Απαγορεύσεις στην Ελλάδα: Από τη «φούστα» του Πάγκαλου στον αντικαπνιστικό νόμο

Ο πρόσφατος αντικαπνιστικός νόμος, οι επιπτώσεις του και η συζήτηση γύρω από αυτόν μας έφεραν στον νου και άλλες απαγορεύσεις που διά νόμων εφαρμόστηκαν στον τόπο μας και έκαναν αίσθηση διχάζοντας (τι περίεργο για τον Έλληνα…) την κοινή γνώμη

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά ┋

Το ’χουμε στο DNA μας ως λαός, εύκολα επικεντρωνόμαστε σε ενέργειες που τείνουν να στρέψουν την προσοχή μας προς άλλη κατεύθυνση από τη σοβαρή… Η λέξη που αποδίδει τις ενέργειες αυτές λέγεται «αντιπερισπασμός». Και από παγίδες αντιπερισπασμών στον τόπο μας αμέτρητες!

Τώρα, αντιπερισπασμός ή όχι, τις τελευταίες εβδομάδες ο αντικαπνιστικός νόμος και η επιβολή του (και) από τον λαό μέσω της γραμμής 1142 μας έχουν κάνει να ξεχάσουμε το «μεταναστευτικό», που τείνει να γίνει βραχνάς, το «οικονομικό» χάλι μας, το «ασφαλιστικό», τα θέματα υγείας και τόσα άλλα προβλήματα, που παραμερίζουν για να ακουστούν οι απόψεις καπνιστών, αντικαπνιστών, ταβερνιάρηδων και επιχειρηματιών νυχτερινών κέντρων που αδυνατούν να «κρατήσουν» τους παθιασμένους θεριακλήδες.

Επίσης, διχασμός ενέσκηψε για το αν είναι «ρουφιάνος» ή όχι ο πολίτης που διά του 1142 καταγγέλλει τους αμετανόητους παρανομούντες. Η Ιστορία θα κρίνει…

Κάπου εκεί θυμηθήκαμε και άλλες απαγορεύσεις που διά νόμων εφαρμόστηκαν στον τόπο μας και έκαναν αίσθηση, διχάζοντας (τι περίεργο για τον Έλληνα…) την κοινή γνώμη.

Την εποχή του Πάγκαλου…

Τον Μάιο του 1925, η Ελλάδα μετρά ακόμα ανοιχτές πληγές και πρόσφυγες από τη Μικρασία, που την έχουν κατακλύσει. Τότε ακριβώς εκδίδεται η διάταξη από το καθεστώς της δικτατορικής κυβέρνησης Παγκάλου που απαγόρευε στις γυναίκες να φορούν δημοσίως κοντές φούστες!

Η διάταξη όριζε τους 30 πόντους από το έδαφος ως επιτρεπτό όριο για να επιδεικνύεται γυμνή η γάμπα! Η παρανομούσα γυνή που θα έπεφτε στην προσοχή των οργάνων της τάξης (να σημειώσουμε πως ήταν εφοδιασμένα με μεζούρα για να μετρούν την απόσταση φούστας-εδάφους!) οδηγείτο στο δικαστήριο για τα περαιτέρω…

Ο Πάγκαλος, λέγεται, έφτασε σ’ αυτή την αστεία διάταξη μετά την επίσκεψη της συζύγου του, Αριάδνης Σαχτούρη, στο γραφείο του, όπου μια γραμματέας φορούσε κοντή φούστα. Η οργισμένη κυρία Παγκάλου οδήγησε τον σύζυγό της, προκειμένου να μην υποστεί την κρεβατομουρμούρα, στην επιβολή της… ιστορικής -κατά τ' άλλα- απόφασης.

Η πρώτη γυναίκα που συνελήφθη ήταν η Κατίνα Βογιατζή, της οποίας η φούστα απείχε 38 αντί 30 εκατοστά από το έδαφος! Οι κοπτοραπτούδες, λοιπόν, έπιασαν δουλειά και τα όργανα της τάξης άφησαν τα πιστόλια και πήραν τις μεζούρες… Α, και ο λαός ασχολήθηκε με τις γυναικείες γάμπες, βάζοντας στην άκρη την πείνα και τη δυστυχία του… Χρόνια μετά, ο Γιώργος Μητσάκης εμπνεύστηκε από την «Εποχή του Πάγκαλου» και μας παρέδωσε ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του.

Κλάψτε, μάγκες μου, απόψε…

Οι αμανέδες στην Τουρκία απαγορεύτηκαν από τον Κεμάλ, γιατί ήταν, λέει, ελληνικής καταγωγής. Την ίδια εποχή, στην Ελλάδα οι αμανέδες ενοχοποιούνται για την «τουρκική καταγωγή» τους! Άντε βρες άκρη. Η δικτατορία Μεταξά, όμως, βάζει τα πράγματα στη θέση τους και η υπόθεση τελειώνει μ’ έναν νόμο: απαγορεύεται το ρεμπέτικο τραγούδι· διώκονται (εκτός από τους κομμουνιστές) και οι ρεμπέτες στους οποίους απαγορεύτηκε να παίζουν. Έκλεισαν οι τεκέδες, οι ταβέρνες που φιλοξενούσαν λαϊκούς βάρδους και ρεμπέτικες κομπανίες.

