλεισμένος με άλλους 22 στον παγωμένο Θρόνο του Δία, αιχμάλωτος της οργής του και με συντροφιά τέσσερα πτώματα. Από μια αποκοτιά μου, έτυχε να είμαι ο μόνος δημοσιογράφος μέσα σ αυτή την εθελοντική ανομοιοειδή ομάδα που ξεκίνησε από το Λιτόχωρο με στόχο τις απρόσιτες κορφές του Βουνού των Θεών. Όμως πριν ολοκληρωθεί το έργο της μεταφοράς άρχιζε η δική μας Οδύσσεια μέσα σε μια φοβερή χιονοθύελλα. Από τούτη την αποστολή γύρισα με δυο εμπειρίες. Η μία ήταν αυτή καθ’ αυτή η περιπέτεια. Η άλλη, το πόσο δύσκολο είναι να γράψει κάποιος δημοσιογράφος την αλήθεια, όταν πρέπει να τη γράψει και δεν τη γνωρίζει.

»Το τραγικό μαντάτο είχαν φέρει έπειτα από οκτάωρη πορεία μέσα από απροσπέλαστες χιονισμένες χαράδρες του Ολύμπου μέχρι το Λιτόχωρο, τρεις από τους πέντε ορειβάτες που αναζητούσαν τους συντρόφους τους. Από νωρίς το πρωί μπήκε σε εφαρμογή το σχέδιο μεταφοράς των νεκρών. Έξι πτώματα έπρεπε να μεταφερθούν από τη χαράδρα στη βάση του Στεφανιού μέχρι την Κοιλάδα των Μουσών για να τα παραλάβουν τα ελικόπτερα. Στην περιοχή επιχειρούσαν ομάδα Λόχου Ορεινών Καταδρομών και πέντε ορειβάτες , οι δύο από εκείνους που είχαν βρει τα πτώματα και είχαν παραμείνει στο καταφύγιο “Γιώσος Αποστολίδης” σε υψόμετρο 2.760 μέτρα. Την επιχείρηση είχε αναλάβει η Α’ Διοίκηση Μάχης Λιτοχώρου. Το ελικόπτερο μας άφησε στην Κοιλάδα των Μουσών. Τέσσερις νεκροί βρίσκονταν στο βάθος της χαράδρας.

»Αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τη χιονισμένη πλαγιά μέχρι το καταφύγιο “Βασιλεύς Παύλος” όπου υπήρχε ασύρματος στρατιωτικός. Από εκεί διακρίνονταν στο βάθος οι στρατιώτες που μετέφεραν τις σορούς μέσα στην ομίχλη. Νύχτωσε όταν άρχισε να τελειώνει η μεταφορά των νεκρών. Έπειτα από σύσκεψη αποφασίσαμε με τον Νίκο Φλώρο και τον Αλέκο Τσολκατσώφ, έμπειρο ορειβάτη, να διανυκτερεύσουμε στο καταφύγιο “Γιώσος Αποστολίδης” ένα χιλιόμετρο μακριά. Έπειτα από μια ώρα επίπονης προσπάθειας μέσα στο χιόνι φθάσαμε. Ο Νίκος Φλώρος δεν φορούσε ειδικά άρβυλα και κινδύνευε συνεχώς να σωριαστεί στις χαράδρες. Επικρατούσε δυνατός βοριάς και η θερμοκρασία ήταν στους μείον 7°C!».

Σιγά σιγά κατέφθασαν στο καταφύγιο κι άλλοι ορειβάτες και στρατιώτες που είχαν αποκλειστεί από την κακοκαιρία που μαινόταν στις χαράδρες του Ολύμπου. Και τότε κατάλαβαν όλοι ότι δεν υπήρχαν αρκετά τρόφιμα και νερό για να κρατήσουν όρθιους τους κυνηγημένους από τη θεομηνία!

Μόνη ελπίδα ο ασύρματος

Γράφει ο Κώστας Παπαπέτρου: «Κάποτε ήρθαν και οι τελευταίοι από το άλλο καταφύγιο. Ένας υπολοχαγός ο Κώστας Ζολώτας, γνωστός οδηγός του Ολύμπου και τρεις ορειβάτες από την Αθήνα που έφθασαν εδώ πάνω μέσα στη νύχτα. Ο ένας από αυτούς είχε έρθει από την Τασκένδη. Πρώτη δουλειά ήταν να μετρηθούμε και ύστερα βλέπουμε για τα υπόλοιπα. Σύνολο 23. Από εδώ και πέρα όλες οι συζητήσεις αφορούν τα τρόφιμα που έχουμε και πως θα μπορέσουμε να κατεβούμε, αν οι κακοκαιρίας συνεχιστεί. Μόνη ελπίδα ο ασύρματος που μας φέρνει σε επικοινωνία με το Λιτόχωρο. Ο ταγματάρχης υποσχέθηκε πως στις 7 και 30 θα έχει πάλι επαφή. Όλη νύχτα χιόνιζε. Το ύψος του χιονιού, μαζί με το παλιό, έχει περάσει, σε πολλά σημεία ακόμα τα δυο μέτρα. Στις χαράδρες και στα κοιλώματα ξεπερνάει τα 4 μέτρα. Το θερμόμετρο λέει μείον 8°C και ο αέρας δεν λέει να σταματήσει. Στις 07:30 είχαμε επαφή με τον ασύρματο, αλλά δεν πολυακουγόταν και τα νέα δεν ήταν πολύ ευχάριστα. Ο ταγματάρχης ζήτησε πάλι επαφή στις 09:00. Ξαφνικά ο καιρός αρχίζει να βελτιώνεται.

