Μια έκρηξη στην αγορά του Σαράγεβο προκαλεί τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 28 Αυγούστου του 1995, όταν έπεσε ένας όλμος στην αγορά του Σαράγεβο. Το ΝΑΤΟ δεν θα περιμένει περισσότερο· είναι η σειρά του να βομβαρδίσει.

Σαράγεβο, η «καταραμένη» πόλη της Ευρώπης: Στο Σαράγεβο άναψε το φυτίλι του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ένας φανατικός Σερβοβόσνιος δολοφόνησε τον Αρχιδούκα Φερδινάνδο, το Σαράγεβο ήταν το επίκεντρο των εξελίξεων του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας· κι ας μην ανατρέξουμε πιο πίσω κι ας σταθούμε μοναχά στα γεγονότα του 20ου αιώνα.

Στις 28 Αυγούστου του 1995, πέφτει ένας όλμος στην αγορά του Σαράγεβο σκοτώνοντας 38 ανθρώπους. Οι Σερβοβόσνιοι αρνήθηκαν ότι εκείνοι είχαν εκτοξεύσει το βλήμα, όμως ουδείς τους πίστεψε – ίσως γιατί έπρεπε να μην τους πιστέψει – με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία.

Η πολιορκία της πόλης

Η ιστορία είχε αρχίσει να απλώνει το σκοτεινό της πέπλο πάνω από την πόλη από το 1992. Στις 6 Απριλίου 1992, το Σαράγεβο περικυκλώθηκε από τον Γιουγκοσλαβικό Εθνικό Στρατό και ακολούθησε το νεοσύστατο Σερβο-βοσνιακό στρατό, με την αρωγή σέρβων παραστρατιωτικών.
Όταν η Βοσνία - Ερζεγοβίνη ανακήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Γιουγκοσλαβία και πέτυχε την αναγνώριση των Ηνωμένων Εθνών, οι Σέρβοι ηγέτες ανακήρυξαν ένα νέο σερβικό εθνικό κράτος τη Σερβική Δημοκρατία, που αποσχίσθηκε από το έδαφος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

Ο Σερβικός Στρατός περικύκλωσε το Σαράγεβο με περίπου 18.000 άνδρες που σφυροκωπούσαν την πόλη ανελέητα. Από τις 2 Μαΐου του 1992 οι Σέρβοι απέκλεισαν το Σαράγεβο.

Ήταν 28 Αυγούστου του 1995. Είχαν περάσει σχεδόν τρία χρόνια πολιορκίας και λίγες μόνο μέρες μετά την απεχθή σφαγή της Σρεμπρένιτσα, όταν ακούστηκε εκκωφαντική έκρηξη στην αγορά του Σαράγεβο. Αν και δεν έχει διακριβωθεί στο ποιος προκάλεσε την έκρηξη - η κάθε πλευρά κατηγόρησε την άλλη - ο ΟΗΕ απέδωσε τις ευθύνες στον σερβοβοσνιακό στρατό που πολιορκούσε την πόλη. Όταν οι Σέρβοι αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με το τελεσίγραφο του ΟΗΕ για παράδοση, το ΝΑΤΟ, συμμαχώντας με βοσνιακές και κροατικές δυνάμεις, βομβάρδισε επί τρεις εβδομάδες τις σερβοβοσνιακές θέσεις, και προχώρησε σε χερσαία επίθεση. Το γεγονός αυτό άνοιξε το δρόμο στους Βόσνιους να αντεπιτεθούν. Οι Σέρβοι υποχώρησαν και δύο μήνες μετά, οι δύο πλευρές υπέγραψαν την παύση της πολιορκίας.
Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Σαράγεβο 11.541 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων πάνω από 1.500 παιδιών. Επιπλέον 56.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων περίπου 15.000 παιδιών.
Στη διάρκεια του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας διαπράχθηκαν εγκλήματα που είχε να ζήσει η Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκειά του πολέμου σκοτώθηκαν 278.000 άνθρωποι, ενώ εγκατέλειψαν τα σπίτι ατους 1.370.000 κάτοικοι.