Τα Τέμπη ως συμβολισμός της παραπαίουσας σύγχρονης Ελλάδας

Τα Τέμπη έχουν πάψει, πλέον, να ανήκουν στον εαυτό τους. Έσπασαν το φράγμα ενός δραματικού περιστατικού, ξεπέρασαν τα όρια μιας τραγωδίας, και σήμερα αντανακλούν το πρόσωπο της μοντέρνας Ελλάδας. Μιας μοντέρνας Ελλάδας, που, όμως, δεν είναι σύγχρονη, αλλά έχει μείνει πολύ πίσω: στην φθορά και στην διαφθορά. Και ξεπέρασαν τα όρια μιας τραγωδίας, υπό την έννοια ότι η αρχαία τραγωδία, το επιγέννημα της διανόησης των αρχαίων Ελλήνων, είχε ένα αδιαπραγμάτευτο χαρακτηριστικό, το οποίο ωστόσο απουσιάζει από την τραγωδία στα Τέμπη: την κάθαρση. 

Στη «σύγχρονη» Ελλάδα, αντίθετα με το αρχαίο δράμα, δεν υπάρχει λύτρωση, δεν υπάρχει εξιλέωση. Δεν εξαγνίζονται οι υπεύθυνοι, με την τιμωρία. Δεν ξεριζώνουν τα μάτια τους, όπως ο Οιδίποδας, για να πληρώσουν το τίμημα των άδικων πράξεών τους. Δεν βυθίζονται στα Τάρταρα και δεν τους καταδιώκουν οι επώδυνες Ερινύες. Δεν αναγνωρίζουν το λάθος, παρότι αυτό αποκαλύπτει το πόσο η χώρα απέχει από τα σύγχρονα ευνομούμενα κράτη. Αντίθετα, χωρίς αιδώ, αποσιωπούν την αλήθεια, αποποιούνται τις ευθύνες, ενοχοποιώντας ακόμη και τον αέρα που περνάει, αλλά όχι τους ίδιους. Και συγκαλύπτουν. 

Το ρήμα «συγκαλύπτω» (συν + καλύπτω) σημαίνει σκεπάζω κάτι εξ ολοκλήρου, (μεταφορικά) κρατάω κάτι κρυφό, αποκρύπτω (ένοχη ή παράνομη πράξη). Σημαίνει, δηλαδή, κρύβω την βρώμικη δουλειά ώστε να συνεχίσουμε να την έχουμε. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο εμπλέκεται η ταυτότητα της σύγχρονης Ελλάδας, καθώς αναδεικνύεται η συγκάλυψη ως παγιωμένη νοοτροπία, που θα πρέπει όμως οπωσδήποτε να αλλάξει. Αλλιώς θα συμπαρασύρει μαζί της την ίδια τη χώρα.

Οι έννοιες «απόδοση δικαιοσύνης», «ασφάλεια του πολίτη», συνιστούν υποτυπώδεις όρους για τη λειτουργία των θεσμών

Οι έννοιες «υπεύθυνο κράτος», «απόδοση δικαιοσύνης», «ασφάλεια του πολίτη», συνιστούν υποτυπώδεις όρους για τη λειτουργία των θεσμών, ή μήπως όχι; Η νομοθεσία, η εφαρμογή της και ο έλεγχός της, συνιστούν τα τρία στάδια του δημόσιου status, ή μήπως όχι; Η ανθρώπινη ζωή οφείλει να τίθεται ως προτεραιότητα υπό την προστασία της πολιτείας; Ή όλα τα παραπάνω είναι απροσδιόριστες συνθήκες, λέξεις χωρίς νόημα, και το μόνο που αξίζει είναι η κυριαρχία των μηχανισμών επί του ανθρώπου και το παραγόμενο από αυτήν κέρδος; Με άλλα λόγια, το ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει στην πράξη μια πολιτεία, είναι: «Άνθρωπος ή όφελος»; Αν επιλέξει το πρώτο, τότε πολιτικά η προτεραιότητά του είναι το οργανωμένο σύνολο ανθρώπων (ο λαός), όπερ έδει δείξαι. Αν, όμως, επιλέξει το δεύτερο, τότε η προτεραιότητά του είναι το «κράτος εν κράτει» (δηλ. κομματική ομάδα που έχει αποκτήσει προνόμια και συμπεριφέρεται σαν αυτόνομη εξουσία που καταπατά τους άλλους και τα ανθρώπινα δικαιώματα).