Ο πρόεδρος του ΣΕΟ Θεσσαλονίκης Νικόλαος Παπαδόπουλος σχολιάζε τα του δυστυχήματος: “Δεν έπρεπε να τους αφήσουμε. Τους περιμέναμε να γυρίσουν τη Δευτέρα, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, αλλά…”. Έξω κείτονται πτώματα και ο καιρός αγρίευε. Ο Νίκος Φλώρος αναζητούσε τρόπο να μάθει για το ντέρμπι Ολυμπιακού Παναθηναϊκού που γινόταν στο Φάληρο· μάταια.
»Είναι 13 Δεκεμβρίου και η θερμοκρασία έχει φτάσει τους μείον 22°C. “Ο Όλυμπος έχει το δικό του μετεωρολογικό δελτίο” έλεγε ο Κώστας ο Ζολώτας. Σε λιγότερο από ένα τέταρτο είχε αρχίσει πάλι να χιονίζει. Μαζευτήκαμε γύρω από το τζάκι και περιμέναμε τα νέα από τον ασύρματο. Ο ταγματάρχης μας είπε πως ομάδα ορειβατών είναι έτοιμη στο Λιτόχωρο να ξεκινήσει για βοήθεια, γιατί τα ελικόπτερα είναι αδύνατο να σηκωθούν. Αμέσως μετά το φαγητό θα ξεκινούσαν όλοι να μεταφέρουν τα τέσσερα πτώματα χαμηλότερα, μέχρι το πέρασμα “Γιόσου Αποστολίδη”.

»Αύριο, έστω και αν ο καιρός δεν είναι καλός, θα ξεκινήσουμε για το Λιτόχωρο. Θα ζητήσουμε, λέει, με τον ασύρματο και βοήθεια από το Λιτόχωρο ώστε οι δυο ομάδες να συναντηθούμε στο μονοπάτι της Σπηλιάς του Ιθακήσιου. Αν δεν προλάβουμε, αύριο, θα κοιμηθούμε το βράδυ στη Σπηλιά. Η λύση του ελικοπτέρου έχει αποκλειστεί. Το φρέσκο χιόνι έχει ξεπεράσει τους 50 πόντους και είναι αδύνατον να κατέβει, έστω και αν ο καιρός βελτιωθεί. Παρά τις αντιρρήσεις, τελικά, όλοι συμφωνούν. Εγώ και ο Νίκος, οπωσδήποτε, είμαστε εμπόδια, αφού ούτε εφόδια έχουμε ούτε κατέχουμε από ορειβασία. Μας λένε πως αν ακολουθήσουμε το δρομολόγιο από το Πέρασμα Γιόσου – Γκαβό - Γουμάροστανο θα πέσουμε στο μονοπάτι που ενώνει τη Σπηλιά Ιθακήσιου με τα Καγκέλια προς το καταφύγιο “Σπήλιος Αγαπητός”. Από κει θα κατέβουμε στα Πριόνια και έπειτα ο δρόμος είναι καλός.

Ο δρόμος προς τη σωτηρία

13 Δεκεμβρίου: σωθήκαμε! Ο ταγματάρχης μας είπε ότι να ετοιμαστούμε. Στις 08:45, ελικόπτερα θα σηκωθούν από τον Βόλο. Τα παιδιά φέρνουν τα πτώματα στο ελικοδρόμιο. Αφήσαμε το καταφύγιο και φύγαμε αμίλητοι στις 09:15, δύο ελικόπτερα φάνηκαν από τα Ζωνάρια. Ένα για την ομάδα ένα για τα πτώματα. Στις 10:30 πατήσαμε το πόδι μας στο Λιτόχωρο. Γελούσαμε. Είχαμε σωθεί. Ας μου το συγχωρήσουν τα παιδιά αλλά έτσι είναι, τελικά σωθήκαμε. Είχαμε σταθεί τυχεροί!»…

Ο Κώστας Παπαπέτρου θυμόταν, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, κάποια γεγονότα που δεν είχε γράψει στον «Ταχυδρόμο». Για τη σορό της κοπέλας που κουβάλησε ο ίδιος κρατώντας την σαν κατεψυγμένο σφαχτάρι, για τους συναδέλφους του στην Αθήνα που τον λοιδορούσαν: «πήγε να κάνει ρεπορτάζ και χάθηκε στο χιόνι…». Για τη μάνα του με τη μέλλουσα σύζυγό του την Αρετή, που περίμεναν με αγωνία μια είδηση, ένα τηλεφώνημα για την τύχη του δικού τους ανθρώπου, του δημοσιογράφου. Για τον γάμο που είχε προγραμματίσει τον Γενάρη και πολλοί φίλοι και συνάδελφοι πρόβλεπαν «κηδεία»…

Κι' ο Παπαπέτρου έφυγε από τον τόπο του θανατικού, και για χρόνια μετά τον ξύπναγε κάθιδρος στον ύπνο του από την ερημιά του χιονιού που έσπαγε κομμάτι κομμάτι σαν τα σχοινιά των νεκρών ορειβατών, που κείτονταν πάνω του. Και δεν ξέχασε μέχρι σήμερα το άψυχο κορμί που πήρε παραμάσχαλα και την προσμονή του να γυρίσει στη θέρμη του σπιτιού του, να βρει ζεστό νερό να μουσκέψει τις αναμνήσεις του…