Ο Βαμβακάρης «κρεμάει» το μπουζούκι του και στην αυτοβιογραφία του καταθέτει: «Ό,τι έλεγε ο Μεταξάς έπρεπε να γίνει. Εσταμάτησα. Έγραφα εκείνα που έπρεπε να γράψω».

Η αιτία του διωγμού του ρεμπέτικου τραγουδιού βρίσκεται στην ενόχληση από τους ανατολίτικους ήχους που δεν τους ανέχονταν τα αφτιά των ευρωπαϊστών κυβερνόντων, αλλά κυρίως έφερναν στο νου του λαού τη Μικρασιατική Καταστροφή, που ακόμα πονούσε.

Η λογοκρισία και ο εξορισμός στα λαϊκά–ρεμπέτικα τραγούδια συνεχίστηκαν από όλες τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις και έφθασε μέχρι και τις αρχές της 10ετίας του ’70. Τα «επικίνδυνα» για την αφύπνιση της κοινωνίας τραγούδια μεγάλωσαν στην παρανομία!

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου με τον στίχο της: «Κλάψτε, μάγκες μου, απόψε, βγήκε μια διαταγή. Να μας κλείσουν το κουτούκι, να μας σπάσουν το μπουζούκι τι τη θέμε τη ζωή» αποδίδει άριστα την κατάσταση, που πέρασε πια και πάει…

Με τους «γιεγιέδες» άρχισες παρέα;

Το ’χουν οι δικατορίες να εκδίδουν διατάξεις που προκαλούν, συνήθως, θυμηδία. Το καθεστώς των συνταγματαρχών στόχευσε το μαλλί των νέων. Η δικατορία Μεταξά είχε κλείσει το θέμα των τραγουδιών και το «φαίνεσθε» ήταν πια η άμεση προτεραιότητα της «21ης Απριλίου». Η «Εθνική και Ηθική Διαπαιδαγώγηση (ΕΗΔ)» περιελάμβαναν, μεταξύ άλλων υποδείξεις για το υποχρεωτικό κούρεμα των μαλλιών, το μήκος της μαθητικής ποδιάς και την κορδέλα με τα εθνικά χρώματα στα μαλλιά, τον εκκλησιασμό, τη λογοκρισία και την απαγόρευση χιλιάδων βιβλίων και κυρίως προτροπές για τη μαθητική και φοιτητική συμπεριφορά.

«…Των εριτίμων κυριών και δεσποινίδων, η ατιμέλεια προκαλεί αποστροφήν. Ούτω, έτι πλέον το καπνίζειν υπό των γυναικών, το μινιφουστοφορείν, το οφρυοβλεφαρογράφειν σκορπίζουν αηδίαν, διότι το Εκπαιδευτήριον δεν είναι αίθουσα ντιορικών επιδείξεων αλλά Ιερά Κιβωτός θείων λειτουργημάτων» ήταν τα λόγια επιθεωρητή εκπαίδευσης της περιόδου, που απηχούσαν ό,τι ευαγγελίζονταν οι «Επαναστάται». Ο μακρυμάλλης θεωρείτο ύποπτος για εγκληματική πράξη, αφού το μακρύ μαλλί ήταν δυνητικά «μεταμφίεσις».

Στις ύποπτες συμπεριφορές συγκαταλεγόταν και το μπλουτζίν παντελόνι που φορούσαν γυναίκες. «Η «αντρική περισκελίδα δείχνει λεσβιάζουσα ροπή»! Ο συνταγματάρχης Λαδάς επόπτευε κουρέματα νεαρών, οι γυμνασιάρχες στήνονταν έξω από κινηματογράφους και κλαμπ για να εντοπίσουν «παρανομούντες» μαθητές, ο Παττακός εξαπέλυε δριμύτατους «φιλιππικούς» για τη μίνι φούστα και η παρακμή και το ξεπούλημα της χώρας συντελείτω απρόσκοπτα. Τελικά, χούντα ήταν και πέρασε...

«Παπαθεμελή, Παπαθεμελή...»

… Και φθάνουμε στην εποχή ΠΑΣΟΚ. Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, Στέλιος Παπαθεμελής, σε συνεργασία με τον υπουργό Εργασίας, Ευάγγελο Γιαννόπουλο, εισάγουν νόμο, που υπερψηφίζεται στη Βουλή, για το κλείσιμο των νυχτερινών κέντρων διασκέδασης στις 02.00 μετά τα μεσάνυχτα.

Η νυχτερινή Αθήνα βγαίνει στους δρόμους! Οι εξόριστοι νυχτόβιοι διοργανώνουν στην πλατεία Συντάγματος εκδηλώσεις διαμαρτυρίας τον Φεβρουάριο του 1994, μετατρέποντας την σε τεράστια πίστα νυχτερινού κέντρου. Στα δελτία ειδήσεων το θέμα που μονοπωλεί το ενδιαφέρον είναι ο «νόμος Παπαθεμελή». Οι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται, ο κόσμος «φωνάζει» για το κλεμμένο ξενύχτι του και δεν καταλαβαίνει άλλες σοβαρές παρατυπίες της κυβέρνησης, που επιμένει στον παράλογο νόμο!