Αν δεν υπήρχαν οι τραγικοί γονείς η υπόθεση θα είχε θαφτεί

Ως προς το τραγικό περιστατικό των Τεμπών, οι επίσημη κυβερνητική στάση είναι πρόκληση, ανουσιότητα, απαξίωση και υποβάθμιση. Κυρίως, όμως, είναι «ανευθυνότης». Αντί με κάποιον υποτυπώδη - έστω - σεβασμό να αναλάβει η κυβέρνηση την εξακρίβωση των στοιχείων, αντίθετα υπήρξε αδιανόητη συγκάλυψη. Όλα όσα ακολούθησαν το δυστύχημα είναι, μέχρι και σήμερα, πνιγμένα στα μπάζα, τα ψέματα, τις αντιφάσεις, τις αλληλοδιαψεύσεις. Αν δεν υπήρχαν οι τραγικοί γονείς να αναδείξουν τα τερατώδη ψεύδη, αυτή η ιστορία θα ήταν απλά ένα δυστύχημα και θα είχε θαφτεί.  

Αν όμως είχε αναλάβει τότε, δύο χρόνια πριν, η κυβέρνηση την ευθύνη της γι’ αυτό που συνέβη, σίγουρα θα ήταν καλύτερα για εκείνην. Αν είχε τιμωρήσει, διώξει, φυλακίσει κάποιον από τους πολιτικά υπεύθυνους, ο κόσμος θα ένιωθε μια ανακούφιση, μια δικαίωση. Αντίθετα, η κυβέρνηση, μη θέλοντας να χάσει το παραμικρό απ’ την πλευρά της, επέλεξε το κρυφτούλι, την παραποίηση των γεγονότων, την διαστρέβλωση, την βαρβαρότητα. Και, πέραν αυτού, επέλεξε την επιβράβευση των «συγκεκαλυψάντων»! 

Αν είχε επιδείξει κάποια ευαισθησία η κυβέρνηση, ή αν είχε πάρει πρωτοβουλίες για την βελτίωση των σχετικών υποδομών, θα είχε σήμερα δημιουργήσει τουλάχιστον την ελπίδα ότι ο θάνατος εκείνων των παιδιών δεν ήταν απλά μοιραίος. Έτσι ο κόσμος θα διατηρούσε μια ψευδαίσθηση, ότι ο θάνατός τους κάπως υπέδειξε αναγκαίες λύσεις για τους υπόλοιπους και ότι ανέδειξε τους ενόχους. Δεν μπορεί να μην έχουν βρεθεί οι υπαίτιοι και τα ακριβή αίτια, και να μην έχει τιμωρηθεί κανείς για ένα τόσο πολύπλοκο δυστύχημα. Δύο χρόνια, όμως, μετέπειτα η κυβέρνηση περί άλλων τυρβάζει. Επιπλέον, έχει εξαπολύσει ύβρεις κατά των γονέων που θρηνούν με πόνο για τα παιδιά τους. Και τα πρόθυμα «τρολάκια», αναπαρήγαγαν τις συκοφαντίες, για να κερδίσουν κάποιους πόντους στα σκαλοπάτια της εξουσίας. 

Δεν είναι ένα απλό δυστύχημα 

Το γεγονός των Τεμπών δεν είναι, όμως, απλά ένα δυστύχημα. Δεν είναι ένα περιστατικό ομαδικού θανάτου. Τα οστά των παιδιών, που είναι διασκορπισμένα ή ανακατεμένα με τα μπάζα συγκάλυψης, συνιστούν ένα πανελλήνιο μνημείο, και έχουν σπείρει ζωντανά αιτήματα: ο τόπος εκεί να αποτελέσει τον ομαδικό τάφο αυτής της παρωχημένης χώρας. Να αποδοθεί ευθύνη. Να γίνουν ουσιαστικές κινήσεις προς τον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και προς την διασφάλιση της ζωής. Αλλιώς, με μαθηματική ακρίβεια, οδηγείται η χώρα στην παρακμή και τον μαρασμό. Αν συνεχίσουμε όλοι να κάνουμε πως δεν βλέπουμε, και να αδιαφορούμε για όσα ακούμε, η χώρα θα μας παρασύρει στον χαμό της. 