Οι επιχειρηματίες βρίσκουν λύσεις: Όπως γράφει το έγκριτο site της «Μηχανής του Χρόνου», μόλις οι υπεύθυνοι κέντρου διασκέδασης ειδοποιούνταν πως ερχόταν η Αστυνομία, σταματούσαν τη μουσική και όλοι οι πελάτες κάθονταν στα τραπέζια τους.

Οι σερβιτόροι πρόσφεραν μακαρονάδες στους θαμώνες, δείχνοντας έτσι πως το κατάστημα είναι εστιατόριο, και όχι κέντρο διασκέδασης. Επίσης, τότε καθιερώθηκε και ο «αυτοφωράκιας», δηλαδή ο υπάλληλος του καταστήματος, που αναφερόταν ως υπεύθυνος λειτουργίας.

Ήταν αυτός που φορούσε τις χειροπέδες, αντί για τον ιδιοκτήτη, και περνούσε τριήμερα στο αυτόφωρο... Ο Λάκης Λαζόπουλος εμπνέεται το θρυλικό τραγούδι «Παπαθεμελή-Παπαθεμελή», που γίνεται το εμβατήριο της επανάστασης των ξενύχτηδων. Μ’ αυτά και μ’ αυτά, νόμος ήταν και πέρασε.

Το κοκορέτσι στην πυρά…

Η κοινοτική οδηγία που απαγόρευε την κατανάλωση εγκεφάλου ζώων, σπλήνας, εντέρων και εντοσθίων γενικά, που εκδόθηκε στον Οκτώβριο του 2000, άρχισε να εφαρμόζεται στην Ελλάδα σχεδόν δύο μήνες μετά.

Τα συστατικά της συνταγής για το κοκορέτσι, το σπληνάντερο, τη γαρδούμπα, αλλά και τα θεσπέσια κεφαλάκια της σούβλας, εξοβελίζονται από τον χάρτη της ελληνικής γαστρονομίας; Σιγά… Στη διάταξη, πάντως, προβλέπονταν αυστηρά πρόστιμα, σύμφωνα με τον αγορανομικό κώδικα, σε όσους παραβιάσουν την οδηγία.

Η νόσος των «τρελών αγελάδων» έχει τρελάνει και την Ελλάδα, όμως όχι για πολύ. Οι αγελάδες ξαναβρίσκουν σιγά σιγά τη… λογική τους και οι Έλληνες (ποτέ δεν τα έχασαν είναι η αλήθεια) τα μεζεδάκια τους. Η κοινοτική νομοθεσία, επί του παρόντος, απαγορεύει μόνο την κατανάλωση σπλήνας, ενώ επιτρέπει την πώληση όλων των άλλων μερών αιγοπροβάτων έως 12 μηνών. Κι άντε τώρα εσύ να πας στον «Κολοκύθα» στην Πλαγιά ή στον «Γκόγκο» στη Νέα Μάκρη και να μην έχει σπληνάντερο…

Επίσης, τέλος, οι παλιοί θυμούνται την απαγόρευση και σχεδόν κατάργηση του «ντονέρ» από κιμά στα τέλη της 10ετίας του '70 και την αντικατάστασή του από τον σημερινό «γύρο» με κομμάτια χοιρινού κρέατος. Η δικτατορία ήθελε να προωθήσει το «νόστιμο και φθηνό χοιρινό» και ενοχοποίησε τον κιμά, τον οποίο και απαγόρευσε. Αίτημα για την καθολική απαγόρευση κατανάλωσης εντοσθίων, θυμίζουμε,εκκρεμεί από καιρό και έχει υποβληθεί από την Υπηρεσία Προδιαγραφών των Τροφίμων του Ηνωμένου Βασιλείου. Σιγά μην κλάψω, σιγά μη φοβηθώ…

Να θυμίσουμε εδώ, την περίοδο της Ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ (1920-1933), που έφερε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από εκείνα που η κυβέρνηση προσδοκούσε, έκανε πλούσιους τους «Αλ Καπόνε», δημοφιλείς τις γκανγκστερικές ταινίες και τον κόσμο; Τύφλα!

Και, για να κλείσουμε, μια κουβέντα -παραλλαγμένη- του φανατικού καπνιστή, πότη και φλεγματικού φιλόσοφου Ουίνστον Τσόρτσιλ: «Στην Αγγλία όλα επιτρέπονται εκτός απ’ αυτά που απαγορεύονται, στη Γερμανία όλα απαγορεύονται εκτός απ’ αυτά που επιτρέπονται, στη Σοβιετική Ένωση όλα απαγορεύονται ακόμα κι αυτά που επιτρέπονται και στην… Ελλάδα όλα επιτρέπονται, ακόμα κι αυτά που απαγορεύονται.» κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.

Διαβάστε ακόμη