Η χθεσινή μεγαλειώδης συγκέντρωση για το έγκλημα των Τεμπών ήταν συσπειρωμένη και συσπειρωτική, κι ανέδειξε στοιχεία που οφείλει σύμπασα η πολιτική σκηνή να αποκωδικοποιήσει. Τα Τέμπη δεν συμβολίζουν πια μόνο τον εαυτό τους, και δεν ανήκουν μόνο στους γονείς που έχασαν τόσο σπαραχτικά τα παιδιά τους. Ανήκουν σε όλους. Ο καθένας μας έχει ένα συναισθηματικό κομμάτι του εαυτού του, που έχει ταφεί στα Τέμπη μαζί με τις αστοχίες, την ακαταλληλότητα και την ανεπάρκεια του κράτους. Είναι μια Ελλάδα που δεν είναι αντάξια του αποτυπώματος που έχει αυτή αφήσει στον πολιτισμό και την ιστορία.  

Να σώσει τα προσχήματα η κυβέρνηση αναλαμβάνοντας την ενοχή 

Το χειρότερο, ίσως, που προξένησαν οι χειρισμοί του επίσημου κράτους στα Τέμπη, είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών προς την πολιτική και τους θεσμούς. Όχι, ότι δεν υπήρχαν σχετικά προηγούμενα. Τα Τέμπη, όμως, με τον κυνικό ανορθολογισμό στους κυβερνητικούς χειρισμούς, έσπασε και την τελευταία γέφυρα. Ο κομματικός έλεγχος και οι ωμές παρεμβάσεις στη λειτουργία των θεσμών, η έλλειψη σεβασμού προς τον νεκρό και τη σορό του, η γύμνια του αναποτελεσματικού κράτους, τα κρυφά και παράνομα συμφέροντα, εξανέμισαν την εμπιστοσύνη που θα έπρεπε να διέπει τις σχέσεις κράτους - πολίτη. Ήταν, ουσιαστικά μια  μορφή σκύλευσης, μια βεβήλωση των νεκρών - που στην πλειοψηφία τους ήταν και νεαρά αγόρια και κορίτσια. Θα μπορούσε η κυβέρνηση να σώσει τουλάχιστον μετέπειτα τα προσχήματα, αναλαμβάνοντας την ενοχή. Για την αποσόβηση, όμως των κομματικών της ευθυνών, επέλεξε τον δρόμο της αλλοίωσης των συνειδήσεων, και τον αποπροσανατολισμό σε επίπεδο ηθικών προτύπων και συμπεριφορών. Αλλά έχασε. 

Αυτό, μεταξύ άλλων, συσπείρωσε τόσο δυναμικά τον κόσμο στα σημεία των συγκεντρώσεων. Ως οργή και ως διαμαρτυρία, φώναζε ότι στέρεψε το οξυγόνο της αλήθειας. Και έδωσε την υπόσχεση, πρωτίστως, ότι θα επιδιώξει να ξεσκεπαστεί επιτέλους η αλήθεια, αλλιώς αυτό το έγκλημα δεν θα εξιλεωθεί. Κι ότι η Ελλάδα οφείλει να κάνει συγκεκριμένα ποιοτικά βήματα, για να θέσει την αξία του ανθρώπου στο κέντρο, να ανακτήσει ο κόσμος την χαμένη εμπιστοσύνη στην λειτουργία των θεσμών, να αποδιώξει την όποια διεφθαρμένη άσκηση της πολιτικής αναχαιτίζει το μέλλον της, και να διασώσει τη συνέχειά της. 

Διαβάστε ακόμη

Αναπάντητα ερωτήματα για βίντεο που χάθηκαν και εγκληματικές παραλείψεις για την τραγωδία στα Τέμπη - Το πόρισμα του ΕΜΠ μπορεί να φέρει νέα έρευνα και νέες διώξεις

ΗΠΑ: Στον «αέρα» το κοινωνικό κράτος - Ο Τραμπ «παγώνει» επιχορηγήσεις και δάνεια

Ο Μακρόν ανακοίνωσε την αύξηση των τιμών των εισιτηρίων στο Λούβρο – Έξτρα χρέωση για την Τζοκόντα

Αρνητικά τα ποσοστά αποταμίευσης στην Ελλάδα - Τεράστιο χάσμα με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